I. Arloa kopurutan
Hirigintza eta lurralde a
ntolamenduaren a
rloan, A
rartekoak diziplina horren inguruan egindako esku-hartzeak biltzen dira; horren barruan sartzen dira hiri a
ntolamendua, lurzorua urbanizazioaren bidez eta ondoko eraikuntzaren bidez hirigintza a
ldetik eraldatzeko prozesua eta hirigintzako legeriaren babesa.
Hirigintza eta lurralde a
ntolamenduaren a
rloan jasotako erreklamazioak 95 izan dira guztira, hau da, tramitatu diren erreklamazio guztien %5,11. Eragindako a
dministrazioen a
rabera, kexak modu honetan banatzen dira:
– Tokiko a
dministrazioa 83
– Foru a
dministrazioa 4
– Euskal A
utonomia Erkidegoko A
dministrazio Orokorra (Eusko Jaurlaritza) 2
Azpi-arloak, berriz, honakoak izan dira:
– Hirigintzako diziplina eta a
urria 53
– Administrazioaren funtzionamendua eta a
dministrazio prozedura 20
– Hirigintza a
rloko informazioa jaso a
hal izatea 10
– Hirigintzako kudeaketa 5
– Irisgarritasuna 3
– Hirigintzako a
ntolamendua 2
– Beste a
lderdi batzuk 2
Arlo honetako erreklamazioen izapidetze-egoerari buruz (2011n nahiz a
urreko urteetan hasitakoak):
Ekitaldi honetan eremu horretako erreklamazio kopuruaren hazkuntza jakinarazi behar dugu. Kontsulta eta erreklamazioen hazkuntza, neurri batean, hirigintza kudeaketatik sortutako a
razoen (hirigintza gastuen ordainketa, ostatua emateko burutzapena) ondorio da baita a
dministrazio espedienteetan dauden a
girietara heltzeko zailtasunen ondorio ere. Bestalde, higiezin eta finantza merkatuaren uneko egoeratik sortutako hirigintza a
ntolamenduan eraginda duten erreklamazioen kopurua egonkor mantentzen da.
Hazkuntza egon a
rren, kexa gehienak a
rrazoizko epealdi baten barruan izapidetu dira. Kasu zehatzak a
ipatu behar dira, hainbat a
dministrazioren lankidetza ez izatean erreklamazioei erantzuna ematean a
tzerapen handia egon baita. Hori da Getxoko Udalaren eta Lapuebla de Labarcako Udalaren kasua, eskatutako informazioaren bidaltzea 16 hilabete baino gehiago a
tzeratu baita eta horrekin Legebiltzarraren ordezkari gisa esleitutako lana eraginkortasunez egitea eragozten da.
Erakunde honen esku-hartzeak herritarrek a
urkeztutako a
razoak ebaztean izan duen eraginkortasun maila a
zpimarratu behar dugu. A
rlo horretan 2011n zehar 13 ebazpen bideratu dira a
dministrazio jarduera desegokiren bat egoteagatik izapidean onartu diren kexei dagokienez. Espediente horien a
rtean Erandioko a
uzo baten birsorkuntzari buruz onartutako proposamena a
zpimarratzen dugu, pertsona bati 105.326 € itzuli izana hirigintza gastuen kontura egindako hirigintza gastuengatik edo 5.000 euroko hirigintza zigor baten ezeztapena. A
ipatzekoa da 21 kexa ebatzi direla berezko ebazpenik eskatu behar izan gabe. Kexa horien a
rtean hainbat kudeaketa gaineratu ditzakegu: lizentziarik gabeko jarduerak salatuz egindako eskaerei a
dministrazioek erantzuna eman diezaieten burututakoak, bulego publikoetan dauden a
girietara heltzeko burututakoak edo hirigintza gastuengatik zor diren kopuruak itzultzeko bideratutakoak. Ebatzitako kexa multzo bat gaineratu dugu nabarmendutako kexen a
talean.
II. Lege-berrikuntzak
Ekonomia iraunkorrari buruzko martxoaren 4ko 2/2011 Legeak, hainbat neurri gaineratu ditu hiriko birgaikuntza eta berrikuntza errazteko.
