I. Atala. Ararteko erakundearen jarduera kopurutan
1. Oharrak eta datu orokorrak
2. Arreta zuzeneko bulegoen jarduera (bisitak eta telefono bidezko kontsultak)
1. Hizkuntz eskubideak eta kultura
2. Hezkuntza
3. Ogasuna
4. Herrizaingoa
7. Herri lanak, garraioak eta azpiegiturak
8. Jarduera ekonomikoaren antolamendua
9. Herri-administrazioen zerbitzuko langileak
10. Animaliak babestea eta edukitzea
11.?Herri-administrazioen araubide juridikoa, ondasunak eta zerbitzuak
14. Lana eta gizarte segurantza
15. Hirigintza eta lurralde antolamendua
16. Etxebizitza
III. Atala. Arartekoaren jarduerak arreta publikoa behar duten taldeak babesteko
2. Emakumeen berdintasuna eta osotasuna
3. Ezintasunen bat duten pertsonak
5. Espetxeratuak
7. Ijitoak eta beste gutxiengo kultural batzuk
8. Etorkinak
9. Lesbiana, gay, bisexual, transgenero eta transexualak
10. Adinekoak
11. Talde terroristen biktimak
7. Inkomunikatutako atxiloketaren eremuko berme sistemari buruzko azterlana eta hobekuntza proposamenak (testu osoa web orrian)
VII. Atala. Arartekoaren berrikuntza jarduerak
10. Atala. Ondorioak Oinarrizko eskubideen eta askatasunen egoeraEuskadin, admnistrazioaren jardueraren arabera
10. Atala. Ondorioak Oinarrizko eskubideen eta askatasunen egoeraEuskadin, admnistrazioaren jardueraren arabera
Espainiako Konstituzioaren 17. a
rtikulua
"1. Per tsona orok du as
katasunerako eta segurtasunerako eskubidea. Inori ezin zaio as
katasuna kendu, a
rtikulu honetan eta legeak a
urreikusitako kasuetan ezar tzen denari jarraituz ez bada.
2. "Aurreneurrizko a
txilo tzea ezin daiteke egitateak a
rgi tzeko ikerketek zenbat iraun behar eta hori baino luzeagoa izan; betiere, gehienez hirurogeita hamabi ordu igaro ondoren, a
txilotua as
katua izango da, edo, bestela, a
gintari tza judizialaren esku geratuko da".
3. "Atxiloturik dagoen per tsona orori berehala jakinarazi beharko zaio, berak uler tzeko moduan, zer eskubide dituen eta zein diren a
txilotzeko a
rrazoiak, eta ezin behartuko da deklara tzera. Berma tzen da a
txilotuak a
bokatuaren lagun tza izango duela poliziarekiko egitekoetan eta egiteko judizialetan, legeak ezarritako moduan".
4. ‘Habeas corpus’ prozedura a
rautuko du legeak, legez kontra a
txilotutako per tsona guztiak epailearen eskuetan berehala uzteko. Era berean, legeak ezarriko du behin-behineko kar tzelera tzearen gehienezko iraupenaren epea".
Azken urteetan, a
dingabeek eta gazteek poliziaren a
ldetik tratu desegokia jaso izana edo poliziaren dependentzietatik kanpoko egindako ekintzetan Udaltzaingoaren edo Ertzain tzaren a
genteek gehiegizko indarra erabili izana salatu duten hainbat kexa jaso ditugu. Horietako as
ko, berriro ere, etorkinekin lotutakoak izan dira eta poliziaren jarduna a
lderdi horrekin lotu dute. Bilbori dagokionez, a
zken kexa ia-ia guztiak etorkin populazioaren presentzia handia duen San Frantziskoko a
uzoaren inguruan gauzatu diren ekintzekin egon dira loturik.
Talde honetako kexek berriz a
zaleratu dituzte erakunde honek behin eta berriro a
zpimarratu dituen a
razoak, hala nola: ikerketa falta edo behar beste ez ikertu izana, indarraren erabilpenaren kontrola, lehenengo kalifikazio judizialetik faltatzat jotzen diren jokabideen ondoriozko a
txilotzeak, pertsona interesdunek a
genteekiko desobedientziagatiko salaketa baten formulazioa pertsona horiek poliziaren jarduera zalan tzan jarri dietela pentsatzen dutela, a
testatu eta salaketen edukia ez datorrela bat errealitatearekin eta lekukoen presentzia.
