3.1.1. Kanpoko irisgarritasuna
Geltokira iristeko oinezkoentzako ibilbidea oso kalteturik dago Bizkaian FEVEren trenbide trazatua igarotzen den hainbat hirigunetan. Ikusi da a
lde ikaragarria dagoela funtzionaltasunaren eta joan-etorrien segurtasunaren a
ldetik Hiriburuaren eremuaren eta gainerako hiriguneen a
rtean. Zentzu honetan, geraleku ugari kokaleku zail batean dago, errepidearen ondoan eta ibilgailuen trafiko biziko zonetan, espaloiez babestutako oinezkoentzako ibilbiderik gabe. Neurri batean, hirigintzaren a
ldetik ingurunearekiko a
purtuta geratzen diren ekipamenduak dira.
alt="Zorrotza: oinezkoentzako sarbide a
rriskutsua. Ibilgailuen trafiko bizia eta derrigorrez igaro beharreko trenbide-pasagunea" />
alt="Kastrexana: bide eskasa, maila eta eskailera malkartsuen tarteekin" />
alt="Artxube: espaloi estua eta zoladura egoera txarrean duena. Ez dago galtzadatik babestuta. Trafiko bizia" />
alt="Herrera: malda malkartsuko a
rrapala. Sarbide ibiltezina, trafiko biziko zona baten ondoan" />
Oinezko inguruneetan oztopo fisiko garrantzitsuak egotearen testuinguru honetan, a
re zailagoa da geltokien hiri ingurunea ukimeneko elementuekin –zerrendak– seinaleztatzeko beharra a
ipatzea, horien bitartez ikusmen urritua geltokiaren kokalekurantz bideratzeko.
3.1.2. Barruko irisgarritasuna
Idatz zati honek irisgarritasunaren hurrengo a
lderdien gaineko a
zterketa biltzen du:
– Geltokirako sarbidea.
– Nasarako sarbidea. Nasen a
rteko joan-etorria.
– Zoladura. Segurtasuneko seinaleztapena.
– Informazioa emateko eta txartelak saltzeko mahaiak.
– Komunak.
– Informazio eta komunikazio sistemak.
3.1.2.1. Geltokirako sarbidea (eraikinaren a
tondoa)
Korridoreko ekipamendu gehienek geltokira iristeko a
rrapalak dituzte, eta haien funtzionaltasuna ezberdina da kasu bakoitzean.
Orokorrean, a
rrapalek ez dute eskubanda bi a
ldeetan, garaiera bikoitzean eta ibilbide osoan zehar, nahiz eta luzeraren, peraltearen eta maldaren a
ldetik haietako batzuk funtzionaltzat hartzerik dagoen. Beste zenbaitetan, a
rrapala horiek iristezinak dira erabat eta haien erabilera errazterik zegoen eskura egondako espazioa a
probetxatu izan balitz haiek luzatu eta zabalduta egiteko.
Eraikinei dagokienez, zera a
dierazi behar da: a
tondora iristeko a
teek sarreran mailarik izaten ez badute ere, horiek estuak izaten dira eta orri bikoitzekoak, eta horrek zaildu egiten du mugikortasun urriko pertsonen igarotzea.
alt="Ibarra: geralekurako sarbidea ez dago beheratuta. Trenbide-pasagunearen ondoko ibilbidea. A
rriskutsua" />
alt="Irauregi: peralte eta malda malkartsuko a
rrapala (badago tokirik a
rrapala luzatzeko). Baranda babeslea a
lde batean, baina eskubandarik gabekoa" />
alt="Güeñes: a
tondora iristeko a
tea estua da. Ezinezkoa da gurpil a
ulki batekin sartzea, bi orriak irekita ez badaude behintzat" />
alt="Zalla: a
te estua. Ez dago gurpil a
ulki batekin joan-etorria egiteko eraginkortasunik, bi orriak irekita ez badaude behintzat" />
3.1.2.2. Nasarako sarbidea. Nasen a
rteko joan-etorria
Ziurrenik, FEVEren korridore osoan gehien kalteturiko irisgarritasun a
lderdia da. Horrela, hurrengo traba fisikoak a
geri direla egiaztatu da: babes barandarik edo eskubanda egokiturik gabeko malda malkartsuko a
rrapalak, eskailera tarte a
rriskutsuak, trenbideen gainazaletik derrigor igaro beharra saihestuko duen elementu mekanikorik edota eraikuntza elementurik ez dago, eta a
bar.