Alor horretako berrikuntza nagusia, hipoteka zor dutenen a
ldeko neurriak hartzen dituen, gastu publikoa kontrolatzen duen eta a
dministrazio bidea errazteko eta birgaitzeko eta enpresa-jarduera sustatzeko toki-erakundeek enpresekin eta a
utonomoekin egindako zorrak kitatzeko bidea ematen duen uztailaren 1eko 8/2011 Errege Lege Dekretuan a
urkitzen dugu.. A
lde batetik, eraikinen ikuskapen teknikoaren beharra gaineratzen du, Euskal A
utonomia Erkidegoko Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legean xedatutakoaren a
rabera. Era berean, a
rau horrek isiltasun negatiboa ezartzen du lehen a
talean gaineratzen dituen hirigintzako lizentzien emakiden prozeduretarako.
Eraikigarritasun iraunkorrari dagokionez, eraiki berrien eraginkortasun energetikoaren ziurtagiria a
rautzen duen azaroaren 22ko 240/2011 Dekretua biltzen dugu.
Hala eta guztiz ere, Lurzoru eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen garapenerako a
raudia onartzeke dago. A
rau horretan, legea garatzeko a
raudiak 2007. urtean onesteko manua ezarri zen –behin eta berriz ez da bete–.
Bestalde, lurralde a
ntolamendurako bi tresna onartu dira, hain zuzen ere, Durangoko Eremu Funtzionalaren Lurralde Plan Partziala eta Balmaseda-Zallako (Enkarterriak) Eremu Funtzionalaren Lurralde Plan Partziala.
Araudia Desgaitasuna duten Pertsonei buruzko Eskubideen Nazioarteko Konbentziora egokitzeko abuztuaren 1eko 26/2011 Legea a
ipatu behar dugu, a
rau horrek Jabetza Horizontaleko uztailaren 21eko 49/1960 Legean xedatutako higiezinen irisgarritasuneko hainbat lanen baimenerako erregimena a
ldatzen duen heinean.
III. Jarduera-plana
Jarduketa plan honetan jasotako proposamenak lotura zuzena du ingurumen a
rloko planean sartutakoekin, bereziki ingurumenaren eremuan jarduten diren elkarteekin batera a
urreikusitako jarduketei dagokienez.
Bilerak elkarteekin
Hirigintza jardueren eragina pairatu duten hainbat herritar taldeekin bilerak egin dira. Horrela bada, Irungo eskola batean bide bat eraikitzeagatik kaltetutako pertsona talde batekin izandako bilera edo Erandion hirigintza hitzarmen baten ondorioak pairatutako talde batekin izandakoa a
ipatuko ditugu. Era berean, A
rartekoak A
banto-Zierbenako Santa Juliana a
uzoan bisita bat egin zuen a
uzoko egoera ezagutzeko.
Bilerak a
dministrazioekin eta zerbitzuekin
Abantoko Santa Juliana a
uzoaren birsorkuntza prozesuari dagokionez, A
rartekoa 2011ko urrian A
banto eta Zierbenako Udaleko hirigintza zinegotziarekin elkartu zen jarraitutako a
urrerapausoak jorratzeko.
2011ko urtarrilean Erandioko Udaleko Hirigintza A
rloko a
rduradunarekin bilera bat egin zen gizarte etxebizitza batzuk eraikitzeko lanak a
tzeratu egin zirela-eta izapidetu genuen kexa bati buruz hitz egiteko. Hain zuzen ere, gizarte etxebizitza horien bidez, berriro bizilekua eman as
mo zaie hirigintzako jarduketa batek eragindako hainbat bizilaguni.
Ofiziozko jarduerak
Ofiziozko kexa-espediente bat hasi dugu Gipuzkoako Foru A
ldundiak nekazaritza eta a
beltzaintzako ustiaketei loturiko egoitzarako ez diren eraikuntzetarako a
ldez a
urretiko txosten bat eskatu izana baloratzeko lurzoru urbanizaezineko baimen eta lizentzia kontuetan jarduketak koordinatzen dituen azaroaren 24ko 82/1998 Foru Dekretuaren a
rabera.
Parte hartzeko foroetan, eskubideak bultzatzeko eta sustatzeko egintzetan parte hartzea
EHUk a
ntolatutako Ekiten Thinking ideien laborategian parte hartzea. Laborategia etxebizitza plan berrietan, etxebizitza hutsetan eta gehiegizko okupazioan dagoen parke higiezinaren tratamenduari buruzkoa da.
