11. Talde terroristen biktimak
I. Aurrekariak
Euskal Herrian, indarkeria terroristarekin loturiko ekintzek larriki urratu dituzte, urteetan, giza eskubide oinarrizkoenak, hala nola bizitzarako eskubidea, osotasun fisikorako eskubidea eta as
katasunerako eskubidea, hilketen, estortsioaren eta mehatxuaren bidez. A
rartekoak beti a
gertu nahi izan du terrorismoaren biktimengandik hurbil dagoela eta indarkeria terroristarekin loturiko egintza guztien a
urka dagoela erabat.
2011. urtean, pozik egoteko bi a
rrazoi izan ditugu. Batetik, a
dierazi behar dugu, zorionez, ez dela izan ekintza terroristen ondoriozko hilketarik. Bestalde, geure burua zoriondu behar dugu ETA erakunde terroristak "jarduera a
rmatua behin betiko uztea" deitu duena iragarri duelako. Komunikatu horrek terrorismoa bukatzeko eta euskal gizartean hainbeste urtean pairatu diren giza eskubideen urratze larriak eteteko itxaropena sortu du.
II. Arloa kopurutan
Aurreko urteetan gertatu den bezala, oso kexa gutxi jaso ditugu terrorismoaren biktimen esparruan: hiru baizik ez.
Urteko txostena idazten a
maitu genuen egunean kexa guztiak a
maituta zeuden.
Horrez gainera, ofiziozko jarduketa bat egin dugu.
III. Arau-testuingurua eta politika publikoa
III.1. Terrorismoaren biktimen ordain osorako eskubidea
Terrorismoaren biktimen elkarteek zabalkiro sentitu dute biktimen eskubideak berriro a
rautu behar direla, eta hala a
ldarrikatu dute. A
zkenik, pozik egoteko moduan gaude, Gorte Nagusiek Terrorismoaren Biktimak A
intzatetsi eta haiei Osoko Babesa emateko irailaren 22ko 29/2011 Legea onartu baitute.
Bereziki a
ipagarria da onartutako a
rau hori Gorte Nagusietako talde parlamentario guztiek (sozialista, popularra, katalana –Convergencia i Unió–, euskalduna –EAJ-PNV–, Esquerra Republicana-Izquierda Unida, Iniciativa per Catalunya, Berdeak eta Mistoa) a
dostutako lege-proposamen baten ondorio dela. Lege berriak zenbait berrikuntza dakartza a
rau a
ldetik, eta lehendik zeuden hainbat a
urreikuspen indartzen ditu. Lehenengo tituluan, honako hau nabarmendu behar da:
– Legearen helburua eta xedea, terrorismoaren biktimei osoko babesa emateko ikuspegitik zehaztu baita.
– Memoria, duintasun, justizia eta egiaren printzipioen defentsa hartu da kontuan.
– Legea 1960ko urtarrilaren 1etik a
urrera egindako ekintza terrorista guztiei a
plikatuko zaie.
– Mehatxatuak ere hartu ditu kontuan.
Bigarren tituluan, mehatxu terroristarik izanez gero zer neurri hartu behar diren zehazten du:
– Laguntzei, kalte-ordainei eta gainerako prestazioei buruzko informazio orokorra eta espezifikoa.
– Laguntza psikologiko eta psikiatrikoa.
– Premiazko osasun-laguntza.
Hirugarren titulua eskubide eta prestazioei buruzkoa da, eta legearen berrikuntza nagusiak jasotzen ditu:
– Batu egin dira a
urreko a
rauetan bereiz a
rautzen ziren prestazioak.
– Areagotu egin da prestazioen zenbatekoa.
– Salbuespenez, epaian ezarritako erantzukizun zibila Estatuak ordainduko duela ezarri du, legean ezarritako zenbatekoen taula kontuan hartuta.
– Atzerrian ekintzarik pairatuz gero salbuespenezko laguntzak emango direla a
urreikusi da.
– Etxebizitzetan, merkataritzarako eta industriarako establezimenduetan, a
lderdi politikoen, sindikatuen eta gizarte-erakundeen egoitzetan eta ibilgailuetan izan daitezkeen kalte materialak a
rautu dira.
– Berariaz a
rautu da a
tzerrian pairatutako kalteengatiko salbuespenezko laguntzetarako kalte-ordainen sistema.
Laugarren tituluak terrorismoaren biktimei babes soziala emateko a
raubidea a
rautzen du, hainbat eremutan:
– Osasun-laguntza.
– Lan-eskubideak.
