9. Arartekoaren 9/2011 Gomendio orokorra, a
zaroaren 29koa. Gizarte prestazioak jasotzeko eskubidea bertan behera uztearen eta horretarako erabilitako moduen ondorioak. Diru-sarrerak bermatzeko errenta eta etxebizitzarako prestazio osagarria.
I. Aurrekariak
Gizarte prestazioak modu irregularrean etetea hizpide duten kexa kopurua as
ko handitu denez, A
rartekoak horren inguruko ebazpen bat a
rgitaratu du. Gomendio hori eragin duten kexek lau a
rrazoi a
ipatzen dituzte, honako hauek: kautelazko etetearen neurria ez a
plikatzea betebeharren bat konplitu ez izanaren edo baldintzaren bat galdu izanaren susmoak –eta ez probak– daudenean; de facto egindako iraungitzea bideratzearen ondorioz, etendako prestazioaren eskaera berria egiteko premia a
raudiak baloratutako a
rrazoiak a
lde batera utzita; eteteko ebazpenen a
rrazoiketarik eza; eta, a
zkenik, bereziki A
rabako Foru A
ldundiari zuzendutako gomendioaren a
lderdia, bidegabe jasotako zenbatekoak eskatzearen inguruan prozeduraren a
rauak ez a
plikatzea.
II. Oinarriak
Arartekoaren ustez, as
kotan prestazioa eteteko neurrira jotzen da jasotzaileek baldintzaren bat betetzen ez dutela pentsatzen denean, pertsona horiei a
legazioak a
urkezteko a
ukerarik eman gabe (147/2010 Dekretuaren 53. artikulua eta hurrengoak eta 2/2010 Dekretuaren 31. artikulua eta hurrengoak); kasu horietarako indarrean dagoen a
raudiak kautelazko etetea a
plika dadin xedatzen du (gehienezko iraupena hiru hilabete, eta neurria a
plikatzeko a
rrazoirik ez zegoela egiaztatuz gero, jaso gabeko zenbatekoen errenboltsorako eskubidea) eta, hortaz, ez ditu etete irmoaren ondorio larriak (18 hileko iraupena duena, jaso gabeko zenbatekoen errenboltsorako eskubiderik gabe, 147/2010 Dekretuaren 45. a
rtikulua eta 2/2010 Dekretuaren 26. artikulua).
Horrez gain, a
ntzeman dugu as
kotan prestazioa berrabiarazten denean, prestazio hori eteteko a
rrazoiak desagertzen direnean, jasotzaileek eskaera berri bat egin behar dutela, kontuan hartuta a
raudiak xedatzen duela prestazioa ordaintzeari berriro ekingo zaiola etetea eragin zuten a
rrazoiak indargabetzen direnean (147/2010 Dekretuaren 45. eta 46. artikuluak eta 2/2010 Dekretuaren 26. eta 27. artikuluak); horrek esan nahi du pertsona horiek hilabete batzuetan ez dutela prestazioa jasoko dagoeneko baldintza guztiak betetzen badituzte ere.
Gomendioaren hirugarren a
lderdi garrantzitsua etetea jakinarazteko baliatzen diren idazkien a
rrazoiketarik ezari buruzkoa da; idazki-ereduak erabiltzearen ondorioz, oro har, kasu bakoitzaren gaineko erreferentzia zehatzak falta dira. Beraz, kasu gehienetan prestazioa jasotzeko eskubidea eteten dieten pertsonek ez dakite zergatik eten zaien a
ipatu prestazioa (Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak modu ez formalean a
rrazoi horiek jakinarazten dituen kasuetan izan ezik).
Azkenik, A
rabaren kasuan, bidegabe jaso a
hal izan diren zenbatekoen kobrantza a
rautzeko berariazko prozedura-arauak betetzearen inguruan erabateko gabezia a
ntzeman da (147/2010 Dekretuaren VI. kapitulua eta 2/2010 Dekretuaren IV. kapitulua); horren eta a
urretik a
ipatutakoaren ondorioz, bazterkeria egoeran dauden pertsonek hainbat zenbateko itzuli behar dituzte (batzuetan 20.000 euro baino gehiago, erreklamazioko gutxi gorabehera 5.000 euro), eteteko a
rrazoien berri izan gabe eta kasuan kasuko a
legazioak a
urkeztuta defendatzeko a
ukerarik eduki gabe.
III. Gomendioak
adierazleak egonez gero, oro har ordainketaren kautelazko etetea
aplikatu dadila prestazioa jasotzeko eskubidea eten beharrean; izan ere,
azken hori froga eztabaidaezinak dauden egoerei lotuta dago; kasu horietan, jasotzaileak eteteko
arrazoietako bat burutu du.
adierazleak baieztatzen ez badira, prestazioa berriro
aktibatu dadila etetea
abian jarri zen unetik
aurrera, hau da, jaso ez diren zenbatekoak ordainduz, berriro
aktibatzeko prozedura bat
abian jarri beharrean; izan ere, praktikan hori prestazio berri bat ematea eragiten
ari da.
aktibatze
aldera, eteteko
arrazoiak desagertu diren unea erreferentziatzat har dadila, eta ez prestazio berri bat
aitortzeko izapideak
amaitu diren unea.
aurretik, entzunaldi izapiderako hitzordua eman dadila,
alegazioak
aurkeztu
ahal izateko babesgabetasun egoerak saiheste
aldera.
argi eta garbi
adieraz dadila zein den ebazpen hori eragin duen
arrazoi zehatza.
abian jar dadila, dagokion entzunaldi izapidearekin batera, 147/2010 Dekretuaren 57.
artikuluan eta 2/2010 Dekretuaren 35.
artikuluan ezarritakoa betez.
automatikoan legeak ezarritako gehienezko deskontua
aplikatu etorkizuneko prestazioen gainean, hau da, % 30. Horretarako, eragindako bizikidetza unitatearen inguruabar partikularrak
aintzat hartu behar dira, 147/2010 Dekretuaren 57.5
artikuluan eta 2/2010 Dekretuaren 35.4
artikuluan ezarri den moduan.