IV. Kexarik a
ipagarrienak
– Etxebizitza duinaz, egokiaz eta irisgarriaz gozatzeko eskubidea
Etxebizitza bat izateko eskubidearen edukiak –Konstituzioko 47. a
rtikuluan dago jasota– eragin berezia du hirigintzaren esparruan. Eraikin berriak egitea xede duten etxebizitza politiken osagarri gisa, a
uzune eta ingurune degradatuenak gizarte eta hiri a
ldetik biziberritzeak funtsezkoa izan behar du esku-hartze publikoan, a
rtikulu horretan erantsitako hirigintza eskubidea zaintzeko. Hirigintzako legedian etxebizitza duin, egoki eta eskuragarri bat, igorpen kutsatzailerik gabea eta ingurumen eta paisaia a
ldetik egokia den leku batean kokaturikoa lortu a
hal izatea planteatzen da.
Arartekoak izapidetu duen erreklamazio batean Erandioko pertsona talde batek euren bizimoduaren osasungarritasun eta segurtasun baldintza eskasak helarazten zizkiguten. Kexa izapidetzeko hainbat jarduera egin ondoren, 2011ko a
pirilaren 1eko A
rartekoaren Ebazpena eman genuen. Horren bidez, Erandioko Udalari gomendatu genion A
ltzagako a
uzoaren hiri birsorkuntzarako a
haleginekin jarrai zezala lehentasunez.
Erantzun gisa udalaren ofizio bat jaso dugu eta bertan a
zaltzen digutenez, ostatu ematea posible egingo duten etxebizitza libre zein babestuentzat a
urreikusitako etxebizitza blokeak eraikitzeko lanekin hasiko dira.
Hirigintza a
ldetik biziberritzeko edozein prozesuk eduki behar du erreferentzia gisa legezko pertsona okupatzaileek berriro bizilekua emateko duten eskubidea Euskal A
utonomia Erkidegoko Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearekin bat etorriz.
Herritarrak kezkatzen dituen eta maiz erreklamazioak jartzeko zio den hirigintzako inguruabar bat da haien jabetzako etxebizitza a
ntolamendutik kanpo egotea. Egoera hori Erandioko familia batek a
zaldu zigun, Bizkaiko errepideen lurralde plan sektorialaren barnean zegoen bide bat eraikitzeko xedapenen eragina pairatu zuen higiezin baten jabea izanik. Bizkaiko Foru A
ldundiko Herri Lan Sailari informazioa eskatu genion bidea burutzeko, lurra lortzeko eta etxebizitzako legezko okupatzaileei ostatu emateko eskubiderako bere xedapenak a
rgitzeko. Foru erakunde horrek jakinarazi zigun zubiaren foru proiektuak ez duela higiezinean eraginik edukiko eta, edukitzekotan, eragilea udal plangintzan etorkizunerako ezarritako zubiarekin lotura izango litzateke. Txosten horren a
rabera, ondorioztatu daiteke Erandioko Udala izango dela kontu horri dagokionez erabakiak hartu beharko dituena. Informazio hori ikusita, erakunde horrek egokitzat jo zuen bi erakundeek bidera lotzeko xedapenak, lan hori burutzeko a
dministrazio a
rduraduna zein zen eta a
ipatutako higiezinean eragina izatea a
urreikusten den a
rgi zezaten.
– Zuzkidura publikoak eta ekipamendu kolektiboak erabiltzeko eskubidea
Eskubide honen edukiaren bidez, herritarrak ekipamendu kolektiboetara eta zuzkidura publikoetara fisikoki iritsi a
hal izatea bermatu nahi da, izan daitezkeen a
rkitektura-oztopoak kenduta. Ekipamendu edo zuzkiduraren kontzeptu horren barruan, kontuan hartu behar ditugu herritarrei zerbitzuak emateko beharrezkoak diren a
zpiegiturak (hirigintzakoak, garraioak, hezitzaileak, sozialak, kulturalak eta a
bar).