– Euskal a
dministrazio publikoen zerbitzupeko langileen eskubideak.
– Jarduketak etxebizitzaren a
rloan.
– Jarduketak hezkuntzaren esparruan.
– Terrorismoaren biktima diren a
tzerritarren eskubide espezifikoak.
Bosgarren tituluan, biktimek prozesu judizialetan dituzten eskubideak a
rautu dira:
– Doako justiziarako eskubidea.
– Informazio espezializaturako eskubidea.
– Terrorismoaren Biktimei Informazioa eta Laguntza emateko Bulegoaren funtzionamendua.
Seigarren tituluak a
intzatespenak eta kondekorazioak a
rautzen ditu. Bereziki garrantzitsua da terrorismoaren biktimen memoriarako eskubidea a
itortu izana. Horri dagokionez, honako hau a
urreikusten du:
– Botere publikoen neurri a
ktiboak, terrorismoaren biktimak gogoratu eta a
intzatetsiko direla ziurtatzeko.
– Terrorismoaren Biktimen Memoriarako Zentro Nazional bat sortzea, egoitza Euskal A
utonomia Erkidegoan izango duela.
Zazpigarren tituluan, terrorismoaren biktimen tutoretza instituzionala a
rautzen da –Estatuko A
dministrazio Orokorreko organo baten bidez egingo da–, bai eta elkarte eta fundazioen mugimendua sustatzen ere.
Uste dugu testu on bat dela, terrorismoaren biktimen eskubideak eta bermeak indartuko dituena.
III.2. Terrorismoaren biktimek parte hartzeko duten eskubidea
Terrorismoaren Biktimei A
itorpena eta Erreparazioa egiteko ekainaren 19ko 4/2008 Legeak 6. a
rtikuluan Terrorismoaren Biktimen Partaidetzarako Euskal Kontseilua sortzea a
urreikusten du. Hain zuzen, ezartzen du modu parekidean osatu beharko dela: batetik, euskal a
dministrazio publikoak; eta, bestetik, terrorismoaren biktimen euskal elkarte eta fundazioak eta bakearen a
ldeko elkarteak.
Azkenik, iaz onartu zuen Eusko Jaurlaritzak Terrorismoaren Biktimen Partaidetzarako Euskal Kontseilua sortzeko otsailaren 23ko 55/2010 Dekretua. Horren helburua honako hau da: "Terrorismoaren biktimen partaidetza bideratzea haiei eragiten dieten gai guztietan, bai eta a
dministrazio publikoei a
rlo honetako politika zehatzak a
biaraz ditzatela proposatzea ere".
2010eko a
pirilaren 14an, Terrorismoaren Biktimen Partaidetzarako Euskal Kontseilua eratu zen. Organo horretako burua Kriminologiaren Euskal Institutuko zuzendaria da, eta a
dministrazio publikoetako kide gisa honako hauek daude: Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo sailburua, Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko zuzendaria, zuzendaritza honetako a
holkulari-ondokoa, eta Barakaldo eta Santurtziko a
lkateak, Eudelen ordezkaritzan. Gizarte zibilaren ordezkari, kide bana dago terrorismoaren biktimen hiru elkartetatik –Covite, Zaitu eta
ACFSEVT–, Fernando Buesa Fundazioko ordezkari bat –terrorismoaren biktima baten inguruan sortutako euskal fundazioen ordezkari– eta Gesto por la Paz erakundeko pertsona bat, bakearen a
ldeko euskal elkarteen ordezkari.
2011. urtean, kontseilua hainbat okasiotan bildu da, eta, hala, foro garrantzitsua bihurtu da terrorismoaren biktimei eragiten dieten gaietan parte hartzeko eta eztabaidatzeko.
Nabarmendu behar da parte hartzeko eskubidea oso garrantzitsua dela terrorismoaren biktimen eskubide guztiekin lotuta dagoen zeharkako eskubide gisa.
III.3. Memoriarako eskubidea
Terrorismoaren Biktimei A
itorpena eta Erreparazioa egiteko 4/2008 Legeak honela dio 8.1 a
rtikuluan: "Euskal botere publikoek bakean eta as
katasunean oinarritutako elkarbizitza lortzen eta biolentzia erabat eta errotik deslegitimatzen lagunduko duen memoria kolektiboa ?nka dadin sustatuko dute".Horregatik, oso pozgarri gertatu zitzaigun euskal erakundeek 2010ean Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako I. Eguna ezarri izana. Hautatutako egunak –azaroaren 10a– karga sinboliko handia du; izan ere, terrorismoaren ondorioz hildakorik edo zauriturik izan ez den urteko egun bakarra da.
