I. Atala. Ararteko erakundearen jarduera kopurutan
5. Estatistika, eragindako administrazioen arabera
Administrazio bakoitzari eragiten dioten kexen proportzioari buruzko datuen arabera, joan den urtearen aldean, 2010ean gure erkidegoko udalen kontra egin dira kexarik gehienak (%42,07), eta kexa gutxiago egin dira Eusko Jaurlaritzaren jardueren gainean (%35,73).
Edonola ere, espedienteetan inplikatutako administrazioak ikertzeak ez du esan nahi jarduera okerrik egin dutenik, baizik eta haien jardueraren batek kexa sortarazi duela.
6. grafikoa. Zuzenean bideratutako kexen banaketa, eragindako administrazioen arabera
A) Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren aurka (Eusko Jaurlaritza) egindako kexak
- Banaketa arloka
Eusko Jaurlaritzak eskumen zabala duen arloetan (Etxebizitza, Hezkuntza eta Osasuna) egon da kexa-kopururik handiena.
3. taula. Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren aurka (Eusko Jaurlaritza) egindako kexen banaketa, alorren arabera
Kop. | % | |
Etxebizitza | 98 | 20,72 |
Hezkuntza | 85 | 17,97 |
Osasuna | 70 | 14,8 |
Herri-administrazioen zerbitzuko langileak | 58 | 12,26 |
Herrizaingoa | 47 | 9,94 |
Ingurumena | 17 | 3,59 |
Jarduera ekonomikoaren antolamendua | 14 | 2,96 |
Hizkuntz eskubideak eta kultura | 13 | 2,75 |
Herri lanak, garraioak eta azpiegiturak | 12 | 2,54 |
Haurrak eta nerabeak | 11 | 2,33 |
Justizia | 6 | 1,27 |
Herri-administrazioen araubide juridikoa, ondasunak eta zerbitzuak | 6 | 1,27 |
Familiak | 6 | 1,27 |
Ogasuna | 5 | 1,06 |
Informatzeko eta ezagutzeko teknologiak eta datuak babestea | 4 | 0,85 |
Emakumeen berdintasuna eta osotasuna | 4 | 0,85 |
Lana eta Gizarte Segurantza | 3 | 0,63 |
Gizartean baztertuta edo baztertuak izateko arriskuan dauden | ||
pertsonak | 3 | 0,63 |
Talde terroristen biktimak | 3 | 0,63 |
Ezintasunen bat duten pertsonak | 3 | 0,63 |
Buruko gaixotasunak edo nahasmenduak dituzten pertsonak | 2 | 0,42 |
Espetxeratuak | 1 | 0,21 |
Gaixo kronikoak | 1 | 0,21 |
Hirigintza eta lurralde antolamendua | 1 | 0,21 |
Guztira | 473 | 100 |
- Sailen araberako banaketa
4.taula. Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren aurka (Eusko Jaurlaritza) egindako kexen banaketa, sailen arabera
Kop. | % | |
Hezkuntza, Unibertsitatea eta Ikerketa | 119 | 25,16 |
Etxebizitza, Herri Lanak eta Garraioak | 114 | 24,1 |
Osasuna eta Kontsumoa | 96 | 20,29 |
Herrizaingoa | 61 | 12,9 |
Enplegua eta Gizarte Gaiak | 19 | 4,02 |
Justizia eta Herri Administrazioa | 17 | 3,59 |
Ingurumena, Lurralde Plangintza, Nekazaritza eta Arrantza | 15 | 3,17 |
Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismoa | 12 | 2,54 |
Kultura | 9 | 1,9 |
Lehendakaritza | 6 | 1,27 |
Ekonomia eta Ogasuna | 5 | 1,06 |
Guztira | 473 | 100 |
7. grafikoa. Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren aurka (Eusko Jaurlaritza) egindako kexen banaketa, sailen arabera
B) Foru administrazioen aurka egindako kexak
- Banaketa lurraldeka
Foru aldundien kontra egindako kexen artean, azpimarratzekoa da gehitu egin direla Bizkaiko Foru Aldundiaren kontrako kexak, guztietatik ia %43, eta gutxitu, aldiz, Araba eta Gipuzkoaren aurkakoak (neurri batean, bakarrik dauden adingabe atzerritarrek −BDAA− 2009an egin zituzten kexen aldean, gutxiago egin direlako).
8. grafikoa. Foru administrazioen aurka egindako kexen banaketa, lurraldeen arabera
imagen pág 35
- Banaketa arloka
Ohikoa denez, gizarte ekintzaren arloak sortarazten ditu foru administrazioen aurka jasotzen diren kexetatik gehienak, eskumenei dagokienez erakunde horiek baitira arlo horrekin loturatik zuzenena dutenak.