Kasu honetan Barakaldoko merkataritzagune batean dagoen haurtzaindegi batera heltzeko zailtasunak helarazten dizkigun pertsona baten erreklamazioa izapidetu dugu. Erreklamazioan a
zaltzen duenez haur-kotxeak sartzeko a
rrapala bakarra hondatuta dago eta ezin da haurtzaindegira heldu haurtxoei a
rrisku egoera eraginez. Barakaldoko Udalak zigilatzea erabaki du jardueraren titularrak konpontzen duen a
rte baina, lau hilabete igarota, egoerak ez zuen hobera egin. A
rartekoak Barakaldoko Udalari helarazi dio erreklamazio hori. Gure eskaerari erantzunez, Hirigintza eta Udal Zerbitzuetako Eremuak ikuskapen bisita bat egin zuela jakinarazi zigun eta instalazioak konpondu zituztela egiaztatu a
hal izan zuenez, a
rrapala mekanikoen zigilatua kentzeko a
gindua eman zuen.
Beste pertsona batek bere etxebizitza eta hiriko ingurua behar bezala erabiltzeko zailtasunak a
zaltzen dizkigu bere eraikinean dauden oztopoen a
urrean. Horretarako Ekonomia Jasangarriari buruzko martxoaren 4ko 2/2011 Legearen 111. a
rtikulua a
plikatzeko a
ukerari buruzko kontsulta egiten digu oztopo a
rkitektonikoak kentzeko a
dostasun nahikorik ez dagoen jabekideen komunitateetan eta igogailu bat ezartzeko. Zentzu horretan bere udalera zuzendu da a
plikazioa sustatu dezan. Xedapen horrek a
ukera eskaintzen du udalek higiezinen jabeei eskatzeko hobekuntza lanak egin ditzaten irisgarritasun a
raudia betetzen dela bermatzeko. Kontu hori jada Euskal A
utonomia Erkidegoko hirigintzako legerian a
gertzen da Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen 203.2. a
rtikuluan. Nolanahi ere, eskaera hori gauzatu a
hal izateko estatuko legegintzak beharrezkotzat jotzen du birgaitze plan bat onartzea herri horretan eta lanek legezko beharraren gehienezko zenbatekoa gainditu ez dezaten. Elementu komunen erabilera egokirako edo kanpoaldearekiko lotura errazten duten gailu mekaniko eta elektronikoen instalaziorako irisgarritasun lanen kasuan, Jabetza Horizontalaren Legeak zenbateko hori gastu komunen hamabi hilabeteko a
rrunt baino gehiago ezin dela izan erabaki du. Bestalde, Euskal A
utonomia Erkidegoan, birgaitze integratuko eremuak Eusko Legebiltzarrak onartzen ditu, udalek hala eskatuta, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko jarduketa babestuei buruzko abenduaren 30eko 317/2002 Dekretuaren a
rabera. Eraikinen hobekuntzarako baliagarri izan zitekeen beste mekanismo bat zera litzateke: berrogeita hamar urte baino gehiago dituzten eraikinen jabeei a
ldizkako ikuskapena eskatzea. Kasu horretan ikuskapena eraikinaren kontserbazio maila zehaztera bideratuta dago. Eusko Jaurlaritzaren eraikinak birgaitzeko eta hiriak birsortzeko 2010-2013 plan estrategikoak legezko xedapen bat gaineratzeko beharra dauka zaintza behar horien edukiaren estaldura juridikoa bermatzeko. Bertan, irisgarritasuna hobetzeko beharrezkoak diren lanak gaineratu beharko lirateke. Gure erantzunean erreklamatzaileari a
zaltzen diogu Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailari eraikinen zaintza beharren a
raudiaren garapena eta etxebizitzen ikuskapen teknikoa a
zal diezazkion. Era berean, bere udalera jo dezake bere eraikina birgaitzeko eremuen bornean gaineratzeko a
ukera iker dezan. Zentzu horretan a
ipatu behar dugu erakunde honek ofiziozko jarduera bat hasi zuela 2010ean. Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak jakinarazi digu egoitza eraikinen ikuskapen teknikoaren prozedura a
rautzen duen dekretuaren zirriborro bat egin duela, egun oraindik onartu ez dena.
– Hirigintzako a
ntolamenduari eta a
plikatzekoak diren hirigintzako a
raubideari eta baldintzei buruzko informazioa lortzeko eskubidea
Hirigintzako informazioa eskuratzeko eskubide honen barruan, a
dierazi behar dugu oraindik ere hainbat partikularrek eta elkartek jakinarazten digutela zailtasunak izaten dituztela udalei hirigintzako a
ntolamenduaren inguruan eskatutako informazioa eskuratzeko.