Bestalde, zera egiaztatu a
hal izan da: korridoreko geralekuak nasa bakarrekoak badira ere, gainazaletik igaro beharraren gaia a
dierazgarria da oraindik, izan ere, kasu as
kotan, oinezkoentzako kanpoko ibilbideak behartu egiten du trenbideak gurutzatzera nasara iristeko.
Kasu deigarrienetariko bat Bilboko A
metzolako geltokiarena da. Orain dela gutxi berriztatutako ekipamendua da, sestra beheratuan kokatzen da eta bere instalazioak FEVEk eta A
DIFek partekatzen dituzte. Ekipamendu honetan, FEVEri dagokion a
lderdian ez dago nasara iristeko igogailurik.
alt="Ametzola: berriztatutako eta A
DIF-Renferekin partekaturiko geltokia. Ez dago igogailurik nasara iristeko" />
alt="Zorrotza: nasara iristeko, egokitu gabeko eta maniobrak egiteko muga ugari dituen a
rrapala estu bat gainditu behar da" />
alt="Kastrexana: nasarako sarbidea malda a
dierazgarriko eskailera tarte baten bitartez. A
rriskutsua" />
alt="Sodupe: nasa batetik bestera joateko trenbideen gainetik igaro behar da derrigor" />
Geltokietako a
tondoak oztopoetatik libre daude eta maniobrak egiteko behar besteko a
ukera ematen dute intereseko puntuetara joan-etorri a
utonomoa bermatzeko. A
itzitik, toki berdin horiek ez dute ukimen zerrendarik ikusmen urritua ematen diren zerbitzuetara bideratze a
ldera.
Galtzadako eta Basurtuko geltoki berrietan a
geri diren a
te a
utomatikoek ez dute seinaleztapen horizontaleko bandarik kontraste kromatiko egokiarekin. A
utomatismo horrek igarotze denbora nahikoa eman behar die haietatik igarotzen diren pertsonei.
alt="Galtzada: berriztatutako geltokia. Kontraste kromatiko egokia duen seinaleztapen horizontaleko zerrendarik gabe" />
alt="Basurtu: kontraste kromatiko egokia duen seinaleztapen horizontaleko zerrendarik gabe" />
3.1.2.3. Geltokiko / nasako zoladura. Segurtasuneko seinaleztapena
Orokorrean, zoladurak propietate egokiak a
geri ditu gogortasunaren, trinkotasunaren eta irristatzeen a
urkako ezaugarrien a
ldetik, bai a
tondoetan, bai nasetan.
Nasetako segurtasun seinaleztapenari dagokionez, gehienetan zerrenda kromatikoa dago, baina ez dago botoien ukimen zoladurarik.
alt="Ohiko zoladura modeloa FEVE korridoreko geltokietan" />
alt="Lurpeko geltokietako zoladura modeloa" />
alt="Bilbo-Konkordia: segurtasuneko seinaleztapenik gabe (zerrenda kromatikoa eta ukimen zoladura)" />
alt="Botoi zoladurarik gabeko banda kromatikoa" />
3.1.2.4. Leihatilak (salmenta eta informazioa)
FEVE geltokien ezaugarria da, normalean, enpresa eragileko langilerik ez edukitzea a
rretarako. Halaber, a
rretarako eta jendeari txartelak saltzeko mahaiak ez daude behar bezala egokituta mugikortasun urriko pertsonentzat.
alt="Sodupe: informazioa emateko eta txartelak saltzeko mahaia makina baliogabetzaileetatik oso hurbil dago. Toki eskasa dago (gurpil a
ulki batek maniobrak egiteko a
ukera gutxi du)" />
alt="Irauregi: egokitu gabeko a
rreta mahaia. Ez dago garaiera baxuagoan egokituriko tarterik" />
3.1.2.5. A
ltzariak (eserlekuak, baliogabetzaileak, a
utosalmentako makinak)
Ekipamendu guztiek ez dute gutxieneko a
ltzari multzoa joan-etorrian eraginkortasuna eta ergonomia bermatzeko.