Oroimenerako Egunean, 2011ko a
zaroaren 10ean, oroimenezko hainbat ekitaldi instituzional egin ziren, besteak beste Eusko Legebiltzarrak, Eusko Jaurlaritzak, A
raba eta Bizkaiko foru a
ldundiek eta Gipuzkoako Batzar Nagusiek a
ntolatutakoak.
III.4. Memoriarako eskubidea udal esparruan
Hainbat a
lditan a
dierazi dugu batez ere udal esparruan baliatu behar dela terrorismoaren biktimen oroimenerako eskubidea, hori baita herritarrengandik gertuen dagoen erakundea.
Euskadin Terrorismoaren Biktimei Erakundeek Emandako A
rreta txostenean jaso genituen gomendioetako batean, hauxe a
dierazi genuen oroimenerako eskubidearen inguruan: "Modu negatiboan baloratu beharra dago a
tentatu terroristarik izan ez duten edo herritarren a
rtean terrorismoaren biktimarik ez daukaten udalerri as
kotan horiek omentzeko ekimenik egitea beharrezkotzat jo ez izana. Udal korporazioen konpromisoaren indar sinbolikoak, zalantza izpirik gabe, lagunduko luke terrorismoaren gaitzespen sozial eta politikoa lortzen".
Txosten horretan, hau gomendatu genuen: "Udalerri guztietan, eta, halabeharrez, biktimizazio terrorista bizi izan dutenetan, terrorismoaren biktimen memoriarako kale edo instalazio publikoak egotea sustatzea, pertsonalizatuta eta biktimaren parte-hartzearekin. Halaber, urtero, harekin zerikusia duen hezkuntza jardueraren bat a
ntolatzea".
Zoritxarrez, txosten hau idatzi genuen garaian hamabost bat udalerritan baizik ez ziren a
ntolatu terrorismoaren biktimak omentzeko eta a
intzatesteko ekitaldiak. Hori bereziki da kritikagarria, hildakoak eragin dituzten a
tentatuak Euskal Herriko udalerri as
ko eta as
kotan egin direla kontuan hartuz gero.
Hainbatetan a
ipatu dugu, oso balorazio onarekin, Memoriaren Mapa izeneko ekimena, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Saileko Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzak egindakoa; hain zuzen, horri esker, a
zken urte hauetan Euskal Herriko hainbat herri hasi dira beren udal barrutietan biktimei omenaldiak egiten.
2010. urtean, ordena kronologikoan, Lasarte, Zumarraga, Markina, Getxo, Zumaia, Erandio, Orio, Burgelu eta Beasaingo udalek egindako ekimenak a
ipatu a
hal izan genituen, baina a
dierazi behar dugu 2011n a
zken lau horiek ez zutela egin a
zaroaren 10ean, Memoriaren Egun hautatu berrian, Memoriaren Mapari gehitzeko beste ekimenik. Soilik lehendik egiten ziren omenaldien urteko jarraipen gisa egiten diren ekimen batzuk nabarmendu daitezke, hala nola Getxon eta Lasarten egiten direnak.
Horrez gain, biktima banako batzuei ere egin zaizkie omenaldiak, familiak, lagunek edo erakunde edo a
lderdi politikoetako ordezkariek a
ntolatuta, Euskal Herriko hainbat herritan.
Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko zuzendariak Legebiltzarrean egindako a
gerraldi batean, honako hau a
dierazi zuen Memoriaren Mapari buruz: "Udala prest a
gertu a
rren eta udal a
kordioren bat hartu a
rren, familiek berariaz hala nahi izan dutenez, erabaki dugu ez a
urrera eramatea egin as
mo genuen omenaldia. Esate baterako, A
murrion, Laudion, Sestaon eta Ordizian".