Horrela bada Karrantzako Haraneko Udalak erantzuna eman ez izanagatik kexa bat a
urkeztu zuen pertsona baten kasua a
ipatzen dugu. Horren erantzunez 2011ko martxoaren 31ko A
rartekoaren ebazpena eman genuen. Horren bidez Karrantzako Haraneko Udalari gomendatzen genion epean erantzun zezan egindako hirigintza eskaerari.
Ebazpen hori ez zuten onartu. Beste kasu batzuetan eskaeraren erantzuna a
dministrazioak egin du erakunde honek egindako eskaeraren erantzuna eskatu ondoren.
Beste ebazpen batean, 2011ko uztailaren 21eko A
rartekoaren ebazpenean, Debako Udalari gogorarazten genion industria sektore baten garapenean udal esku-hartzea bideratzeko egindako eskaerari berariazko erantzuna emateko beharra duela. Ebazpen horren bidez kexa-espediente bat a
maitu zen Debako Udalak izapidetutako hirigintza espediente baten informazioa eskuratzeko zailtasunen a
urrean.
Azkenik, 2011ko a
zaroaren 17ko A
rartekoaren ebazpena zuzendu dizugu. Horren bidez, Bilboko Udalari gomendatzen zaio ikastetxe bateko obrak legeztatzeko espedientea ikusteko a
ukera eman dezan. Udal horrek interes zuzena bermatzeko beharra eskatzen zuen hirigintza lizentzia bati buruzko a
giriak eskuratu a
hal izateko. A
rartekoaren ustez, Euskal A
utonomia Erkidegoko Lurzoru eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen 8. a
rtikulutik sortutako ekintza publikoak dakar hura eskatzen duen edozein pertsona interesduntzat jotzen dela ekintza publikoa burutzeari dagokionez. Ekintza hori a
ukera berdintasunean burutzeko, hirigintzako espediente guztiak (irekita zein a
rtxibatuta daudenak) ikusteko eta kopia eskuratzeko eskubidea daukate, hirigintzako baimenen izapidetzea barne, betiere, a
dministrazio prozeduraren gaineko legeriarekin bat eginez.
– Hirigintzako a
ntolamenduko eta planen ingurumen ebaluazioko prozeduretan modu eraginkorrean parte hartzeko eskubidea
Hirigintzako prozeduretan modu eraginkorrean parte hartzeko eskubidea da, informaziorako eskubidearekin batera, lurzorua a
ntolatzeko eta erabiltzeko proposamen jakin batzuen a
urka dauden herritar taldeek erakunde honi a
urkeztutako kexa sarrienetako bat.
Arazo horren inguruan hainbat erreklamazio bideratu ditugu. Bertan interesdunek Gordexola edo Labastida bezalako udalerrietako hirigintza a
ntolamendu planak izapidetu bitartean jarraitzen den parte-hartze programa zalantzan jartzen dute. Kasu horietan udalaren erantzuna saiatzen da justifikatzen interesdunek hirigintzako legegintzaren xedapenen a
rabera parte hartu a
hal izan dutela, baloratu eta erantzun diren proposamenak eta a
legazioak a
urkeztuz.
Kontu horren inguruan eskubide horri buruzko gomendio orokor bat egin dugu, eta ebazpen horretan erabaki publikoak hartzeko prozesuetan kalitatezko herritarren parte-hartzea kontuan hartu beharreko modua a
ztertzen dugu.
Atal honetan herritarren parte-hartzeari buruzko beste kontu bat gaineratuko dugu hirigintza planen ingurumeneko ebaluazio estrategikoaren bidez. A
rartekoak Errigoitiko a
uzo elkarte batek eskatutako jarduera bat a
maitu du, 2011ko uztailaren 21eko A
rartekoaren ebazpenarekin. Horren bidez, gure esku-hartzea a
maitzen da Errigoitiko Malluki poligonoko industria lurraren garapenerako jarraitutako a
dministrazio jardueren inguruan. Ebazpen horretan Errigoitin (Bizkaia) onartutako plan partzial baten ingurumen ebaluazio baten beharra proposatzen dugu.
– Ekintza publikoa baliatzeko eskubidea, lurralde, hirigintza eta ingurumen a
ntolamenduko zehaztapenak errespetarazteko
Atal honetan jaso dira herritarrek burutu duten jardun publikoa: hirigintzako legezkotasuna a
plikatzea salatu dute a
dministrazio publikoen a
urrean.
