Aurreko kapitulu guztietan a
ipaturiko problematika, premia, erantzun eta baliabide guztiak orri gutxi batzuetan biltzeak dakarren mugarekin, interes gorenekotzat dauzkagun hainbat a
lderdi nabarmentzeko as
moz heldu diogu a
tal honi, eta, kasuan-kasuan, txostena as
tiroago irakurtzera a
nimatuko dugu.
2012. urtean bideratu diren kexa-espedienteetatik 300etan a
ipatu dira berariaz haurrak eta nerabeak eragindako pertsona gisa, hau da, a
lde batek hala eskatuta erakundeak izapidetutako espedienteetatik %10 baino gehiago. Bideratutako kexen a
rgitan neska-mutilen eskubideen egoerari buruzko a
zken gogoeta egiteko, kontuan hartu behar dira gizarte-bazterketaren kontra borrokatzeko tresnekin zerikusia duten eta zenbait familiak egin dituzten 1.010 kexak, familia horietan a
din txikikoak baitaude, ehuneko handi batean. Ikerketa as
kotan ikusi denez, baliabide ekonomiko urriak eta ondasun materialak eskuratzeko a
ukerarik eza nolabait lotuta daude zenbait eskubide ‑hezkuntza eta osasuna, besteak beste‑ berdintasunean baliatzeko zailtasunekin, baita ere familia- eta gizarte-harremanetan sortzen dituzten ondorio larriago edo a
rinagoekin.
Azkenik, bulegoak haurren eta nerabeen eskubideen inguruan jazo daitezkeen egoeren gainean bideratutako jarduera ofiziozko 13 espedientetan jaso da, a
legia, erakundearen nahiaren ondotik hasitakoetan, baita EAEko haurren pobreziaren egoeraren a
nalisi zehatz baten a
zterlanaren prestaketa ere.
Hain zuzen, a
zterlan horren bidez a
gerian jarritako egoerak txosten honetan gailendu beharreko lehenengo ondoriora garamatza: krisia geroz eta EAEko haur eta nerabe gehiagorengan edukitzen a
ri den eragina a
ipatu, ohartarazi. Nabarmendu, beste a
zterlan batzuk berretsi duten moduan, gabezia materialek haurrak etorkizunean desabantaila eta zaurkortasun egoeran utziko dituztela, haien hezkuntza, gizarte eta lan garapenari eragin diezaiokeela kontuan hartuta.
Horregatik, funtsezkoa da haurrak kontuan hartzea erabakiak hartzerakoan gure gizarteak bizi izan behar dituen erronken a
urrean. Eta ez bakarrik haien garapen eta ongizateagatik, baita gizartearenagatik (bere osotasunean) ere, harentzat etorkizuneko kostua handia izan baitaiteke (herritarren eskumen-mailaren murrizketa, produktibitate txikiagoa, langabezia-tasa handiagoak, gizarte kohesio a
hula, babes sistemaren kostu handiak, hezkuntza eta osasun sistemaren murrizketa, etab.). Hala, iruditzen zaigu haurrentzako politiketan gizarte gastuari lehentasuna eman behar zaiola eta a
urrekontuetan jazotako murrizketek haurren esparruari eragiten ez diotela bermatu behar dela. Horretarako, botere publikoei gogora ekarri behar zaie, beste urtebetez, haurrei babes berezia emateko betebeharra dutela eta batzuetan zuenean haiei eta beste batzuetan haien familiei bideratutako gizarte prestazioak, bai ekonomikoak bai zerbitzuetakoak, haurren pobreziari a
urre egiteko oinarrizko baliabideak direla.
Gure a
nalisiarekin jarraituz eta izapidetutako kexen a
rgitan, a
urten kudeatutakoen bolumenaren ondotik berrets dezakegu hezkuntzaren esparrua dela zama gehien duen eremua, Haur eta Nerabeentzako Bulegoaren jarduera mota guztiekin a
lderatuz gero.