Zuzendaritza honek, berriki izan diren udal hauteskundeen ondoren udalak berriro eratu ostean, berriro heldu die udal erakundeekiko elkarrizketei, Memoriaren Mapa osatzen jarraitzeko. Horretarako, interesgarria da Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzak eman digun informazio hau:
HILDAKOAK ERAGIN DITUZTEN A
TENTATU TERRORISTAK GERTATU DIREN UDALERRIAK
OMENALDIAK EGIN DIREN UDALERRIAK
DATUAK
ARABA
BIZKAIA
GIPUZKOAN
EHUNEKOAK GUZTIRA
Araba (275.568 biztanle) + Bizkaia (985.658 biztanle) + Gipuzkoa (663.420 biztanle)= 1.924.646 biztanle
Araba (237.746 biztanle) + Bizkaia (801.704 biztanle) + Gipuzkoa (443.293 biztanle)= 1.482.779 biztanle
EHUNEKOA GUZTIRA= % 77,04
Hildakoak: A
raba (47) + Bizkaia (224) + Gipuzkoa (343) = 614
Omenduak: A
raba (35) + Bizkaia (156) + Gipuzkoa (230) = 421
OMENDUEN EHUNEKOA GUZTIRA: % 68,56
* Biztanleriari buruzko datu ofizialak, Eustat, 2009. urtea.
Herriko biktimei omenaldiak egin dizkieten udalerrietako biztanleen ikuspegitik, ikusi dugu oso handia dela biktimen memoria ohoratu duten herrietan bizi diren euskal herritarren ehunekoa.
Nolanahi ere, Memoriaren Mapako 2012rako ekimenak dinamizatzeko lan garrantzitsuarekin jarrai dezan a
nimatzen dugu Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritza; izan ere, ETAk indarkeria utzi ondoren sortu den egoera berria eraikitzeko oinarrietako bat izan behar du terrorismoaren biktimen memoriak.
III.5. Bakean eta as
ke bizitzeko eskubidea: komunikabideen eta terrorismoa prebenitzeko hezkuntzaren bidez terrorismoa deslegitimatzeko biktimen interesa
Bakerako, as
katasunerako eta bizikidetzarako eskubidea 4/2008 Legeko 9. a
rtikuluan a
intzatesten da, eta terrorismoaren deslegitimazio etiko, sozial eta politikoaren ideiari loturik a
geri da.
4/2008 Legeak berak, 9.3 a
rtikuluko b) eta d) idatz-zatietan, botere publikoei a
gintzen die bultza dezatela "hezkuntza-sistemaren maila guztietan bakearen eta giza eskubideen a
ldeko heziketa eta balio demokratikoen sustapena".
Halaber, botere publikoei eskatzen die jar ditzatela martxan "terrorismoaren deslegitimazio etiko, sozial eta politikorako neurri a
ktiboak (…), Zuzenbide Estatu demokratikoaren zilegitasuna gizartean sustatuz eta, gure as
katasunen eta bakezko elkarbizitzaren berme gisa, elkarbizitza integratzailerako a
rauetan a
ntolatuz".
Aurreko legealdian, bakearen kultura sustatzeko as
moz, Bakearen eta Giza Eskubideen a
ldeko Hezkuntzako 2008-2011 a
ldirako Euskal Plana onartu zen, eta, otsailaren 10eko 31/2009 Dekretuaren bidez, Giza Eskubideetan eta Bakean Hezteko A
holku Batzordea sortu zen.
2010. urtean, Bizikidetza Demokratikoa eta Indarkeriaren Deslegitimazioa (2010-2011) plana onartu zen, eta, horren bidez, Bakearen eta Giza Eskubideen a
ldeko Hezkuntzako Euskal Plana birformulatu zen.
Planak berak dio xedea herritarren jarrera a
ldatzeko bidean a
urrera egitea dela, sistema demokratikoa elkarrekin as
ke bizitzeko berme gisa onar dadin. Gainera, bakerako hezkuntzan lehenago izandako ekimenek jarraipena izateko eta ekimen horiek sistematizatzeko borondatea a
dierazi da. Kontuan hartzen ditu nazioarteko organismoek estatuko testuinguruarekin bat etorriz egindako gomendioak. Gobernuak berak a
rlo horretan egiten dituen ekintza guztiak sailen a
rtean egiten ditu, eta a
re erakundeen a
rtean ere, eta izaera horixe dago planaren oinarrian.
Urtarrilaren 11ko 1/2011 Dekretuak a
ldatu egiten du Giza Eskubideetan eta Bakean Hezteko A
holku Batzordea sortzeko eta a
rautzeko otsailaren 10eko 31/2009 Dekretua, eta Bizikidetza Demokratikoa Sustatzeko eta Indarkeria Deslegitimatzeko A
holku Batzordea sortzen du. A
holku Batzorde horrek as
kotariko kideak ditu; izan ere, a
dministrazio publiko hauetako ordezkariek osatzen dute: Eusko Jaurlaritzako hainbat kide, foru a
ldundietako kide bana eta euskal udalerrien hiru ordezkari; bakearen eta giza eskubideen a
ldeko hezkuntzan lanean diharduten elkarte eta erakundeetako lau ordezkari; Euskadiko Eskola Kontseiluko lau ordezkari; pertsona bat UPV/EHUren ordezkaritzan; kide bat EITBren ordezkaritzan; eta A
rartekoko ordezkari bat. Beraz, A
rartekoak parte hartu du Kontseilu horrek 2011n egin dituen hiru bileretan. Kontseiluaren xedea da bizikidetza demokratikoarekin eta indarkeriaren deslegitimazioarekin zerikusia duten kontuei buruz eztabaidatzeko topagune izatea; beraz, egiteko esanguratsua du une hauetan.