5. taula. Foru aldundien aurka egindako kexen banaketa, alorren arabera
Araba | Bizkaia | Gipuzkoa | Guztira | % | |
Gizartean baztertuta edo baztertuak izateko arriskuan dauden pertsonak | 15 | 24 | 7 | 46 | 21,7 |
Haurrak eta nerabeak | 8 | 14 | 12 | 34 | 16,04 |
Adinekoak | 17 | 6 | 2 | 25 | 11,79 |
Ogasuna | 7 | 12 | 5 | 24 | 11,32 |
Ezintasunen bat duten pertsonak | 7 | 9 | 1 | 17 | 8,02 |
Herri lanak, garraioak eta azpiegiturak | 6 | 4 | 3 | 13 | 6,13 |
Herri-administrazioen araubide juridikoa, ondasunak eta zerbitzuak | 4 | 6 | 1 | 11 | 5,19 |
Herri-administrazioen zerbitzuko langileak | 4 | 3 | 1 | 8 | 3,77 |
Ingurumena | – | 5 | 1 | 6 | 2,83 |
Jarduera ekonomikoaren antolamendua | 1 | 2 | 2 | 5 | 2,36 |
Hirigintza eta lurralde antolamendua | 2 | 2 | – | 4 | 1,89 |
Lana eta Gizarte Segurantza | – | – | 3 | 3 | 1,42 |
Etorkinak | 2 | – | 1 | 3 | 1,42 |
Hizkuntza eskubideak eta kultura | – | 1 | 2 | 3 | 1,42 |
Familiak | – | 2 | – | 2 | 0,94 |
Animaliak babestea eta edukitzea | – | – | 2 | 2 | 0,94 |
Etxebizitza | – | 1 | 1 | 2 | 0,94 |
Buruko gaixotasunak edo nahasmenduak dituzten pertsonak | 1 | – | – | 1 | 0,47 |
Herrizaingoa | 1 | – | – | 1 | 0,47 |
Emakumeen berdintasuna eta osotasuna | – | – | 1 | 1 | 0,47 |
Osasuna | – | – | 1 | 1 | 0,47 |
GUZTIRA | 75 | 91 | 46 | 212 | 100 |
C) Tokiko administrazioen aurka egindako kexak
- Banaketa lurraldeka
Kexa gehienak Bizkaiko udalen aurkakoak izan dira, baina kontuan hartu behar da horixe dela lurralderik jendetsuena.
6. taula. Tokiko administrazioen aurka egindako kexen banaketa
Kop. | % | |
Bizkaiko udalak | 258 | 46,32 |
Gipuzkoako udalak | 147 | 26,39 |
Arabako udalak | 138 | 24,77 |
Arabako administrazio batzarrak | 9 | 1,62 |
Bizkaiko mankomunitateak partzuergoak eta parkeak | 2 | 0,36 |
Gipuzkoako mankomunitateak partzuergoak eta parkeak | 2 | 0,36 |
Arabako mankomunitateak partzuergoak eta parkeak | 1 | 0,18 |
Guztira | 557 | 100 |
7. taula. Autonomia erkidegoko udalen aurka egindako kexak*
Arabako udalak | Kop. |
Vitoria–Gasteiz | 109 |
Amurrio | 3 |
Labastida | 3 |
Llodio | 3 |
Aramaio | 2 |
Armiñón | 2 |
Ayala/Aiara | 2 |
Oyón/Oion | 2 |
Beste batzuk* | 12 |
Guztira | 138 |
Bizkaiko udalak | Kop. |
Bilbao | 80 |
Barakaldo | 14 |
Sestao | 14 |
Getxo | 13 |
Erandio | 11 |
Durango | 11 |
Portugalete | 11 |
Bermeo | 7 |
Sopelana | 6 |
Abanto y Ciérvana–Abanto Zierbena | 5 |
Santurtzi | 5 |
Beste batzuk* | 81 |
Guztira | 258 |
Gipuzkoako udalak | Kop. |
Donostia–San Sebastián | 46 |
Errenteria | 11 |
Irun | 11 |
Hondarribia | 10 |
Hernani | 5 |
Beste batzuk* | 64 |
Guztira | 147 |
* Zerrenda osoa Arartekoaren web gunean kontsulta daiteke, Berrikuntza eta estatistika atalean
- Banaketa arloka
Normalean gertatzen den bezala, tokiko administrazioen jarduerek eragindako kexak modu nahiko homogeneoan banatuta daude udalek eskumen garrantzitsuak dituzten arloen artean. Honako arloak nabarmentzen dira: herrizaingoa (trafikoa batez ere), ondasunak eta zerbitzuak, ingurumena eta hirigintza.