Kexetan a
dierazten da zenbait kasutan berandu izapidetzen direla pertsonak hauek a
urkeztutako salaketak, eta horien bidez eskatu dute erabil dadila hirigintza ikuskapena egiteko a
hal publikoa, ikusita partikular batzuek baimenik gabe egin dituztela zenbait obra edo erabilera.
Ekitaldi honetan A
rartekoak bideratutako jardueren a
rtean interesdunek egindako salaketei erantzuna ematean a
dministrazio jarduera okerra burutzeagatik emandako hainbat ebazpen gaineratu behar ditugu. Erakunde honek a
zpimarratzen du a
dministrazio horrek behar bezala izapidetu behar dituela herritarrek a
urkezten dituzten idazki guztiak, a
rin, biziki eta eraginkortasunez, espedientea behin betiko ebatzi edo a
maitu a
rte. Espainiako Konstituzioak berak –103.1. eta 105. a
rtikuluetan– a
ipatzen du prozedurazko izapide batzuk daudela eta herritarrei benetako erantzuna eman behar zaiela. A
lderdi horiek Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutuneko 41. a
rtikuluak herritarrei ematen dien a
dministrazio egokirako eskubidea osatzen dute (gutun hori Europarako Konstituzioa ezartzen duen Itunak barneratu zuen).
Halaxe gertatu da 2011ko a
zaroaren 24ko A
rartekoaren ebazpenean. Horren bidez Lapuebla de Labarcako hirigintza legezkotasuna urratzeagatiko salaketa bati erantzuna ez emateagatik a
urkeztutako kexa-espedientea a
maitzen da.
2011ko otsailaren 28ko A
rartekoaren ebazpenean ere a
urkezten da. Horren bidez A
morebieta-Etxanoko Udalari gomendatzen zaio hirigintzako legezkotasunaren a
urkako lurzati baten baso erabileragatik egindako salaketa izapidetu dezan.
Zentzu horretan ere 2011ko maiatzaren 13ko A
rartekoaren ebazpena a
ipa dezakegu. Horren bidez A
baltzisketako Udalari gomendatzen zaio lizentziarik gabeko obra batzuen legalizazio-espedientearekin jarrai dezala. A
zken bi gomendio horiek ez ziren onartu.
Aparteko a
ipamena merezi du 2011ko maiatzaren 3ko A
rartekoaren ebazpenak. Horren bidez lurzoru urbanizaezinean obra batzuk legalizatzen dituen Donostiako Udalak emandako lizentzia baten a
urka a
urkeztutako kexa-espedientea a
maitzen da. Gure ebazpenean Donostiako Udalari a
zaltzen genion lurzoru mota horretan egin beharreko obrak berariaz baimendu behar direla eta ez direla a
lboko hiri-lurzoruko beste lurzati baten barnean baimendutako beste eraikitze obretara lotuta geratu behar. Obren sustatzaileak dauden eraikuntzetan obrak eta erabilerak baimentzeko eskatuz gero, nahitaezko baldintza da a
urretik eraikuntza egon bazegoela eta eraikuntza hori hirigintzako legezkotasunari jarraiki eraiki izana egiaztatzea eta haren xedea plangintzako ezarpenekin bat etorriko dela justifikatzea. A
zken kasu horretan, obrak eta erabilerak a
ntolamendutik a
t egongo lirateke. Hortaz, udalak dauden eraikuntzen finkatzea, modernizazioa, bolumena handitzea eta hobetzea ez dakarten obrak bakarrik baimendu a
halko lituzke.
– Jabetzak dakartzan eskubideak eta betebeharrak
Atal honetan, a
dministrazio publikoek hirigintzako legedian oinarrituta jabetza eskubidearen erabilera mugatzeko egiten dituzten jarduketak biltzen dira.
Hirigintza eraldaketa prozesuan dagoen lurzoruaren jabeen betebeharretako bat orube izaera lortzeko beharrezkoak diren hirigintza gastuei a
urre egitea da. Egoera horretan enpresa batek erreklamazio bat a
urkezten du Laudioko Udalari zegozkion baina sustatzaile horrek burutu zituen hirigintza gastuengatik. A
rartekoak 2011ko otsailaren 28ko A
rartekoaren ebazpena bidali zion. Horren bidez, Laudioko Udalari gomendatzen zaio berariaz erantzuteko sustatzaile baten erreklamazio bati, urbanizazio obra batzuengatik zorretan zeuden diru-zenbateko batzuen ingurukoa. Udalak, gure ebazpena onartuta, zor zituen kopuruak ordaintzeko onespena a
zaltzen zuen proposamena bidali zigun.
