7.1. Nazioarteko esparru estrategikoa
Nazioarte mailan, txosten honen helburuei jarraiki, “Rigako Ministerio-Aitorpena” eta “Informazioaren Gizartearen Munduko Goi-bilera” (oraindik ere indarrean daude) sinatzean hartutako konpromisoak, gomendioak eta zuzentarauak aztertu dira.
Aipatu beharra dago bi agiriak garai berekoak direla (2005-2006) eta, haien helburuak dagoeneko beteta egon beharko liratekeen arren, gaur egun, 2012 hasieran, ez dira guztiz lortu eta, horregatik, oraindik ere kontuan hartu behar dira sinatu zuten herrialdeek informazioaren gizartearen alorrean edozein gobernu-ekintza burutzerakoan.
Bi agiriek txosten honetarako garrantzi berezia duten alderdiak jorratzen dituzte, informazioaren gizarte inklusiboa lortzeko loturiko konpromisoak.
E-partaidetzari dagokionez, txosten honetan azaldutako erreferentzia “E-gobernantzari buruzko Ministro-adierazpena” da, 2009an Malmön (Suedia) garatutako e-gobernantzari buruzko 5. Ministro-biltzarraren esparruan hartutakoa.
7.1.1. Informazioaren Gizarteari buruzko Munduko Goi-bilera (IGMG)
IGMGren bigarren faseko (Tunez, 2005) lanen emaitzetako bat Tunezeko Konpromisoa26 izan zen, pertsonari zuzendutako, guztiei irekitako eta garapenera bideratutako Informazioaren Gizartea osatzeko hartutako konpromisoak islatzen dituena.
Txosten honen helburuari dagokionez, aipamen berezia merezi du IGn herritar guztiak gaineratzea bermatzearekin loturiko konpromisoak hartuko direla, hau da, IKTek eskain ditzaketen aukeren (9. paragrafoa) onurak herritar guztiek lortzearen inguruko eta informaziorako irisgarritasun unibertsala, nonahikoa, bidezkoa eta arrazoizkoa (10. eta 18. paragrafoak) eragozten duten oztopoak kentzearen inguruko konpromisoak.
Baina, zalantzarik gabe, IKTei justizia sozialaren inguruan eskaintzen zaien rola azpimarratu beharra dago, izan ere, gizarte eta ekonomia banaketen eta herrialde, eskualde eta norbanako aberatsen eta herrialde, eskualde eta norbanako pobreen ezberdintasunen –gizon eta emakumeen artekoak barne– hazkundea saihestu dezakete (13. paragrafoa); edo ezgaitasunenganako arreta bereziari dagokionez (…) guztiontzako aukera digitalak sortze aldera (…) (18. paragrafoa); (…) (20. paragrafoa); edo Informazioaren Gizartean emakumeen erabateko partaidetzak duen garrantzi handia (…) horren barnean giza-eskubideen barneratzea eta errespetua bermatzeko (23. paragrafoa).
Partaidetzari dagokionez (herritarrek eremu publikoan duten partaidetzarekiko berariazko erreferentziarik ez dagoen arren) azpimarratu beharko genuke 37. paragrafoak azaltzen duela maila guztietan parte hartu beharra dagoela IG herritar guztien onurarako izan dadin.
Argi dugu gure helburuak partaidetza, lankidetza eta gobernu eta beste alde interesatuen, hau da, sektore pribatua, gizarte zibila eta nazioarteko erakundeen elkartasunarekin lor daitezkeela, eta maila guztietako kooperazioa eta nazioarteko elkartasuna ezinbestekoak direla Informazioaren Gizartearen fruituak guztien onurarako izan daitezen.
