1.1. Trenbide sistema
EAEko trenbide sistemaren irisgarritasun baldintzak ez dira gehiegi a
ldentzen beste eremu geografiko batzuetan a
geri den egoeratik. Material mugikorraren eta trenbide a
zpiegituraren irisgarritasunaren egoerak, egun, ez du behar besteko bermerik eskaintzen mugikortasun urriko pertsonek erabiltzeko, eta hori a
zken urteotan inbertsio garrantzitsuak egin badira ere.
Trenbide sareetan irisgarritasunaren egoerak a
geri dituen gabeziak irisgarritasun katearen funtsezko etapa guztietan gertatzen dira:
– Trenbide a
zpiegiturara sartzeko ibilbidean.
– Trenbide geltokien eta geralekuen sarbideetan.
– Geltoki barruko mugikortasunean, nasetara daramaten sarbideetan eta material mugikorrean. A
zpimarratzekoa da gure a
utonomia erkidegoko tren geltokietan dauden trenbide-pasagune gehienek duten egoera larria, eta baita nasaren eta trenaren a
rteko irisgarritasun a
razo konpondu gabea ere.
Halaber, beharrezkoa da a
zpimarratzea ia ez dagoela irisgarritasun neurririk komunikazioan trenbide sare osoan, horrek a
ukera eman diezaien ikusmen urrituei edo zentzumen ezgaitasunen bat duten pertsonei informazio egokia eskuratzeko.
Halaber, garrantzitsuak dira ere instalazioetako ergonomia eta funtzionaltasunean eta garraio ekipamenduetan a
geri diren gabeziak.
Aztertutako linea guztietan egiazta daiteke bi geltoki mota elkarrekin a
geri dela: (1) irisgarritasun baldintzak biltzeagatik eredu izan daitezkeen geltokiak, lurralde historikoetako hiriburuei edo hirigune handiei uztartuta eta (2) segurtasunaren, ergonomiaren eta irisgarritasunaren a
lorreko gaietan gabezia a
dierazgarriak dituzten instalazioak. Trenez egindako joan-etorriek hiri a
rteko izaera edo izaera metropolitarra dutenez gehienbat, eredu diren geltokiak hirigune handietan bakarrik edukitzea ez da nahikoa edo ez da oso eraginkorra, izan ere, irisgarritasuna kate osoan bermatu behar dira, jatorritik hasi eta destinoraino.
Trenbide sareak gorabehera, ETS-EuskoTrenen lineek a
geri dituzte, orokorrean, irisgarritasun baldintza onenak, A
DIFen eta FEVEren kudeaketapean dauden euskal korridoreetatik igarotzen direnek a
geri dituztenen a
ldean. Hala eta guztiz ere, egoera oraindik kritikoa dela a
ipatu behar da, izan ere, lehen a
dierazi dugun moduan, ikuspegi integratzaile batetik begiratuz gero ez da joan-etorri kate osoan irisgarritasuna bermatzen.
Gure a
utonomia erkidegoan 167 geltoki dago martxan, a
ldirikoen zerbitzuak emateko. Horietatik 73 A
DIFenak dira, 73 ETSrenak eta 21 FEVErenak.
Irisgarritasun fisikoaren ikuspegitik, a
zpimarratzekoa da EAEko geltoki guztietatik %22k bakarrik duela oinezkoentzako hiri ibilbide edo ingurune irisgarria.
Hiri ingurunetik nasara iristeko irisgarritasun fisikoa betetzeari dagokionez, geltokien %17k bakarrik ematen du mugikortasun urriko pertsonentzat berme guztiak biltzen dituen erabilera egiteko a
ukera. Gainerako %83 ez da irisgarria.
Geltokien irisgarritasunari buruzko emaitza ere ez da ona; %22 bakarrik iristen da irisgarritasun fisikora.
Eskuratutako datuak ikusita, a
zpimarratu egin behar dugu programatu edo gauzatu diren esku-hartzeen funtzionaltasunak, instalazioetan eta zerbitzuetan irisgarritasun baldintzak zehazki hobetzea ekartzeaz gain, ekintza estrategia orokorrago bat hartu behar duela, jarduerak irisgarritasun kate osoaren hobekuntza integralerantz bideratzeko.
Ikuspegi oso horretatik a
biatuz, a
rgi geratzen da zein den a
gente bakoitzak duen erantzukizuna trenbide bidezko garraio sistemaren irisgarritasunean eta katearen etapa bakoitzean. Horrela:
– Udalei sarbide ibilbidearen, hau da, hurbileneko hiri ingurunea eta trenbide ekipamendua edo a
zpiegitura komunikatzen dituen oinezko ibilbidearen irisgarritasuna bermatzea dagokie.
– A
zpiegituraren kudeatzaileei dagokie beharrezko neurriak hartzea joan-etorri segurua eta funtzionala bermatzeko geltokietan.
– Trenbide eragileei dagokie material mugikorra, erabakigarria delako erabat irisgarria izango den nasa-tren erlazioa bermatzeko.
Egindako diagnostikoan eskuratutako ondorioei buruzko informazio zehatzagoa eskuratzeko, txosten honen I. eranskinera jotzen dugu. Bertan, laburpen fitxak izeneko horietan, a
ztertutako korridore bakoitzari buruzko berariazko informazioa bildu da.