3. GIZA ESKUBIDEAK DEFENDATZEN DITUZTEN ERAKUNDEEN INGURUKO JARDUERAK
3.1. Herriaren Defentsarien Koordinazioko XXVI. Jardunaldiak
Herriaren Defentsaria eta a
utonomietako ordezkariak biltzen dituzten Herriaren Defentsarien Koordinazio Jardunaldiak eztabaida eta gogoeta foroak dira, erakunde horien funtzionamenduari eta helburuei lotutako interes komuneko gaiei buruzkoak eta Espainiar Estatuko defentsa-erakunde guztiek dituzten a
razo sozialei buruzkoak.
Cartagenan Herriaren Defentsarien XXVI. Jardunaldiak egin ziren 2011ko ekainaren 6an, 7an eta 8an, Murtziako Herriaren Defentsariak a
ntolatuta, eta "adineko pertsonen eskubideak" izan zen jardunaldien gai nagusia.
Jardunaldi hauetara a
rartekoa, a
rartekoaren ondokoa eta erakundearen beste ordezkari batzuk joan ziren. Jardunaldien gaiak a
ztertzeko egin ziren batzarretan parte hartu zuten.
Baterako hausnarketa horri esker, botere publikoei zuzendutako jarduera-proposamen batzuk onetsi ziren, Herriaren Defentsarien Koordinaziorako XXVI. Jardunaldi horien emaitza gisa.
Koordinaziorako XXVI. Jardunaldi horiek baino lehen, hiru tailer egin ziren hiru herriaren defentsarien egoitzetan.
Gaztela-Mantxako Herriaren Defentsariak A
lbaceten a
ntolatu zuen tailerrean, a
dineko pertsonen eskubide sozio-ekonomikoak a
nalizatu eta eztabaidatu ziren, eta botere publikoen nahikotasun ekonomikoa bermatzeko manua bete behar dutela a
zpimarratu zen –bereziki egungoa bezalako krisi ekonomikoko testuinguruetan–, kontuan hartzekoa baita ELGAren datuen a
rabera 65 urtetik gorako espainiarren %25 daudela pobreziaren mugaren a
zpitik, eta bereziki a
ipagarria da emakumeen kasua, as
kotan nahikoa ez den a
larguntasun-pentsio bat besterik ez baitute izaten.
Bigarren tailerra, berriz, Palmako Uhartean egin zen, Kanarietako Herriaren Defentsa Bulegoan, eta a
dineko pertsonen eskubide sozio-sanitarioetan kontzentratu zen.
Bertan eztabaidatu zen a
dineko pertsonei osoki zuzenduriko gizarte- eta osasun-laguntzako baliabideak dituen "esparru sozio-sanitario" bat sortu eta garatu behar dela eta horretarako "mapa sozio-sanitarioak" sortu behar direla, baita a
utonomia erkidego desberdinetako a
rlo sozial eta sanitario guztietan historia kliniko elektronikoa homogeneizatu, zabaldu eta martxan jarri behar dela ere.
Hirugarren tailerra A
lacanten egin zen, Valentziako Erkidegoko Sindikaturaren egoitzan, eta topaketan a
benduaren 14ko 39/2006 legea (menpekotasunaren legea) a
dineko pertsonei nola a
plikatzen zaien izan zuten hizpide. Egokia zen gai hau tailer bereizi batean jorratzea, batetik, eskubide subjektibo bezala eskaintzen dituen prestazioen eta zerbitzuen osaketagatik, eta, bestetik, a
utonomia funtzionalaren galera ehuneko handi batean zahartasunaren ondoriozko gero eta narriadura handiagoarekin lotuta dagoelako.
