4.Balorazioak
2013. urtean 118 kexa-idatzi jaso dira herri-administrazioaren zerbitzura lan egiten duten langileen arloan. Kopuru hori urte horretan zehar izapidetzen ari diren guztien %4,41 da.
Orokorrean, kexek hizpide dituzten administrazioek laguntza eskaini izan diote erakunde honi, baina jokabide nakarren kasuak ere egon dira, horietako batzuk izapidetzea zaildu dutenak. Hala gertatu izan da, adibidez, Osakidetza-Euskal Osasun Zerbitzuarekin.
Oro har, izapidetutako kexak eta herri-administrazioen zerbitzura lan egiten duten pertsonen arlo horretan aurkeztu ohi diren kexak ez dira bereziki desberdinak.
Ohikoa izaten den moduan, horietako zati handi bat enplegu publikoa eskuratzeko sarbideari buruzkoa izan da. Horregatik, errepikatu nahi dugu berriz ere, hautapen prozeduren kudeaketan gardentasun handiena ziurtatzeko kontu handiz ibili behar dela eta prozedura horietan parte hartzen duten interesdunei aitortutako bermeak zaindu behar direla. Enplegu publikoak eskuratu nahi dituzten herritarren erabateko aukera-berdintasuna bermatzeak lehentasuna izaten jarraitzen du.
Enplegu publikoaren sektorea ere berdintasun printzipioarekin bat etorri behar da eta, EKren 9.2. artikuluan xedatutakoari jarraiki, enplegu publikoa eskuratzeko zailtasun bereziak dituzten taldeen aldeko diskriminazio positiboko neurriak hartu behar dira.
2013. urtean, talde horien artean, arreta berezia eskaini zaio ezintasunen bat daukaten pertsonek osatzen dutenari. Hala, Herriaren Defendatzaileen XXVIII. Koordinazio Jardunaldien testuinguruan, ezintasunen bat daukaten pertsonen eskubideei buruzko Nazio Batuen Hitzarmena Espainian aplikatzeari buruzkoan, defentsa bulego guztiek herri-administrazioei eskatu diete diskriminazio positiboko neurriak hartzen jarrai dezaten enpleguaren arloan ezintasunen bat daukaten pertsonen berdintasun materiala lortze aldera.
Izapidetutako kexen beste zati garrantzitsu batek lizentziei eta baimenei lotutako arazoekin zerikusia eduki du. Gure iritziz, horrek agerian jarri du familia eta lana bateratzeko neurrien arloan sakontzen jarraitzeko beharra. Zentzu horretan, aurreko batzuetan azpimarratu izan dugun moduan, adi jarraituko dugu, gastuari eusteko neurrien inpaktuak, sektore publikoko langileengan eragina duenak, ez ditzala langile publikoen bateratzeko aukerak arriskuan jarri, batez ere, senideen zaintza euren gain hartzea bezalako eginbeharrei aurre egin behar dietenean.
Gastuari eusteko neurriak (2012ko ekitaldian horiei buruzko erreferentzia zabala egin genuen) aurten ere sumatu ditugu derrigorrezko erretiratzeen aitorpenei lotuta jaso ditugun kexen ondorioz. Horrek zerbitzu aktiboaren egoera luzatzeko aukera ukatzen du. Irakasleen sektoreko erretiratze kasu batzuetan, eztabaidagarriak ari dira izaten zenbait araubideren artean antzeman diren desberdintasunak (orokorra eta eskola pasiboak).
Nolabait berritzaileak izan diren alderdiei dagokienez, ondorengo kexak aurkeztu izan direla aipatuko dugu: informazio jakin bat ikusteko eskubidea eta izaera pertsonaleko datuak babesteko beharra mahai gainean jarri dutenak. Aurrerantzean kexa horiek orain dela gutxi onetsi den gardentasunari, informazio publikoa eskuratzeari eta gobernu egokiari buruzko abenduaren 9ko 19/2013 Legearekinlotuko ditugu.