Maiatzaren 3an eman zitzaion Eusko Legebiltzarreko lehendakariari Arrisku egoera berezietan dauden a
dingabeak izenburuko txosten berezia. Gero, 2011ko urriaren 19an, Eusko Legebiltzarreko Giza Eskubideen eta Herritarren Eskaeren Batzordeari a
urkeztu zitzaion.2
Txostenaren gaia:
Txosten hau A
rartekoan urte as
kotan zehar eta hainbat egoeratan bideratutako segimenduzko lan jarraituaren ondorioa da. Egoera horiek guztiek izendatzaile komuna dute, partekatutako ezaugarria: haurrengan eragina dute eta, bereziki, eskubideei dagokienez a
rrisku egoera berezietan dauden haur eta nerabeengan. Beraz, ez da haurrei buruzko diagnostiko orokorra, a
rrisku egoera bereziko kasu jakin batzuei buruzkoa baizik. Horrek ez du esan nahi, bestalde, txosten honetan a
ztertu ez diren beste egoera batzuetan ere 18 urtetik beherako pertsonen eskubide-urratzerik edo hobetu beharreko a
lderdirik ez dagoenik.
Laburpen-txostena da, egun a
rte haurtzaroaren inguruan a
rgitaratutako A
rartekoaren txosten berezi guztiak –edo haurtzaroari zuzenduriko a
tal berreziak dituztenak– etengabe a
ipatzen dituena. Hori dela-eta, zenbaitetan a
urreko txosten monografikoen berezko luzera, sakontasuna eta xehetasuna a
lde batera utzi behar izan dugu txosten a
rgiagoa eta zehatzagoa lortzearren, eta beharbada, baita dibulgazio maila handiagokoa ere.
Aipaturiko beste txosten berezi horietatik bereizten duen funtsezko ezaugarria hauxe da: txosten honetan beste ikuspegi bat eskaini nahi izan dugu. Ikuspegi horren bitartez, a
gerian jarri eta nabarmendu egin nahi izan ditugu egoera ezberdinen a
rtean dauden loturak, horien a
rtean batzuetan izaten den jarraitutasuna, horiek denek, gehixeago edo gutxixeago, partekatzen dituzten a
razoak. Izan ere, pentsa genezake elkarren a
rtean loturarik ez duten egoeren a
urrean gaudela, elkarren a
rteko erlaziorik gabeko a
dingabe-talde ezberdinen a
urrean. Baina ez da horrela. As
kotan, harrera-zentro batean gaur a
urkitu dugun neskatoa edo nerabea, edo eskolatu gabe edo eskolan porrot egiten ikusi duguna, bihar barneratze-zentro batean a
urki dezakegu, edo denbora jakin bat igaro ondoren, berriz a
urki dezakegu, a
rrisku bereziko beste egoera batean. Horrek a
gerian jartzen du gure gizartean oraindik ere baztertzeko benetako zirkuituak edo ibilbideak daudela, horietako as
kok lotura dutela familiarik ez izatearekin, familiak gaitasunik ez izatearekin edo, besterik gabe, familiak porrot egitearekin, a
din txikikoari eusteko, hura hezten eta haren beharrak as
etzen laguntzeko funtsezko elementu gisa.
Ondorioak eta gomendioak:
Horregatik, txostenean, a
zterturiko a
hultasun-egoera bakoitzari bilakaerazko begiratu bat eman ostean, zeharkako elementu batzuk a
zpimarratu dira. Elementuok eragina dute a
ztertu diren sektore guztietan edo as
kotan, eta haien beharrei ematen zaien erantzuna baldintzatzen a
ri dira. Gure sistemetan gertatzen diren eta bereziki a
dierazgarriak diren 11 ahultasun dira (beraz, familia ingurunea bezalako beste elementu garrantzitsuak –funtsezkoak a
ztertutako egoera as
kotan– a
lde batera uzten dituzte, baita hainbat egitura faktore ere, kasu as
kotan a
rrisku egoera berezien jatorrian daudenak):
artapen-sareen
artean erantzukizuna hartzeko eta erlazionatzeko
arazoak.
Administrazio eta sail ezberdinetako erakunde eta zerbitzuen
arteko koordinazio-arazoak.
aukera emango duten ebaluazio publikorik eza.
ari diren edo
azkar hazten diren beharrizanei erantzun egokiak emateko zailtasunak.
agertzea edo irmotzea saihestekoak) hartzeko erresistentziak.
arreta goiztiarraren
arazoak.
ahulezia.
argirik eza.
Adingabeen eskubideen defentsa eta bermerako egungo tresnen mugak.
Txosten honetan orokorragoak diren gomendioen a
rtean honako hauek a
ipa daitezke:
adingabeei dagokienez dituzten eginkizunak ondo burutzen laguntzea.
arretan erakundeen erantzukizunak eta hirugarren sektorearen zeregina hobeto
argitzea.
arteko koordinazioa hobetzea
adingabeekin izandako esku-hartzeetan koherentzia handiagoa bermatzeko bide eraginkor gisa.
aurkako neurriak uztartzea.
aldian
aldiko
azterketa.
2 Agerraldiaren testu osoa eskura daiteke A
rartekoaren web orrialdean.