Ikasleak onartzeko prozesuari buruzko kexak behin eta berriro egoteak eragiten du beste urtebetez indarrean egon dadila, gure ustez, erakunde honek hezkuntza-administrazioari mahaigaineratzen dion gomendioa, a
legia, hezkuntza-administrazioak kontu handia izan behar du ikasleak onartzeko prozesuak kudeatzean, plaza nahikorik ez dagoen kasuetarako ezarritako lehentasunezko irizpideak erabat a
plikatzen direla egiaztatuz eta beharrezkoak diren helburuetan -familiaren eta laneko beharrak bateratzea, a
dibidez- lagundu ezin duten beste horien a
plikazioa berraztertuz edo berriz hausnartuz.
Hori horrela, a
zpimarratu nahi dugu lurralde batzordeak direnean eskolatze-proposamenak egiten dituztenak, hezkuntza-administrazioak bermatu beharko duela zentroetan finantzaketa baldintzek, baita eskola-garraio, -jantoki eta –materialerako familiei emandako laguntzek ere, bidea ematen dutela herritar guztiek unibertsitateaz kanpoko irakaskuntza-ikastetxe guztietarako sarbidea izan dezaten, a
dierazi den moduan, eta a
re gehiago une hauetan, hain zuzen, hainbat proposamenek dakartzaten eskolatze-gastuak gain hartzeko zenbait familiek zailtasun ekonomikoak dituztela esan dutenean.
Halaber, hezkuntza etxean ematea (homeschooling) erabaki duten familia batzuetan a
ntzemandako ondorioak a
ipatu behar ditugu. Horri dagokionez, kezkatzen gaitu halako egoeren ondotik bideratutako eskolatze-aginduen behin-behineko ez betetzea tartean dauden a
dingabeen zaintza galdu edo kentzeko a
ukerarekin lotzeak.
Oro har, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak eman dizkigun datuek a
ukera eman digute positibotzat jotzeko hezkuntza-eskaintzaren etengabeko hobekuntzarako ezarritako a
dierazleen betetzea. Dena den, zailtasunik handienek zero eta hiru urteko hasierako tartean egoten jarraitzen dute, batez ere, bi urteko gelen eskaintzan.
Lehenengo a
ldi horri dagokionez, Hezkuntza Sailak horren inguruan egindako diagnosiaren ziozko ondorioek, egungo eskaintza egokitzen laguntzeaz gain, estrategiak ezartzeko a
ukera emango dutelakoan gaude, hain zuzen, a
zken horiei jarraiki hezkuntza-aldi horretako hainbat kontu eztabaidagarri jorratzeko (adibidez, hezkuntza-administrazioaren mendeko ikastetxeetako bi urteko geletarako langile laguntzaileak egotea).
Edozelan ere, uste dugu beharrezkoa dela hezkuntza-arduradunek gain hartutako ildoa onartzea plangintza demokratikoa hezkuntza-komunitatearen ordezkari guztien partaidetzarekin a
halbidetu eta errazteko, nabarmendutako kexa batzuek a
gerian jartzen duten moduan. A
rduradun berriek ildo horretatik jardungo dutelakoan gaude.
Horrez gain, zerbitzu osagarrien konfigurazioan –adibidez, jantokia-, a
hal den neurrian, familia erabiltzaileen a
rtean geroz eta gehiago zabaldutako eskaera berriak a
intzat har daitezen a
nimatu nahi dugu –adibidez, halal dieta eskatzen duten horien kasua-.
2012. urtean Eskola inklusiboaren esparruan aniztasunari erantzuteko plan estrategiakoa a
bian jarri dela ikusi dugu. Plan horretan, a
zken batean, ikasle guztien hezkuntzarako eskubidea bermatzeko zenbait helburu, xede eta ekintza estrategiko ezartzen dira.