Herriaren Defentsarien Bulegoek oro har a
ntzeman zuten lehenengo disfuntzioa izan zen gizarte-zerbitzuen sistema a
utonomikoen barruko tarteetako batean jasota dagoen menpekotasunaren legeak exijitzen dituen prestazioek eta zerbitzuek a
dineko pertsonei zuzenduriko eskaintza tradizionala inbaditu eta as
ebete duela, lehenagoko erabiltzaileek, menpekotasun-egoeran ez daudenek, ezin dituzte erabili eta, ondorioz, gizarte-larrialdi egoeratik kanporatuak izan dira.
Aldi berean a
dierazi zen legeak menpekotasun-egoeretarako estaldura eskaintzen duen a
rren ez duela a
utonomia pertsonala sustatzen, eta prebentzio-jarduera erabakigarria dela a
ldarrikatzen diren politika publikoen eraketarako.
3.2. Ombudsman-aren Nazioarteko Institutuaren (IOI/IIO) esparruko jarduerak
Ombudsman-aren Nazioarteko Institutua (IIO), 1978an sortua, 150 ombudsman-erakunde baino gehiagoren a
rteko nazioarteko lankidetzarako mundu-mailako erakunde bakarra da. Bere a
ldizkako biltzarrez gain, IIOk eskualde-mailan eta nazioartean informazioa trukatzea sustatzen du. Ombudsman-aren Nazioarteko Erakundea sei eskualdetan a
ntolatuta dago: A
frika, As
ia, As
ia A
ustrala eta Ozeano Barekoa, Europa, Karibea eta Latinoamerika eta Iparramerika. Erakundeak hiru lan-hizkuntza ditu: ingelesa, gaztelania eta frantsesa.
Arartekoa IOI/IIOren kide da. 2011n Erakunde horrek a
ntolatutako jardunaldi batean parte hartu du, informazioa trukatzeko lan-jardunaldi bat izan zen. Varsovian, irailaren 13an eta 14an, IOIk nazioarteko mintegi bat a
ntolatu zuen tortura eta tratu txarrak prebenitzeko mekanismoei eta Nazio Batuen A
ukerako Protokoloaren a
plikazioari buruz. A
rartekoaren Justizia a
rloko koordinatzaileak, Rafa Sainz de Rozasek, mintegi horretan parte hartu zuen, eta erakunde honek a
rlo horrekin lotuta egiten dituen lanak eta dituen ikuspuntuak a
zaldu zituen.
Halaber, IOI-Europek (International Ombusdman Institute), Síndic de Greuges-ek eta Ekonomia Zirkuluak a
zaroaren 21ean eta 22an jardunaldi batzuk a
ntolatu zituzten eskubideen eta jardunbide egokien defentsa interes orokorreko zerbitzuen eskaintza pribatuan eta Ombudsman-aren egitekoa gaiari buruz. Topaketa horretan, beste herrialde eta eskualde batzuetako ombudsman-ek esku hartu zuten, baita a
ditu nazionalek eta nazioartekoek ere.
Jarduera eta zerbitzu publikoen liberalizazio eta pribatizazio prozesuen ondorio nagusia da legeriak ez dizkiola A
dministrazioari soilik egozten zerbitzu publikoari dagozkion betebeharrak; izan ere, gaur egun sektore ekonomiko jakin batzuei ere egozten dizkie horrelako betebeharrak, gauzatzen duten jarduera dela-eta. (Ikus II.8 kapitulua)
Jardunaldi horretara gizarte-harremanetako, a
zterlanetako eta modernizazioko zuzendaria joan zen, A
rartekoaren ordezkari gisa,
3.3. Ombudsman-aren Federazio Iberoamerikarraren (FIO) esparruko jarduerak
Ombudsman-aren Federazio Iberoamerikarra herrialde iberoamerikarretako Herriaren Defentsari Bulegoek edo Ombudsman-ek (herrialde guztietan daude, Brasilen, Txilen eta Uruguain izan ezik) eta Espainia, Portugal eta A
ndorrakoek osatzen dute. Mexikoko, A
rgentinako probintzietako eta Espainiako a
utonomia erkidegoetako defentsari bulegoak ere FIOren parte dira.
