2.6. Askatasunik ez duten pertsonen eskubideak
Espainiako Konstituzioaren 25.2. a
rtikulua
"Askatasuna kentzen dituzten penak eta segurtasun neurriak berreziketa eta birgizarteratzea lortzeko izango dira eta ezin izango dira nahitaezko lanak izan. Presondegiko pena duen kondenatuak Kapitulu honetako oinarrizko eskubideak izango ditu, kondenak a
propos ezarritakoak, penaren zentzuak edota presondegietako legeak mugatzen ez badituzte behintzat. Edozein modutan, ordaindutako lana izateko eta gizartesegurantzaren onura guztiak izateko eskubidea izango du, baita kulturaz gozatzeko eta nortasuna guztiz garatzeko eskubidea ere".
Konstituzio a
ginduak a
gintzen duenez, as
katasunaz gabetzeko zigorren helburua berriro gizarteratzea da. Horregatik, a
halegin guztiak presoak errehabilitatzera bideratu behar dira. Horretarako, ezinbestekotzat jotzen da a
dministrazio zentralaren eta a
utonomikoaren a
rteko lankidetza, indarrean dagoen a
raudiak exekuzio penalari buruz eskaintzen dituen a
ukerak a
halik eta gehien a
probetxatzeko as
moz.
Kartzelaz besteko tratamendu a
ukerak dibertsifikatu eta a
raubide irekiko bidea a
halik eta gehien zabaldu behar da. Horretarako, elkarte sarearen lanaren a
lde egin behar da, zigorra bestela betetzeko modu gehienak errazten dituen esparru gisa.
Espetxeari buruzko eskuduntza oraindik transferitu ez bada ere, euskal a
dministrazioek laguntza eman behar dute betearazpen horren baldintzek birgizarteratzeko xedeak erraz ditzaten, xede horiek Konstituzioak emandakoak izanda. Ildo horretan sartzen dira baimenak, lanerako eta terapiarako irteerak, a
ldian-aldian a
urkeztu beharraren mendeko as
katasun egoerak, senideen eta gizarte ekimeneko erakundeen bisitak, eta, oro har, internoek, bai familia eremuan, bai gizartean eta lanean, kanpotik birgizarteratzen –edo espetxeak eragiten duen desgizarteratzea a
rintzen– lagundu behar duen laguntzarekin kontaktua izatera zuzendutako jarduera guztiak.
Bestalde, birgizarteratze irizpideak oinarri hartuta, planteatzen da ETAko presoei zigorren betetzea dela-eta gainerako presoei a
plikatzen zaien a
raubide orokor bera a
plika dakiela. Horrenbestez, behin ETAk bere jarduera kriminala berariaz a
bandonatu duenean, espetxe politika zentzu horretan a
ldatu beharko litzateke, Euskadiko edo gure a
utonomia erkidegotik gertuko kartzeletara a
ldatzeari, baimenen a
plikazioari, baldintzapeko as
katasunei, espetxe onuren zenbaketari edo gaixotasun larri eta sendaezinak pairatzen dituztenak kartzelatik a
teratzeari dagokienez.