Plan horren ebaluazio eta jarraipenaren bitartez kexa batzuk eragin dituzten egoerak pairatzen dituzten ikasleei ematen zaien hezkuntza-erantzuna hobetzen lagunduko duelakoan dago erakunde hau –adibidez gaitasun benetan handiak dituzten ikasleen kasua, baita a
rreta faltaren nahasmenduak dituzten ikasleenak ere-.
Hori horrela, berriz ere, eskola-ordutegian zehar osasun-premia bereziei emandako erantzuna bizkortzeko premia a
zpimarratzen dugu.
Azkenik, eskola-bizikidetzari dagokionez, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila berdinen a
rtean gertatzen diren tratu txarrekin lotutako episodio posible guztiak a
halik eta a
rintasun, eraginkortasun eta segurtasun handienaz jorratzeko egiten a
ri den a
halegina positibotzat jotzen badugu ere, nabarmendu nahi dugu jarduera burokratizatuak saihestu behar direla eta tratu txarren errealitatearen diagnosi ona lortu, biktimei laguntza, babesa eta segurtasuna eman eta eragindako familiekin konfiantzazko komunikazio egokia izatea xede duten helburu saihestezinei behar bezala erantzuteko bidea emango duten gida berrien a
plikazio sistematikoa eta eraginkorra sakondu behar dela.
Babesik gabeko egoeran dauden haurrentzako gizarte zerbitzuen esparruari dagokionez, lehenengo a
dierazi behar dugu beharrezkoa dela babesik gabeko egoera a
rin eta neurrizkoei erantzuna emateaz a
rduratzen diren udaleko gizarte zerbitzuetan seme-alabak dituzten familien a
rreta muturreraino eramatea. Izan ere, a
hots guztiek a
gerian jarri dute zailtasun ekonomikoko une latz hauetan seme-alabak zaintzeko trabak ugaritzen a
ri direla euskal etxeetan. Eta ez bakarrik oinarrizko premia materialei erantzuna emateagatik –hori ere a
intzat hartu beharreko a
lderdia da-, baita gurasoen a
halmenak baliatzerakoan egoera horiek dakartzaten estres eta estutasun egoerengatik ere. Hala, babesgabeziaren ondoriorik larrienak a
rgi eta garbi desaktibatuz edo minimizatuz haurren garapen-esparruko ongizate eta kohesio baldintzen inguruan zailtasun hasiberrietan laguntzak eta eremu naturaleko eta komunitarioko esku-hartzeak duen balio ordainezina a
zpimarratzen dugu.
Entzuna izateko eskubidea betetzeari dagokionez, beharrezkoa da a
rreta muturreraino eramatea gizarte zerbitzuen sistemako a
rreta jasotzen duten haurren eta nerabeen a
hotsa egon dadin eta kontuan har dadin, haren egoera pertsonala eta familiakoa a
ztertzerakoan, babeserako neurri egokienak mahaigaineratzerakoan, bisiten erregimena a
rautzerakoan, haren egoera a
ldian-aldian berrikusterakoan, betiere, a
dingabearentzat onena den ikuspegitik eta hari lehentasuna emanez beste edozein interesen gainetik.
Aurten inoiz baino gehiago gailendu nahi dugu babesik gabeko egoeran dauden a
dingabeen egoitza-baliabideetako zaintza eta segurtasun zerbitzuetako jarduera protokoloa egiteko ezinbesteko premia, langile horiek zentroetan burutzen duten eginkizunaren gaineko hausnarketa sakon batekin eta, ondorioz, a
ipatu baliabideen kokapen, esku-hartze eta kontrolaren gainekoarekin batera.
Beste behin nabarmendu nahi dugu emantzipazio prozesuetan –horiek guztiak banakako hezkuntza programan a
rtikulatuak- ezaugarri bereziak kontuan har daitezela, haurren baliabidetik a
teratzeko kontua a
urretik jorratu dadila eta benetako a
utonomia eskuratu a
rte beharrezkoa izan daitekeen babesa jaso dezatela beste programa batzuen eskutik, babes honetan hezkuntza laguntza barne hartuta.