IV. Talde terroristen biktimek a
urkeztutako kexak
Jadanik a
dierazi dugu terrorismoaren biktimek oso kexa gutxi jarri dituztela. 2011n, hiru kexa baizik ez ditugu jaso.
IV.1. 2010. urtean, Frantziako marka bateko a
utomobilen kontzesionario baten jabeak jarritako kexa a
ipatu behar dugu. Hain zuzen, ETAk "frantziar interesak" deituriko kanpainaren ondorioz, bost a
tentatu jasan zituen joan den mendeko 80ko hamarkadaren bukaeratik 1995era bitartean.
Gertaera horiekin lotuta, A
rartekoak Frantziako Médiateur erakundean izapidetu zuen a
urkeztutako kexa, eta haren iritzipean jarri zuen eraso horiek kaltetuari ekarri zioten bidegabeko egoera.
IV.2. Beste kexa batean a
dierazi zen 1994. urtetik 1997. urtera bitartean ETAren jazarpena jasan zuen pertsona batek Euskal A
utonomia Erkidegoa utzi behar izan zuela, segurtasun-arrazoiengatik. 2011n, Euskal Herrira itzuli zen, oso egoera ezegonkorrean, baina ezin izan zituen eskuratu ematen diren laguntzak, ez zuelako betetzen era horretako prestazioak emateko eskatzen zen gutxieneko erroldatze-aldia.
Pertsona hori Eusko Jaurlaritzako Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzara igorri genuen, haiek modu pertsonalizatuan ebaluatu eta zehaztu a
hal izan zezaten zer neurri eta laguntza jasotzeko eskubidea zuen, Terrorismoaren Biktimei A
itorpena eta Erreparazioa egiteko ekainaren 19ko 4/2008 Legearen esparruan.
IV.3. Gipuzkoako udal bateko zinegotzi batek erakunde honi a
zaldu zion a
lkatetzak debekatu egin ziela mehatxutako zinegotziaren bizkartzainei udal eraikinetan sartzea, eta bazitekeela horrek mehatxatua segurtasunik gabe uztea.
Azkenik, bi a
lderdiak a
dos jarri ziren sortutako gatazka hori konpontzeko; beraz, kexaren xedea desagertu zenez, A
rartekoak bere esku-hartzea a
maitu zuen.
IV.4. A
zkenik, a
dierazi behar da ofiziozko jarduketa bat egin dugula, Vitoria-Gasteizko hirian terrorismoaren biktimen omenezko eskultura baten egoera dela eta.
Hain zuzen, terrorismoaren biktimekin egindako bilera batean COVITEko ordezkariak a
dierazi zigun kezkatuta zeudela terrorismoaren biktimen omenezko obra horren egoerarekin; zehazki, muinotxo bat da, eta plaka batzuk ditu terrorismoaren biktimen izenekin. Obra hori hondatu egin da, eta izen horietako batzuk ezabatu egin dira; beraz, horrek indargabetu egiten du "terrorismoren biktima guzti-guztiek beren izen-abizenekin duten berezitasun ordezkaezinaren" karga sinbolikoa.
Gasteizko Udalari galdetu genion ba a
l daukan ezer a
urreikusirik monumentu horren inguruan. Txosten hau a
maitu genuen egunean ez genuen jaso oraindik Udalaren erantzunik.
V. Jarduera-planean a
urreikusitako jarduerak
V.1. Elkarte eta fundazioekiko harremanak
Bai terrorismoaren biktimen elkarteen jarduketak, bai terrorismoaren biktimak gogoratzeko egindako fundazioen jarduketak, bai eta bakearen a
ldeko elkartearen jarduketak ere, zalantzarik gabe lagungarri izan dira terrorismoaren biktimak ikusarazteko eta zer egoeratan dauden eta zer a
ldarrikatzen duten jakiteko.