Berriro ere a
zaleratu dute horrelako egoerak detektatzeko eta berriz gertatzea ekiditeko eta a
genteak ordenamendu juridikoak a
testatu edo salaketa bat egiteko ematen dien a
halmenaz gehiegi baliatzea prebenitu eta kontrolatzeko eman ditugun gomendioetan a
ipatu ditugun prebentzio eta kontrolerako mekanismoak ez direla betetzen a
ri.
Era berean, atxiloketa ez inkomunikatuekin lotutako kexak a
urkeztu dira. Horiek honako a
lderdi hauei buruzkoak izan dira besteak beste: horien iraupena, batzuetan a
txilotua a
tzerritarra izateagatik, letratuaren laguntza izateko eskubidea eta a
txiloketa jakinarazteko eskubidea urratu izana, eta gorputz-erregistroa egitean guztiz biluztu izana.
Era berean, pertsona a
txilotuei elikagaiak non eman behar zaizkien eta eginbide posibleak non gauzatu behar diren a
rgitzeko irizpide orokorrak ezarri behar ditu, baita otorduen ordutegia eta kopurua ere. Irizpide horiek ez betetzea behar bezala justifikatu behar da.
Atxiloketa-zentroek egoitza espezifikoak eduki behar dituzte adingabeentzat eta a
txiloketaren erregistroko liburu berezia izan behar dute haientzat.
Atxiloketarekin lotutako erregistroek eta gainerako dokumentuek fideltasun eta zehaztasun osoz islatu behar dute jarduera nola gauzatu den. A
rreta handiz bete behar dira, eta horien edukian desadostasunak ez egotea ziurtatu behar da. Eskubideen informazioari buruzko a
ktetan jasota geratu behar da pertsona a
txilotuari leporatzen zaizkion gertakizunak zein diren jakinarazi zaiola.
Atxiloketa inkomunikatuari dagokionez, a
txiloketa mota honi dagokion berme sistemari buruzko a
zterlana min tzagai izanik, proposamen ugari egiten dira, tartean a
txiloketak ikus-entzunezko grabazioekin hornitzekoa.
Horrela, abokatu-laguntzaren a
rloari dagokionez, inkomunikatutako a
txilotuak a
txilotzen duten lehen unetik edukitzea ofizioz izendatutako a
bokatua eskuratzeko a
ukera, eta a
txilotuari galdeketarik ez egitea bere a
bokatua a
urrean ez bada.
Auzitegiko osasun-azterketei dagokienez, a
zpimarratu beharra dago osasun-azterketa tortura eta tratu txarren prebentziorako tresna oso garran tzitsua dela. Ezinbestekoa da, eraginkorra izan dadin, a
gintari judizialen eta a
uzitegiko medikuen a
rteko koordinazioa. Komenigarria litzateke a
ukera ematea a
txilotuak berak izendatutako mediku batek a
ztertzeko, a
uzitegi medikuaren a
zterketa eskuratzeaz gain eta haren a
urrean.
Atxilotuak beste pertsona bati, batik bat bere familiari, a
txilotuta dagoela jakinarazteko eskubidea a
txiloketen oinarrizko bermeetako bat da.
Badira a
txiloketetako bermeak a
reagotzeko garran tzitsuak diren polizia jarduera batzuk ere, a
txilotuarekin praktikatutako diligentzia guztien erregistroa eta a
txiloketan parte hartzen duten a
genteen identifikazioa, besteak beste.
Saihetsi beharra dago a
txilotua burua estalita izatea eta posizio behartuak hartzera derrigor tzea, baita gaueko loa behin eta berriz etetea ere.
Ekintza polizial baten lekuko ziren bi emakume a
txilotzea ustezko desobedientzia delitu larri bat egiteaz a
kusatuta as
ki ebidentzia izan zen ikusteko poliziek –kasu honetan, udaltzainek– ez dituztela irizpide batzuk jarraitzen, prebentzioa indartzeko as
moz, erakunde honek izaera orokorreko gomendio batean a
zaldu zituenak, hain zuzen. Pertsona horien kexa zen a
testatuak ez zuela gertatuaren errealitatea isla tzen, ez zitzaiela a
bokatu-laguntzarik eskaini, eta ezin izan zietela euren familiei jakinarazi a
txilotuta zeudela. Gainera, a
txiloketa burutzeko ekintzek, izatekotan, falta bat eragingo zuketen gehienez ere, baina ez zen gertatutakoa a
rgitzeko barneko ikerketa nahikorik a
bian jarri.
Azkenik, a
zpimarratu beharra dago Ertzaintzaren a
txilo-etxe bitara egindako bisitetan ikusi dugula oraindik ez dituztela a
dingabeen a
txiloketak erregistratzeko liburu espezifikorik erabiltzen oraindik.