Bakarrik dauden a
dingabe a
tzerritarren kasuan, dokumentazio kasu orotan entregaren bermeak gehitzea plan honi, tutoretzarekin a
maitu dela a
dieraziz, baita a
din nagusitasuna xedatzen duen fiskaltzaren dekretu baten ziozkoa denean ere, errekurtsoa jar daitekeela eta hori egiteko bideen eta epeen berri berariaz emango duen ebazpen a
dministratiboa.
Horrez gain, haurren foru zerbitzuei eskatzen diegu kasu guztietan egin dezatela salbuespenezko inguruabarrengatiko bizileku baimenaren eskaerarako gomendio txostena; txostenak modu deskribatzailean jaso ditzala modu objektiboan har daitezkeen elementuak eta a
lde dagoen edo a
lde ez dagoen a
zken jarrera baina beti a
rrazoitua.
Haurren babeserako sistematik a
teratzeko prozesuari emandako a
rretak ez digu a
haztarazi behar oraindik bakarrik dauden a
dingabe a
tzerritarrei premiaz harrera egiteko protokolo komun bat eduki gabe jarraitzen dugula. A
urten a
urrerapen garrantzitsuak jazo direla badirudi ere, premia ezinbestekoa da eta a
tzerapena deigarria. Ildo horretan, berriro a
zpimarratzen dugu protokoloak a
rgi utzi behar duela zertan datzan berehalako a
rreta eta nork eman behar duen, baita proba medikoen bitartez a
dina zehazteko prozesu bat hasi behar denean ere, neska-mutil horien behar bezalako laguntza bermatuz. Halaber, a
dingabe horiei ofiziozko a
bokatu-laguntza ematen zaiela bermatu beharko da eta proben emaitzen a
urka jarri a
hal izateko berme juridikoak eskaini eta, hala badagokio, emaitza berrikusteko proba osagarriak eskatu.
Eta, a
maitzeko, bi a
ipamen: lehenengoa, familia-harrera eta erregulazioaren inguruan urratsak emateko premia a
zpimarratzea hizpide dituena, hain zuzen, orain a
rte familia-harreraren gainean definitu gabe dauden a
lderdiak a
rgituz (familia-hartzaileen eskubideak eta betebeharrak, baldintzak, eskubide horiek bermatzen dituzten urratsak eta prozedurak, etab.); bigarrena, a
dopzio-hartzaileen egokitasuna eta a
dopzioaren osteko laguntza baloratzeko prozesuen inguruan hausnarketa sakona egiteko beharra, porrot a
ukera minimizatzeko a
zken xedearekin.
Familia-politikari dagokionez, 2011n a
dierazitakoa berresten dugu: euskal botere publikoek, oro har, jabetu behar dute garrantzitsua dela familientzako laguntzak gehitzea; izan ere, beharrezko babesa ematen dute premia-egoeretan, eta, a
lde horretatik, kasu as
kotan osatu eta ordezkatzen dituzte ongizate-estatuaren funtzioak. Herritarren kexek eta elkartegintza-sareak a
gerrarazi dute familientzako laguntza publikoak ugaritzeko behar hori, batez ere zailtasun bereziak dituztenentzat, hala nola familia ugarientzat, guraso bakarreko familientzat eta beren baitan mendekotasun- edo gaixotasun-egoera bereziren bat duten kideak dituzten familientzat. Uste dugu, gaur egun dauden zuzeneko laguntzez gain, beharrezkoa dela gaur egungo zerga-sistema berrikustea ere, familia-egoera guztietarako laguntza publikoa egituratzeko benetako tresna bihur dadin.
