4.Jarduera-planaren esparruko bestelako esku-hartzeak
4.1. Ofiziozko jardunak
Gure udalerrietan, gero eta gazte talde gehiagok erabiltzen dituzte lonja komertzialak elkartoki gisa eta aisialdiko gune gisa. Euskal Autonomia Erkidegoan egindako azterlan batzuek diotenaren arabera, lokalen erabilera mota hori finkatzen ari dela eta euskal gazteen arteko lehentasunezko elkargune eta aisialdiaz gozatzeko gure bilakatzen ari dela. Alabaina, aipatutako gertaerak hainbat eztabaida sorrarazi ditu aisialdiko jarduera hori egoki uztartzeko mota horretako lekuek bete behar dituzten ingurumen kontrol, eraikinen segurtasun eta arriskuak prebenitzeko neurriekin.
Auzi horien guztien azterketa xehea egin ahal izateko, Arartekoak ofiziozko espedientea hasi du, batetik, gazteen aisialdiari lotutako jarduera hasi berri horren gizarte eta lege testuinguruari buruzko informazioa lortzeko, eta bestetik, auziari heltzeko udalek dauzkaten aukerak aztertzeko. Jardun horren helburu nagusia gaiari buruzko irizpide eta abiaburu orokor batzuk ematea da. Helburu horrekin bat etorriz, bidezkotzat jo da udalek dauzkaten tresnei buruzko informazioa lortzea, ondoko alderdiei dagokienez: elkartoki horien jarduera nola arautzen den; segurtasun, higiene eta hosgabetze arloan, zein gutxieneko neurri eskatu behar diren. Azterketan, gainera, beste gai jakingarri batzuk jorratuko dira, hala nola, kontrol eta ikuskapenari lotutako funtzioak, udalek aurreikusitako jardunak ondoko bizilagunek salaketa jarriz gero, eta erabiltzaileek, jardueraren jabeek eta gainerako jabeek eta bizilagunek eskura dauzkaten udalaren informazio zerbitzuak.
4.2. Bilerak elkarteekin
2013. urtean ere harremanak sendotzen jardun dugu ingurumenaren arloan aritzen diren Euskal Autonomia Erkidegoko elkarteekin. Hitzarmen esparru horren garapenari dagokionez, erreklamazio zehatzak aurkezten dira, bilerak egiten dira maiztasun jakin batez, zabalkunde jardunaldiak antolatzen dira o teknologia berriak erabiliz bideratzen da komunikazioa, hala nola, Ararteko erakundearen ingurumenari buruzko foroa edo eztabaidagunea erabiliz.
2013ko ekitaldian, harremanetan izan gara nolabaiteko maiztasunez ondoko auzo elkarte eta talde ekologistekin: Greenpeace, Ekologistak Martxan, Ezpitsua, Txipio Bai, Eguzki, Zain Dezagun Urdaibai, Fracking Ez Araba, Coordinadora Anti Coke eta Kadagua Behereko koordinakundean biltzen diren elkarte batzuk.
Bileren helburu nagusia izan da gobernuz kanpoko antolakunde horiei guztiei ingurumenaren esparruan jarduteko proposamenak aurkeztea, bereziki, informaziora jotzeko eskubideari eta ingurumen gaietan parte hartzeko eskubideari dagokienez. Era berean, Ararteko erakundeak sustatutako Ingurumen eztabaidagunean parte hartzeko aukera eskaini diegu. Ingurumen arloak 2013. urtean ere parte hartu du Ararteko erakundearen ingurumenari buruzko eztabaidagunean. Eztabaidagune edo foro horren xedea dugu hausnarketarako leku bilakatzea ingurumen arloan aritzen diren elkarteekin eta herritarrekin batera, ingurumenari lotutako gaiez gogoeta egiteko, batez ere, informaziora jotzeko eta ingurumeneko gaietan parte hartzeko eskubideei dagokienez. 2013ko ekitaldian, 14 elkartek parte hartu du ekimenean.
4.3. Bilerak administrazio eta zerbitzuekin
Ingurumen eta Lurralde Politika Saileko buru Ana Oregik eta Arartekoak bilera egin zuten 2013ko martxoa. Beste alde batetik, 2013ko ekainean, bilera izan dugu del Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika SailekoIngurumenaren Administrazioaren Zuzendaritzako ordezkariekin batu ginen Petronor enpresaren jardueraren jarraipen-lantaldea sortzeko proposamena aztertu eta ingurumen arloko informazioa eta parte-hartzea sustatzeko helburuz.
2013ko azaroan, Eusko Legebiltzarreko Ingurumen eta Lurralde Politikako Batzordeak Arartekoaren agerraldia eskatu zuen antenek sorrarazitako kutsadura elektromagnetikoari buruzko iritzia emateko eta auzi horrek Euskal Autonomia Erkidegoan daukan arautegia azaltzeko.
4.4. Iritzi artikuluak eta erakundearen adierazpenak
2013an Ingurumenaren Nazioarteko Eguna ospatu dela eta, Arartekoak erakundea adierazpena egin zuen. Abagune horretarako leloa hauxe izan zen: “Pentsatu, elikatu, aurreztu”. Programa Nazio Batuen erakundearen Ingurumen programak sustatutako nazioarteko ekimen honek jendea sentiberatu nahi du elikagaiak botatzeko ohituraren kontra. Izan ere, ohitura horren ondorioz, 1,3 milioi tona elikagai baino gehiago alferrik galtzen dira urtean. Jateko baliabideen soberakinak gehiegi ekoiztea eta gero alferrik galtzea, etikaren ikuspegitik deitoragarria izateaz gain, aztarna ekologiko izugarria eragiten gure planetako baliabide natural mugatuei.
4.5. Parte hartzeko topaguneak, eskubideak bultzatu eta sustatzeko jarduerak
2013ko maiatzaren 6an, Arartekoak jardunaldia antolatu zuen Euskal Kazetarien Elkartearekin batera, herritarren eskubidea den informaziora jotzeko eskubideari buruzkoa. Jardunaldi horretan, Access Info Europe deritzon komunikabidearen zuzendari exekutibo Helen Darbishire andreari entzuteko aukera izan genuen. Ondoren mahai-ingurua izan zen eta saio horretan, elkarteek ingurumen informaziora jotzeko zer-nolako arazoak dituzten jorratu zuten Euskal Kazetarien Elkarteko kideek, Ararteko erakundekoek eta Txipio Bai elkarte ekologistako ordezkariek.
2013ko azaroaren 14an, EUDEL eta Ararteko erakundeek lankidetzan antolatutako jardunaldi batean parte hartu genuen. Jardunaldian, “Gazteen lonjak: udalen jardunak lonjen erabilera arautzeko eta gizartearekiko bitartekaritza” gaia aztertu zen eta, bertan, Euskal Autonomia Erkidegoko hainbat udalek gauzatutako jardun egokien berri eman zitzaien euskal udaletako ehundik gora ordezkari eta teknikariri, gazteen lonjen erabilera arautu eta antolatzeko, lonjen egokitzapena bideratzeko hiriko esparruan eta erabiltzaile gazteen eta auzokideen arteko bitartekaritza lantzeko.