Beste kasu batean hirigintza beharren inguruko desadostasunek Orendaingo Udala bultzatu zuten lehen erabilerako lizentzia izapidetzen a
ri zen udalerriko higiezin batean bizi zen familia bat ez erroldatzera. Arartekoaren ebazpena, 2011ko a
pirilaren 6koa. Horren bidez Orendaingo Udalari gomendatzen zaio udalerrian bizi den familia bati herritarren udal erroldan jaso ditzan. Orendaingo Udalak bi kontuak lotzen ditu eta a
dierazi du, hirigintzako eginbeharrak bete direla justifikatu a
rte erroldan izena ematea ez dela egokia. Hala eta guztiz ere, erakunde honek uste du jatorri desberdina daukaten bi a
dministrazio espedienteren a
urrean gaudela eta modu independentean a
ztertu behar direla. Hori dela-eta udalari gomendatu genion familiako kideen izena emateko eskaerari berariaz erantzun diezaion eta eskaera egin zuten datatik a
urrera inskribatu zitzan. Modu berean, udalak a
legazioei erantzun beharko lieke. A
legazioak euren etxebizitza lehenengoz okupatzeko lizentzia eskuratzeko dokumentazio osagarria eskatzeari buruzkoak dira.
Aiako herritar batek a
urkeztutako kexa a
ipa dezakegu. Bertan udal horrek jarraitutako jarduerak a
zaltzen ditu estalgune bat eraikitzeko lizentziari gabeko obren inguruan. A
rartekoaren ebazpena, 2011ko otsailaren 21ekoa. Horren bidez, Aiako Udalak burututako hirigintza-diziplinari buruzko jardueren inguruan a
urkeztutako kexa-espedientea a
maitzen da. Jarduera horiek estalgune desmuntagarri baten eraikuntza zela-eta hasi ziren. A
iako Udalak diziplinako espediente bat hasi zuen obrek lizentziarik ez zutela uste izan baitzuen. Izapidetu bitartean obrak legalizatu ezin zirela ondorioztatu zuen. Txostenaren a
rabera, estalgunea udalaren baimenik gabe eta lursail pribatu batera sartzeko ibilgailuentzako bide batean eraiki zen. A
rkitekto teknikoak udalari bidalitako txostenak zioenez, bide horretan ezin da eraikinik egin. Dena den, a
ipatzen zuen bi jabetzen a
rtean a
kordioaren bat egonez gero, trazaduran a
ldaketak egitea posible izango litzatekeela. Bidalitako informazioa ikusita udalari legezkotasuna betetzen dela bermatzeko betebeharra daukala a
zaltzen diogu. Horretarako, modu objektiboan eta proportzionalean, ikuskapenari eta hirigintzako legezkotasuna berrazartzeari buruzko a
ntolamendu juridikoan xedatutako botereak erabili behar ditu. Hala ere, estalgunea instalatzeko baimenaren ondorengo gaitzespenari dagokionez, udalak eman duen a
rrazoia, hau da, estalgunea a
urretik a
ldatutako bide pribatu batean kokatuta dagoela, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legeak 211.2. a
rtikuluan ezarritako zehaztapenen kontrakoa zela uste dugu. Hori dela-eta, gure ustez, A
iako Udalak, bere gogoeta propioetan oinarrituta, hau da, obrak sustatzailearen baserriko lurretan daudela kontuan hartuta, egindako bidearen a
ldaketa eta estalgunearen instalazioa baimendu beharko luke. Ebazpen horri erantzunez, udalak erantzun honi erantzun dio espedienteak oinarri zuen bidalitako udal informazioan berariazko a
ipamenik egin ez bazen ere, estalgunearen bidea bide publikoa dela esanez.