Nolanahi ere, Familiei Laguntzeko abenduaren 12ko 13/2008 Legeak a
ipatzen dituen familia a
hulenak zeintzuk diren a
rgiago zehaztu behar dela uste dugu. Gaur egun talde horiek zehazturik ez egoteak, guraso bakarreko familiekin gertatzen den bezala, bide ematen dio horien babesgabetasunari, kaltetu suertatzen baitira har litzaketen prestazioei dagokienez. Espero dugu Familiei Laguntzeko Erakunde A
rteko III. Plana indarraldian dagoen a
ldian behin betiko a
rgitzea hori eta a
hulen diren familia horiei bereziki onura emateko neurriak ezartzea.
Beste urtebetez, a
dministrazio guztiek guraso bakarreko familiei eta sexu bereko bikote edo ezkontideei jartzen dizkieten traba formalak edo a
dministratiboak indargabetzeko premia a
zpimarratu behar dugu, baita a
ma lesbianen egoera behin betiko a
rgitzeko beharra ere semetasunaren edo a
labatasunaren onarpenari dagokionez a
ma biologikoaren gaia dela-eta.
Horrez gain, genero indarkeriaren biktima diren emakumeen seme-alaben diagnosian eta onarpenean a
urrerapausoak eskatzen jarraitzen dugu, momentuz ez baitira indarkeria horren zuzeneko biktimatzat jotzen fisikoki erasotzen ez zaienean. Egoeraren inguruan kontzientziazio geroz eta handiagoa badago ere, oraindik ere as
ko dago egiteke haurren eskubideen ikuspegitik behar bezalako erantzuna bermatzeko. A
urten EAErako Save the Children erakundeak egindako proposamenak eta gomendioak a
biapuntu ona izan daitezke eremu honetan urratsak irmo emateko.
Familia elkarguneei dagokienez, eta horren harira emandako gomendio orokorrean jasotakoaren ildotik, beharrezko da familia elkarguneen eta epaitegi deribatzaileen a
rteko koordinazioa eta lankidetza hobetzea, baita epaitegietako eskaerei behar bezalako garrantzia ematea ere.
Osasunaren esparruan, 2012. urte honetan 18 urtetik beherako a
tzerritar guztien osasun a
rreta publikorako eskubidea a
rgitu da, baita ikasketengatik a
ldi baterako egindako harreretan ere.
Gaixotasun kronikoa duten pertsonen beharretara egokitu, osasunean emaitza hobeak lortu eta eraginkortasun gehiagorekin egite a
ldera osasun sistema eraldatzeko egiten a
ri den a
halegina a
zpimarratzen dugu. Kronikotasunaren estrategiaren garapenean a
urrerapausoak a
ntzeman ditugu, baita EAEn Gaixotasun A
rraroen Estrategiaren Ekintza Planaren garapen hasiberria ere. Horrela bada, diagnosi goiztiarraren esparruan a
urrerapausoak egon dira Jaioberrientzako Baheketa Programan 5 gaixotasun berri gaineratzean, baina oraindik ere bide luzea igaro beharra dago prebalentzia baxuko beste gaixotasun edo gaitzen kasuan, hala nola, Dravet sindromearen edo linfedemaren kasuan.
Bestalde, buruko osasun a
razoak dituzten haurrekiko a
rretak erakunde hau kezkatzen jarraitzen du. A
zken urteetan egindako a
urrerapauso nabarmenak onartu a
rren, oraindik ere tarte bat dago gaixo eta senideen behar eta itxaropenen eta eskura dauden baliabideen a
rtean, bereziki tarteko egiturei eta gizarte babesari dagokienez.
Bereziki premiazkoa iruditzen zaigu nortasun nahasmendua duten pertsonei -gehien bat nerabeak eta gazteak direnak- erantzuna emateko beharra, izan ere, diagnosia jasotzeko a
razoak dituzte, ez dute sendagai espezifikorik eta haiekiko a
rreta-baliabideak ez dira nahikoak. Hala ere, ezin dugu a
haztu jokabide nahasmendua edo Haurren Eskubideen Batzordeak Espainiari egindako oharrarekin bat egin behar dugula. Bertan a
zaltzen zenez, A
GHA duten haurrei gehiegizko sendagaiak a
gintzearen fenomenoa a
ztertu beharra dago eta haur horiei zein euren guraso eta irakasleei neurri sorta handia eta tratamendu psikologiko eta hezitzailea eskuratzeko a
ukera eskaintzen dieten ekimenak sustatu behar dira.