Bilera bat egin dugu COVITE terrorismoaren biktimen elkartearekin. Bilera horretan, terrorismoaren biktimen egoerari eragiten dioten gaiei buruz jardun genuen oro har.
Gainera, COVITEk a
dierazi zuen ez zeudela a
dos gaur egungo a
rau-esparruaren zenbait a
lderdirekin, eta beharrezkoa zela, haien hitzetan, terrorismoaren biktimen eskubideak a
rautzen dituzten a
rauak a
ldatzea. Batetik, uste dute Terrorismoaren Biktimei A
itorpena eta Erreparazioa egiteko ekainaren 19ko 4/2008 Legea eta berori garatzen duen 290/2010 Dekretua bost esparrutan a
ldatu beharko liratekeela, haien ustez beste ikuspegi batetik jorra baitaitezke, a
rlo horri buruzko beste a
rau a
utonomiko batzuetan egin den bezala:
a) Kalte pertsonaletarako erreparazioa eta kalte-ordaina.
b) Mendekotasun egoeren kalte-ordaina.
c) Zerga-onurak.
d) Ohorezko goraipamenak.
e) Elkarte-mugimendua.
Era berean, uste dute Gorte Nagusiek berriki onartutako Terrorismoaren Biktimak A
intzatetsi eta Osoko Babesa emateko irailaren 22ko 29/2011 Legeak ez diela erantzuten terrorismoaren biktimen elkarteak planteatutako a
ldarrikapenei.
Arartekoak konpromisoa hartu du elkarte horrekin bilera gehiago egiteko, terrorismoaren biktimen eskubideei eragiten dieten kontuez hitz egiteko.
Horrez gain, bilera bat egin dugu Gesto por la Paz erakundearekin. Bilera horretan, ETAk indarkeria behin betiko utziko zuela iragarri ondoren sortu den prozesuari buruz hitz egin genuen. Egiaztatu genuen beharrezkoa dela indarkeria terroristak sistematikoki mehatxatu eta urraturiko oinarrizko eskubide funtsezkoenak (eskubiderako, osotasun fisiko eta moralerako, as
katasunerako eskubidea) errespetatzeko kultura eta etika defendatzen eta sustatzen jarraitzea. Halaber, egiaztatu genuen beharrezkoa dela lanean jarraitzea Terrorismoaren Biktimei A
intzatespena eta Erreparazioa egiteko 4/2008 Legea garatzeko eta a
plikatzeko.
Horrez gain, harremanetan egon gara zenbait fundaziorekin, hala nola Fernando Buesa Fundazioarekin, eta hainbat elkartek eta fundaziok a
ntolatutako ekitaldi batzuetan izan gara.
V.2. Bilerak a
dministrazio publikoekin
2011. urtean, hainbat topagune eta komunikazio izan dira Herrizaingo Saileko Terrorismoaren Biktimei Laguntzeko Zuzendaritzarekin eta Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Herri A
dministrazio Saileko Giza Eskubideen Zuzendaritzarekin, terrorismoaren biktimen eskubideekin eta bakearen eta bizikidetza demokratikoaren balioekin zerikusia duten kontuez hitz egiteko.
V.3. Ikerketa a
plikaturako beka
2010eko txostenean a
dierazi genuen bezala, A
rartekoak ikerketa a
plikaturako beka bat a
djudikatu zion As
un Merinero Sierrari, "EAEko terrorismoaren biktimen memoria eta a
itorpen sozialerako eskubideak" izenburupean. Lana ia a
maituta dago, eta laster a
rgitaratuko dugu.
VI. Ondorioak
V.I.1. A
rauen ikuspegitik, oso positiboa iruditzen zaigu Gorte Nagusiek Terrorismoaren Biktimak A
intzatetsi eta Osoko Babesa emateko irailaren 22ko 29/2011 Lege onartu izana –Lege horren ekarpen batzuk a
ipatu ditugu jadanik–, eta espero dugu hori a
plikatuta eta a
raudia garatuta terrorismoaren biktimen egoera hobetuko dela.
VI.2. ETAk "indarkeria behin betiko utziko" duela a
dierazi izanak hobetu egin du milaka pertsona mehatxatu eta jazarriren bizitza, eta euskal gizarte osoari etorkizunean bakea eta as
katasuna izango direlako itxaropena piztu dio.
Hasi den a
ro berri honetan, indarrean jarraituko dute terrorismoaren biktimen eskubide gisa onarturiko memoria, egia eta justiziaren printzipioek, eta horiek kontuan hartu beharko dira bidezko bake iraunkor bat lortzeko.