10.3. IKT gaitasun pertsonalak eta lan-mundukoak
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2006ko abenduaren 18ko 2006/962/CE gomendioak, etengabeko ikaskuntzarako gaitasun gakoei buruzkoak (2006.12.30eko 394. zenbakiko aldizkari ofiziala) IKT gaitasuna sartu zuen 8 gaitasun gakoen artea
n. Gaitasun gako esaten dugunean, “banakakoak pertsonalki errealizatzeko eta gizartean integratzeko nahiz herritartasun aktiborako eta enplegurako bereziki beharrezkoak direnak” ditugu mintzagai.
Esparru horretan, eta lan-eremuko gaitasun digitalen eskaria gorantz doala kontuan hartuta, Euskadiko biztanleei galdetu nahi izan diegu ea beren ustez lan-munduak egun eskatzen dituen IKT gaitasunak dituen ala ez.
Horretarako, honako baieztapena planteatu zen: “Lan-merkatuak eskatzen dituen IKT gaitasunak dauzkat”. Hala, inkesta egin zuten pertsonek 0tik 10erako puntuazioa eman zuten, norberaren kasuaren arabera, 0 ez bazeuden bat ere ados eta 10 guztiz ados bazeuden.
Esaldi honi emandako batez besteko balorazioa 6,1ekoa da, hau da, “ados dago” lan-merkatuan egun eskatzen dituen gaitasun digitalak dauzkala dioen baieztapenarekin.
Maiztasunen araberako banaketari esker, sakonago jorratu dezakegu gaia eta halaxe ikusiko dugu biztanleriaren zein portzentaje ez dagoen ados baieztapen horrekin eta zeintzuk diren bere ezaugarriak (adina, sexua, ikasketa-maila, lanbidea eta abar).
(71. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Lan-merkatuak eskatzen dituen lan-gaitasunak dauzkat” baieztapenarekin ados dauden edo ez dauden neurrian (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Biztanleriaren % 59,6k dio ados dagoela (6 eta 7 balioak) edo oso ados (8, 9 eta 10 balioak) baieztapen horrekin. Hau da, 16 urtetik gorako Euskadiko Internet-erabiltzaileen ia % 60k uste du lan-merkatuak eskatzen dizkion gaitasun digitalak dauzkala.
Bestalde, azterketa honetan kontuan hartu beharreko beste interpretazio bat egin dezakegu:
Biztanleen % 15ek aitortzen du ez dagoela ados edo bat ere ados lan-merkatuak eskatzen dituen IKT gaitasunak dauzkala dioen baieztapenarekin. Portzentaje horri zalantzati dagoen edo ez alde ez kontra dagoen biztanleriaren % 15,3 gehi diezaiokegu, ez dakien edo erantzun ez duen % 10,1ekin batera.
“Lan-merkatuak eskatzen dituen IKT gaitasunak dauzkat” baieztapenari 5etik beherako batez besteko balorazioa (0tik 10erako eskalan) ematen dioten taldeak, eta, beraz, ez daudenak ados edo bat ere ados, honako hauek dira:
Lehen ere azaldu dugun bezala, “lan-merkatuak eskatzen dituen IKT gaitasunak dauzkat” baieztapenean “ez daki/ez du erantzun” adierazi duten pertsonen portzentajea ere aztertu beharra dago. Datu horri esker jakin dezakegu zein talde edo gizarte-multzok ez dakien lan-merkatuan eskatzen diren IKT gaitasunak dauzkan edo ez dauzkan. Ezagutza-falta horren jatorria hainbat alderditan egon liteke:
Ildo horretatik, baieztapen horri emandako “ez daki/ez du erantzun” erantzunaren portzentajerik altuenak talde hauetan batzen dira (Euskadiko Internet-erabiltzaileen 16 urtetik gorako guztien gaineko %a):
(72. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Lan-merkatuak eskatzen dituen lan-gaitasunak dauzkat” baieztapenari “ez daki/ez du erantzun” erantzun diotenak (%).
Portzentajerik esanguratsuenak, 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Gaitasun digitalak aldatu egiten dira denborak aurrera egin ahala. Berez, gaur erabiltzaile aurreratu bihurtzen gaituenak, adibidez, bihar oinarrizko mailako erabiltzaile bihur gaitzake. Lan-merkatuaren baldintza berriak edo teknologia eta zerbitzu berrien agerpena dira, besteak beste, gure ezagutzen eta ezagutu beharrekoen arteko egokitzapena etengabe berrikustera garamatzatenak.
Aurreko azterketaren ildoari jarraiki, eta IKT gaitasunak lan-munduarekin lotuz, honako galdera egin genien inkesta bete zutenei: “Behar izango bazenu, lan-merkatuak eskatzen dituen gaitasun digitalei buruzko ezagutzak eskuratzeko gai izango al zinateke?”.
Grafikoan ikus daitekeen bezala, inkesta egin duten biztanleen % 70ek erantzun du baietz.
(73. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, “Jakingo al zenuke non eskuratu gaur egun lan-merkatuak eskatzen dituen gaitasun digitalei buruzko ezagutzak?” galderaren erantzunen arabera (%), 2012
Guk egina Arartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Bestalde, aipatzekoa da Euskadiko Internet-erabiltzaileen % 25,7k, lan-merkatuak eskatzen dituen gaitasun digitalekin lotutako ezagutza berriak eskuratzeko beharrizana izango balu, ez lukeela jakingo nora jo ezagutza horiek eskuratzeko.
Bestetik, % 2,3k dio (bat-bateko erantzuna) ez duela lan-eremurako gaitasun digitalak eguneratzeko beharrizanik.
Eta nortzuk adierazi dute ez dakitela nora jo lan-eremuarekin lotutako gaitasun digitalak eguneratu behar izanez gero?
Jarraian ikusiko den rankingean agertzen da zenbat pertsonak erantzun dioten ezetz galderari (ez dakite nora jo lan-merkatuak eskatzen dituzten gaitasun digitalekin lotutako ezagutzak eguneratu behar izanez gero):
(14. taula)
Zeintzuek adierazi dute ez dakitela nora jo lan-eremuarekin lotutako gaitasun digitalak eguneratu nahi izanez gero?
Ikasle diren biztanleen % 44,7. |
Lehen hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen % 38,3. |
Etorkinen % 36. |
Bigarren hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen % 34,7. |
Etxeko andreen % 33,5. |
Emakumeen % 29,8. |
16 eta 34 urte bitarteko biztanleen % 29. |
Nabarmena da ikasle ugarik (% 44,7) eta gazte ugarik (% 29) adierazi dutela ez luketela jakingo nora jo lan-munduko eskakizunekin lotutako gaitasun digitalak eguneratu behar izanez gero. Datu hau aipagarria da, batez ere kontuan hartzen badugu biztanleria hau dela IKTen erabilera biziena egiten duenetako bat.
Ikasketa-maila baxuak edukitzea eta etorkin, emakume edo etxeko andre izatea ere galdera honen ezezkoan eragiten duten aldagaietako batzuk dira.