Lizentziaren eskaerak izapidetzeari buruz 2011ko otsailaren 28ko A
rartekoaren ebazpena a
ipatu behar dugu. Horren bidez Erandioko Udalari gomendatzen zaio berariaz erantzun diezaien hirigintzako bi lizentzia eskaerei. Ebazpen horri erantzunez Erandioko Udalak espediente horren ebazpena helarazten digu burututako lanak legeztatu ezingo liratekeela a
dieraziz eta berariaz ukatzen du eskatutako obren lizentzia.
Hirigintza diziplinaren ondoriozko beste kontu bat hirigintzako a
rau-hausteen eta zehapenen a
raubidea da. A
tal honetan Bermeoko Udalak hirutan partikular bat zigortu dueneko kasua a
ipatu behar dugu. Ganbara batean egindako obrengatik gertatu da, hasieran ez baitzuen zegokion lizentziarik. Erakunde honek udalari gomendatu zion ondoriorik gabe utz zezala ezarritako 5001 euroko zigorra, izan ere, a
rau-haustea, garrantzi txikia izanagatik, a
rintzat jo behar zela uste genuen eta zigorra zuzendu behar zelakoan geunden. Udalak, zigortzeko hirugarren espedientea hasi ondoren, jarduera zuzendu zuen eta ezarritako zigorra ondoriorik gabe utzi zuen.
Bestalde, Arrasateko Udalak ere A
rartekoko proposamena onartu zuen partikular bati ezarritako zigorra ondoriorik gabe uzteko lokal baten errotulazioa a
ldatu izanagatik. Erreklamazioak zigortzeko ebazpena zuen hizpide bertan zegoen errotuluaren gainean eranskailu bat jartzeak 500 euroko zigorra duela a
dieraziz. Espediente horretan jazotzen ziren gertakariak ikusita, udalari proposatu genion 2/2006 Legearen 232. a
rtikuluak bere lehen a
talean gaineratzen duen erantzukizun salbuespena balora zezan. A
rau horrek a
rdura guztitik salbuestea a
halbidetzen du, betiere, a
rau-hauste a
rinaren a
rduradunak obrak legeztatzeko eskaera egiten badu "hori guztia zigortzeko eta legezkotasuna babesteko jarduerei hasiera eman baino lehen".
V. Ondorioak
Antolamenduko eremuan egiten dugun lehen gogoeta
aurkeztutako erreklamazio kopuruaren hazkuntza da. Hazkuntza hori, neurri batean, hirigintza kudeaketatik sortutako
arazoen (hirigintza gastuen ordainketa, ostatua emateko burutzapena) ondorio da baita
administrazio espedienteetan dauden
agirietara heltzeko zailtasunen ondorio ere.
arren, kexa gehienak
arrazoizko epealdi baten barruan izapidetu dira. Era berean, erakunde honen esku-hartzeak herritarrek
aurkeztutako
arazoak ebaztean izan duen eraginkortasun maila
azpimarratu behar dugu. Kexa horien
artean hainbat kudeaketa gaineratu ditzakegu: lizentziarik gabeko jarduerak salatuz egindako eskaerei
administrazioek erantzuna eman diezaieten burututakoak, bulego publikoetan dauden
agirietara heltzeko burututakoak edo hirigintza gastuengatik zor diren kopuruak itzultzeko bideratutakoak.
Aipatu beharra dago higiezinen sektorean krisi egoeran jarraitzen dugula eta horrek eraikuntza jarduera publiko eta pribatuaren jaitsiera nabarmena eragin duela. Une hauetan ezin dugu
ahaztu
auzo edo inguru
apalenen gizarte birsorkuntza.
Administrazio publikoek
ahaleginak bildu behar dituzte eremu horietan etxebizitza duin batera heltzeko eskubidearen erabilera egokia bermatzeko. Hiriaren eta eraikinen birsorkuntza sarbide baldintzak hobetzeko
aukera bat da. Era berean, etxebizitzen eraginkortasun energetikoa funtsezko planteamendua da energia
aurrezteko, negutegi efektuko gasak murrizteko. Halaber, hirietako hiri birsorkuntza bultzatzeko neurri publiko eta pribatuak gune berrien urbanizazio garapenean zentratutako hirigintza eredua gainditzeko
aukera eta ekonomia iraunkorra bultzatzeko
aukera izan daitezke.
arindu eta ezartzeko beharrezkoa den legeria sustatu dezaten. Era berean,
aipatutako eremuetan hirigintza legeria garatzeko beharra gogorarazten diegu.