Estatuaren eta Euskal A
utonomia Erkidegoaren a
rtean, garraioaren gaian, dagoen eskumen banaketari dagokionez, a
ipatu egin behar da Konstituzioaren 148.1.5. a
rtikuluan xedatutakoaren babesean EAEk eskumen esklusiboa duela trenbideen eta errepideen gainean, horien ibilbidea oso-osorik a
utonomia erkidegoaren lurraldean garatzen bada eta, halaber, eskumen esklusiboa du bide horietatik edo kable bidez egindako garraioaren gainean.
Eragin horietarako, Euskal A
utonomia Erkidegoko A
utonomia Estatutuaren (AE a
urrerantzean) 10.32 a
rtikuluak finkatu egiten du a
utonomia erkidegoaren a
ldekoa dela hurrengo a
lorretako eskumen esklusiboa: "Trenbideak, lehor, itsaso, ibai eta kablezko garraioak, portuak, heliportuak, a
ireportuak eta Euskal Herriko Meteorologi Zerbitzua. Konstituzioaren 149.1.20 a
rtikuluaren erabakiari kalterik egiteke. Kontratatzeko zentroak eta garraio a
razoei dagokienez kargarako bukalekuak ere bai".
AEko 12.9 a
rtikuluak finkatu egiten du EAEri dagokiola Estatuaren legedia gauzatzea salgaiaren eta bidaiarien garraioa a
ntolatzerakoan, horien jatorria eta destinoa bere erkidegoaren lurraldearen barruan egonez gero eta Konstituzioaren 149. a
rtikuluko 1. idatz zatiko 21. zenbakiak a
ipatzen duen Estatuaren titulartasuneko a
zpiegituretatik igarotzen bada ere. Betiere, ez zaio kalterik ekarriko Estatuak beretzat gordetzen duen gauzatze zuzenari.
Konstituzioaren 149.1.21 a
rtikulu horrek finkatu egiten du Estatuak hurrengoen gaineko eskumen esklusiboa duela: "Autonomia erkidego bat baino gehiagoren lurraldetik dabiltzan trenbideak eta lehorreko garraioak; komunikabideen a
raubide orokorra; ibilgailu motordunen trafiko eta zirkulazioa; posta eta telekomunikazioak; a
ireko kableak, itsas a
zpikoak eta irrati-komunikazioa".
Bestalde, A
utonomia Erkidego Osorako Erakundeen eta bertako Lurralde Historikoetako Foru Organoen a
rteko harremanei buruzko a
zaroaren 25eko 27/1983 Legean ezarritako eskumenen a
rabera, lurralde historikoei dagokie beren jarduera eremuan bidaiarien eta salgaien errepidetiko garraioa a
ntolatzea, barne hartuz garraioaren a
ntolamendua, ikuskatzea eta zehapena nahiz bidaiarien zerbitzu publikoa sustatu eta hobetzeko lana.
Azkenik, udalak izango dira oinezkoen irisgarritasunaren a
rduradun kaletik ekipamendu ezberdinetaraino doan hiri ingurunean, eta baita a
utobusen hiri zerbitzuen eta taxi egokituaren zerbitzuaren gaineko a
rduradun ere.
Eragin horietarako, deskribatu den lurralde banaketak –europartze eta eskualdetze prozesu batek bultzatuta gainera– eredu a
ldaketa ekarri du a
zken hamarkadetan garraio sistemen gobernantzara. Politikak lurraldekotzea, a
zpiegiturekin eta bidaiarien garraio zerbitzuen a
ntolamenduarekin zerikusia dutenak batez ere, eskualde mailako ekarpen a
dierazgarrienetako bat izan da garraioen politikan.
Gauzak horrela, EAE bezalako lurralde batean a
dministrazio politikoko lau mailara bitarte topatzen ditugu; horietan, a
gente eskumendun bakoitzak bere eragiketa estrategia propioa planifikatzen eta garatzen du. Garraioen gaiko erabaki publikoak sakabanaturik daude lurralde maila ezberdinetako erakunde a
nitzen a
rtean, eta horrek erabakitako ekintzak gauzatzea zailtzen du.
Testuinguru honetan, garraio publikoko sistemen irisgarritasuna hobetzera zuzendutako jarduerei a
urre egiterakoan, beharrezkoa da neurriak integratzeko eta a
dosteko tresnak a
ntolatzearen gaian sakontzea, horiek garraiobide ezberdinen erabilera normalizatzen laguntzeko. A
ldi berean, sare osoaren elkarreragingarritasun funtzionalerantz orientatu behar dira neurri horiek. Ondorioz, lurralde maila guztien ekarpena eta haien a
rteko lankidetza funtsezkoak dira egungo a
razoak eta oztopoak konpontzeko eta etorkizunean herritarren bizi kalitatea hobetzeko.
Erantsitako diagramak EAEko garraioen sistemako maila a
nitzeko eskumen eskema erakusten du, a
gente eta zerbitzuen inguruan egituratuta, garraio moduen irisgarritasunari eta erabilera normalizazioari buruzko testuinguru a
rautzaile eta erregelamenduzkoaren baitan.
GARRAIOA ETA IRISGARRITASUNA EAE-REN EREMU FUNTZIONALEAN
ESKUMEN ETA A
RAUDI DIAGRAMA
alt="GARRAIOA ETA IRISGARRITASUNA EAE-REN EREMU FUNTZIONALEAN ESKUMEN ETA A
RAUDI DIAGRAMA" />