Arartekoak Federazioak urtero a
ntolatzen duen batzarrean eta XVI. biltzarrean parte hartu zuen. 2011ko topaketan Buenos A
iresen egin ziren a
zaroaren 23an, 24an eta 25ean. Topaketa horren esparruan, FIOren Emakumeen sarea elkartu zen (Julia Hernández A
rartekoko a
lboko kideak sare horretan parte hartzen du), eta emakumeen oinarrizko eskubideekin lotutako hainbat gairi buruzko manifestu bat onartu zuen, bereziki indarkeria matxistari eta emakumeen salerosketari buruzkoa zen. Era berean, genero-indarkeriari edo indarkeria matxistari buruzko mintegi monografikoa egin zen, eta, bertan, hainbat espezialistak hitz egin zuten. Topaketa horretan, defentsarien bulegoek –Arartekoak, besteak beste– beren iritzia plazaratu zuten eta a
rlo horretan egiten duten lanaren ildoen berri eman zuten. A
zkenik, Federazioaren urteroko batzarra egin zen; Iñigo Lamarca a
rartekoa FIOren Zuzendaritza Batzordeko kide hautatu zuten, espainiar estatuko defentsari eta defentsa-bulego a
utonomikoen ordezkari gisa.
Iñigo Lamarca a
rartekoak eta José Luis Marcos Merino Sestaoko a
lkateak lankidetza-hitzarmen bat sinatu zuten otsailaren 9an, udalaren jarduera erakunde horri dagokion a
zkartasunarekin eta eraginkortasunarekin gauzatzen dela bermatzeko. Erakunde horren helburua da a
dministrazio-jarduera eta tokiko zerbitzu publikoen eskaintza objektibotasunez eta eraginkortasunez gauzatzea, eskainitako eskubideak bermatuz.
Sestaoko Udalak A
rartekoak –bere erakunde a
utonomoak eta bere menpeko gainerako erakunde publikoak barne– zuzentzen dizkion kexak, informazio-eskaerak, errekerimenduak eta gomendioak kontrolatzeko sistema orokorrari eta izapidetze-sistemari buruzko a
rauak ezartzeko konpromisoa hartzen du.
3.5. Arartekoaren eta Euskal A
utonomia Erkidegoko a
dministrazio orokorraren a
rteko lankidetza-hitzarmena, Justizia eta Herri-Administrazio Sailaren eta Herri A
rduralaritzaren Euskal Erakundearen bitartez
Apirilaren 20an, hitzarmen hau sinatu zen, A
rartekoaren langileriaren prestakuntza eta hobekuntzan laguntzeko, baita A
rartekoaren Txostenak trukatzeko ere.
Ekimen honi eta ondoren a
ipatuko dugunari esker, A
rartekoaren erakundean bere langileriarekin garatzen a
ri den prestakuntza-eskaintza osatu a
hal izan da.
Iñigo Lamarca a
rartekoak eta Nazario Oleada Bizkaiko Lurraldeko A
bokatuen Elkargoko dekanoak ekainaren 20an hitzarmen bat sinatu zuten. Hitzarmenaren helburua A
rartekoaren langileriari zuzenduriko prestakuntzaren a
rloko lankidetza zehaztea da, baita baterako jarduerak gauzatzea eta informazioa trukatzea ere.
Bizkaiko A
bokatuen Elkargoak, bere Eskola Praktiko Juridikoaren bitartez, elkargoko kide diren a
bokatuen prestakuntza jarraitua eta espezializatua a
ntolatzen eta kudeatzen du. A
rartekoaren urtez, lehentasunezkoa da bere erakundea osatzen duten langile guztien prestakuntza jarraitua sustatu eta erraztea, beren zereginak gauzatzeko eskumen-, kalitate- eta espezializazio-maila bikainak lor ditzaten.