Mendeko haurrek gainditu behar izaten dituzten zailtasunek ez dute a
lde handirik mendeko pertsonek orokorrean gainditu behar dituztenekiko: mendekotasun graduen beheranzko balorazioak eta murrizketa handiak prestazioetan, a
utonomia pertsonala sustatzeko eta mendekotasun egoerari a
rreta eskaintzeko sistemaren garapen a
maigabean gertatutako a
tzerapen nabarmenaren ondorio. Mendeko haurren kasuan garrantzi berezia dauka familia ingurunean zaintzak eskaintzeko prestazio ekonomikoan egondako murrizketaren eraginak, izan ere, haur gehienek familia ingurunean jasotzen dute a
rreta.
Euskal A
utonomia Erkidegoko Gizarte Zerbitzuen Legeak -gizarte a
rretaren esparruan gure erkidegoari esleitutako eskumen esklusiboaren eta a
benduaren 14ko 39/2006 Legean jasotako eskumen osagarriaren erabileraren a
dierazpen a
rgia- esparru nahikoa eskaintzen digu gure herri a
dministrazioek gizarte zerbitzuen a
lorrean a
zken urteetan zehar egiten a
ri ziren a
pustu irmoarekin jarraitzeko, a
rreta eta etengabeko hobekuntza a
reagotzeko bide horretan oztoporik izan gabe.
Gazte-justiziako sistemaren gizarte eta hezkuntza a
rloko zentro eta programen sareak epaitegien erabakiak eta beharra as
etzeko neurri egokia duela dirudi. Hala eta guztiz ere, bateratzearen erabilera handiagoa egon zitekeen, bitartekaritza prozesuak bideratzeko a
ukerak ere miatuz nahitaez errua onartu behar izan gabe.
Era berean, a
dingabeen berariazko ofiziozko txandan hobekuntzak behar dira, neurri handi batean, letraduen prestakuntza hobearen bidez lortuko dena, garapen eta hezte prozesuan dauden pertsonentzako egokiagoak diren eta, nolanahi ere, helduen jurisdikzioarenak ez diren lan-moduak bidera ditzaten.
Azkenik, haur eta nerabeekiko hurbilagoa eta a
tseginagoa den justizia batera hurbiltzeko beharra a
ipatzen dugu, entzuna izateko, behar bezalako informazioa jasotzeko eta intimitatea edo pribatutasuna babesteko eskubideak, besteak beste, bermatu daitezen. Bereziki biktima edo lekuko gisa parte hartzen dutenean.
Eskola-kirolaren esparruan indarreko legeriak foru a
ldundiei hura a
rautzen duten xedapenak betetzen direla ikuskatzeko eta kontrolatzeko funtzioak esleitzen dizkie. Horien a
rtean a
zpimarratu nahiko genuke, bertan parte hartzen duten erakundeek une oro a
din horietako kirolaren oinarri izan behar den parte-hartze eta heziketa izpirituarekin bat egin behar dutela. A
dministrazioak a
lor horretan zigortzeko a
rauzko tresnarik ez izateak ez du oztoporik ezarri behar zeregin hori a
rduraz eta proaktiboki burutzeko. Erakunde honen ustez, kirol zentroek eta klubek zentzu horretan praktika oneko kode bat sinatzea norabide zuzenean doan urratsa da.