FEVE geltokietan dagoen eserleku modeloak ez ditu betetzen, orokorrean behinik behin, eska daitezkeen irisgarritasun parametro guztiak, zehazki eserlekuek bizkarra eta beso-euskarriak edukitzea garaiera egokian (>0,45 m) lurrarekiko. A
ldiz, ikusi a
hal izan da eserlekuak EAEko beste trenbide lineetakoak baino garaiera a
ltuagoan kokatzen direla.
Bestalde, ez dago berariazko eserleku erreserbarik mugikortasun urriko pertsonentzat geltokietan, eta euskarri iskiatiko osagarririk ere ez dago.
Ikusi a
hal izan da bidaia baliogabetzeko gailuek zabalera handiagoko igarobidea eduki ohi dutela, gauzak garraiatzen dituzten pertsonentzat, gurpil a
ulkian daudenentzat, eta a
barrentzat berariaz egina. Hala eta guztiz ere, beharrezkoa da gailu hauen irekiera eta itxiera mekanismoak kontrolatzea, horren bitartez mugikortasun urriko bidaiariak igarotzeko a
ukera duela bermatzeko.
Autosalmentako makina modeloa nahiko modernoa da, baina oso funtzionaltasun gutxikoa. Gauzak horrela, ordaintzeko zirrikituak a
ltuegi kokatzen dira (>1,20 m) eta makina ez dago egokiturik ikusmen urrituen taldeak erabiltzeko. Makinak, geltoki as
kotan, a
teen a
tzean kokatzen dira eta horrek ere ez du haien erabilera errazten.
alt="Eserleku modeloa FEVE geltokietan" />
alt="Eserleku modeloa FEVE geltokietan" />
alt="Ikastetxea: joan-etorriaren ergonomia bermatuko duen gutxieneko a
ltzaririk gabeko geralekua" />
alt="Galtzada: mugikortasun urriko pertsonak igarotzeko makina baliogabetzaileak" />
alt="Autosalmentako makinen modeloa. Irakurketaren plano bisuala eta ordainketa egiteko zirrikituak a
ltuegi (>1,20 m)" />
alt="Autosalmentako makinen modeloa. Irakurketaren plano bisuala eta ordainketa egiteko zirrikituak a
ltuegi (>1,20 m)" />
3.1.2.6. Komunak
Ez da ohikoa FEVEko geltokiek komun higieniko publikoak edukitzea eta, halakorik baduten kasuetan, horiek ez daude behar bezala egokituta.
alt="Sodupe: egokitu gabeko komunak" />
3.1.2.7. Informazio eta komunikazio sistemak
Korridoreko geltoki garrantzitsuenek (Bilbo, Basurtu, Irauregi, Sodupe, Zalla eta Balmaseda) sistema dinamikoak dituzte bidaiariari informazio a
kustikoa eta bisuala emateko.
Gainerako instalazioetan ez da informazio estatikoko paneletan a
geri den informazioa ez den bestelako komunikaziorik ematen. Zentzu horretan, irakurketaren plano bisualak eta informazio zutoinetan jasotako edukien tamainak ez dute bermatzen erabiltzaile guztiak hartara iritsi eta hura irakurri a
hal izango dutenik.
alt="Bilbo-Konkordia: informazio teleadierazgailua" />
alt="Basurtu: monitore teleadierazgailua" />
alt="Zorrotza: informazio estatikoa oso irakurgarria ez den kokalekuan. Distirak eta karaktere txikiak" />
alt="Santa A
geda: informazio estatikoa oso irakurgarria ez den kokalekuan. Distirak eta karaktere txikiak" />