8. taula. Udalen aurka egindako kexen banaketa, alorren arabera
Araba | Bizkaia | Gipuzkoa | Guztira | % | |
Herrizaingoa | 54 | 48 | 13 | 115 | 20,83 |
Herri-administrazioen araubide juridikoa, ondasunak eta zerbitzuak | 24 | 46 | 35 | 105 | 19,02 |
Ingurumena | 4 | 38 | 24 | 66 | 11,96 |
Hirigintza eta lurralde antolamendua | 13 | 29 | 20 | 62 | 11,23 |
Ogasuna | 7 | 24 | 13 | 44 | 7,97 |
Gizartean baztertuta edo baztertuak izateko arriskuan dauden pertsonak | 20 | 16 | 7 | 43 | 7,79 |
Herri lanak, garraioak eta azpiegiturak | 7 | 12 | 3 | 22 | 3,99 |
Herri-administrazioen zerbitzuko langileak | 2 | 10 | 8 | 20 | 3,62 |
Etxebizitza | 1 | 8 | 4 | 13 | 2,36 |
Ezintasunen bat duten pertsonak | 3 | 3 | 3 | 9 | 1,63 |
Hezkuntza | 1 | 4 | 4 | 9 | 1,63 |
Hizkuntz eskubideak eta kultura | 2 | 3 | 3 | 8 | 1,45 |
Emakumeen berdintasuna eta osotasuna | 2 | 4 | 2 | 8 | 1,45 |
Etorkinak | 2 | 5 | – | 7 | 1,27 |
Adinekoak | 2 | 2 | 2 | 6 | 1,09 |
Haurrak eta nerabeak | 1 | 2 | 1 | 4 | 0,72 |
Animaliak babestea eta edukitzea | 2 | 1 | 1 | 4 | 0,72 |
Jarduera ekonomikoaren antolamendua | – | – | 3 | 3 | 0,54 |
Lana eta Gizarte Segurantza | – | 1 | – | 1 | 0,18 |
Osasuna | – | 1 | – | 1 | 0,18 |
Justizia | – | 1 | – | 1 | 0,18 |
Familiak | – | – | 1 | 1 | 0,18 |
Guztira | 147 | 258 | 147 | 552 | 100 |
D) Euskal Autonomia Erkidegoko beste administrazio batzuen aurka egindako kexak
Udalen, aldundien edo Eusko Jaurlaritzaren aurkako kexa horiez gain, beste administrazio batzuen aurkako zenbait erreklamazio ere jaso dira: hain zuzen, erakunde eta organismo publikoen, elkargoen eta abarren aurkakoak. Estatuko administrazioaren aurkako kexak ere atal honetan jasotzen dira. Arartekoak modu informalean ikertu ditu kexa horiek, nahiz eta Estatuko administrazioaren jarduera gure erakundearen kontrol-eremutik kanpo egon.
Euskal Herriko Unibertsitatearen kontra egindako kexei dagokienez, gehikuntza garrantzitsua egiaztatu dugu erlatiboki, izan ere, bikoiztu egin dira 2009. urteaz geroztik.
9. taula. Euskal Herriko Unibertsitatearen aurka egindako kexak
Guztira | |
Hezkuntza | 18 |
Herri-administrazioen zerbitzuko langileak | 5 |
Ogasuna | 2 |
Herri-administrazioen araubide juridikoa, ondasunak eta zerbitzuak | 1 |
Guztira | 26 |
E) Euskal Autonomia Erkidegoko justizia-administrazioaren zerbitzu administratiboen aurka egindako kexak
Ararteko erakundea arautu zuen 3/1985 Legeak 9.2 artikuluan ezarritakoaren arabera, justizia-administrazioaren funtzionamenduaren ondoriozko kexak kasu bakoitzean ikertzeko edo ebazteko eskumena duen organora bideratuko dira.
Eusko Legebiltzarrari lehenago egindako txosten batzuetan azaldu genuenez, halako kasuetan erakundeak Fiskaltzari, EAEko Auzitegi Nagusiko lehendakariari edo, bestela, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiari bidaltzen dizkio kexak, beraiek iker ditzaten kontu horiek eta gure erakundeari egindako gestioen berri eman diezaioten.
2010ean kexa bat bideratu da EAEko justizia-administrazioaren zerbitzu administratiboen kontra.
Kop. | |
Justizia | |
Justizia administrazioaren eta bulego judizialaren funtzionamendua | 1 |