Jolaserako, a
tsedenerako eta aisia eta kultura jardueretarako eskubidea bereziki urratzen a
ri da krisi ekonomikoaren eragin gehien pairatu duten familietako haur eta nerabeen kasuan. Erakunde honek beharrezkotzat jotzen du heziketarako a
isialdiko jarduerak burutzeko eta horiez gozatzeko haur guztien a
ukera berdintasuna bermatzen duen a
halegina mantentzea.
Joera homosexuala (gay eta lesbianak) edo bisexuala eta transgenero edo transexual identitatea (aurrerantzean lgtb) duten nerabeen egoerari dagokionez, EAEn Rainbow Europako proiektuaren esparruan egindako lanak a
gerian utzi du hezkuntza sistemak duen hutsune nabarmena sexu eta genero a
niztasunarekiko eskubideekiko erabateko errespetua bateratu, ikusarazi eta sustatzerakoan.
Beste behin, a
dierazi behar dugu beharrezkoa dela hezkuntza-erakundeek beharrezko estrategiak jorratzea, eskola leku ziur bat izan dadin, a
dingabeei joera sexuala eta genero-identitatea modu as
ke eta bete-betekoan garatzeko babesa bermatuko diena, eskolako bizikidetza-eredu baketsu eta a
niztasunaren integratzaile batean. Bestalde, hezkuntza zentroetan haur eta nerabeen identitate a
niztasunari eta genero rolei buruzko egoerak edo jokaerak sortzen direnean a
dingabeak, familiak, irakasleak eta zentroak orientatzeko modua jorratu behar da. Egoera horiek, ezagutu a
hal izan dugun moduan, haurrak oso gazteak direnean ere gertatzen dira.
Aurreko paragrafo horietan jorratutako a
rretako sektore-sistemen inguruko gogoetei eta bertan a
ntzemandako a
urrerapauso eta hobekuntza puntuei a
maiera emateko, mugaketa ekonomiko handiko une hauetan horiek guztiek duten a
rriskuetako batekiko dugun kezka helarazi nahi dugu: a
dministrazio, erakunde edota sail bakoitza, a
rauaren irakurketa zorrotzetik, bere eskumena denera mugatzea, ordura a
rte, batzuetan beste sistema, erakunde edo a
dministrazioen lankidetzarekin, eskaintzen ziren prestazio eta zerbitzuak baztertuz, kontuan hartuta herritarrek erabiltzen zuten programa/zerbitzu horren bidez euren behar bat as
etzen zutela.
Azkenik, ezin dugu a
maitu haurren eskubideen gaineko gizarte kontzientzia indartu eta zabaltzeko eskaera berri bat egin gabe. Egia da duela urte batzuk baino handiagoa dela eta horregatik pozik egon behar gara eta zorionak eman behar ditugu. Baina oraindik as
ko egin beharra dago, bai maila orokorrean (eskubideen zabalkundea), baina egoera jakin batzuen gaineko kontzientziazioan (zigor fisikoa, tratu txarrak, sexu jazarpena...). Haurren eskubideak eta a
dingabearen interes gorenaren printzipioa direla-eta, heziketa ikuspuntua hartu beharra dago eta haur eta nerabeekin bideratutako edozein esku-hartze zuzendu behar duten lehentasunak ezarri behar dira. Hori dela-eta, herri a
dministrazioei eskatu behar diegu gizartea sentsibilizatzeko eta haurren eskubideak sustatzeko ekimenekin jarrai dezatela eta indartu ere egin ditzatela.
Berriro ere Haurren Eskubideen Hitzarmeneko 12. eta 13. a
rtikuluak nabarmendu behar ditugu, edo, bestela esanda, adingabeek beren iritzia a
dierazteko eta informazioa jaso eta emateko eskubidea dutela. Benetan parte hartzeko bide egonkor gehiago eratzen, horri denbora gehiago eskaintzen eta mekanismo egokiak, metodologia erakargarriak eta halakoak ezartzen a
urrera egitera a
nimatzen dugu, a
dingabeek beren bizitzari eragiten dioten a
rloetan parte hartuko dutela bermatzeko.