Gainera, IKTek herritarrek giza-ezagutzarako oinarriak handitzen eta trukatzen (…) parte hartzeko eskaintzen dituzten aukerak azpimarratzen direla aipatu beharra dago, oinarri horiek Informazioaren Gizarte guztiz barneratzailea eta garapenera bideratutakoa eta aniztasun kulturala eta linguistikoa errespetatzen duen ezagutzaren ekonomia sortzeko oinarriak dira (11. paragrafoa); era berean, eskualde, nazio eta nazioarte mailan demokrazia, gizarte kohesioa, gobernantza ona eta zuzenbideko estatua sustatzeko tresna eraginkortzat (…) jotzen da (15. paragrafoa).
7.1.2. Rigako Ministro-adierazpena (2006)
Rigako Ministro-adierazpena Europako 34 herrialdek sinatu izanak informazioaren gizarte barneratzailea eta oztoporik gabekoa sustatzeko konpromiso irmoa azaltzen du; gizarte hori herritar guztientzat izango litzateke, ez soilik sarbidearen eta teknologien erabileraren ikuspuntutik, baita gizarte eta ekonomia inklusioa sustatzen duen tresna gisa ere.
Sinatze horrekin honako lehentasunei arreta eskaintzeko akordioa burutzen da:
7.1.3. E-gobernantzari buruzko Ministro-adierazpena (MALMÖ 2009)
2009ko azaroan Malmön sinatutako E-gobernantzari buruzko Ministro-adierazpenak Europako kontinentean 34 herrialdek partekatutako ikuspuntua, lehentasun politikoak eta helburuak jasotzen ditu.
Ministerio adierazpenaren espiritua da e-gobernantza herri administrazioari atea irekitzeko eta herritarren eta dagozkien gobernuen arteko zubiak modu berrian eta berritzailean eraikitzeko erabiliko dela.
Bertan, Europako herritarren eta enpresen itxaropena aitortzen da euren gobernuak irekiagoak, malguak eta laguntzaileak izan daitezen Europa guztian zerbitzu publikoak eskaintzerakoan. Horregatik, 2015erako lehentasunak zerbitzu eta tresnen garapenaren inguruan zein e-gobernantza zerbitzuen bidez herritarrak eta enpresak ahalduntzeko aukera eskaintzen duten baldintza tekniko eta legalen ezarpenaren inguruan finkatzen ditu. E-gobernantza zerbitzu horiek diseinatzeko honakoak hartuko dira kontuan: erabiltzaileen beharrak, informazio publikorako irisgarritasun handiagoa edo gardentasunaren indartzea; mugikortasuna irakasle, ikasle, eta abarren merkatu bakarrean EBko edozein partetan; eraginkortasunaren areagotzea administrazio elektronikoaren erabilerari esker, antolamendu prozesuen hobekuntza eta ekonomia jasangarriaren sustapena.
Haren helburuen eta herri administrazioei emandako gomendioen artean, adierazpen horrek eskatzen du, alde batetik, beharrezkoa den administrazioarteko eta hirugarrenekiko lankidetza eta, bestetik, gardentasuna administrazio prozesuetan zein sektore publikoaren informazioa berrerabiltzeko gaitasuna handitzea edo berrikuntza e-gobernantza zerbitzuetan lan egiteko moduaren zati integral gisa kontsideratzea. Baita zerbitzuak garatzeko adierazpen irekiak erabiltzea ere, herritarren behar errealetan oinarrituta, betiere ingurunearen jasangarritasunaren ikuspuntutik.
26 Tunnis C
ommitment. 2005eko azaroaren 18ko WSIS-05/TUNIS/DOC/7-E agiria. Gaztelaniako itzulpena http://www.itu.int/wsis/docs2/tunis/off/7-es.html.
27 Address the needs of older workers and elderly people.
28 Reduce geographical digital divides by (…).
29 Enhance eAccessibility and usability by (…).
30 Improve digital literacy and c
ompetences.
31 Promote c
ultural diversity in relation to inclusion by (…).
32 Promote inclusive e-government by (…).
33 Mobilise appropriate instruments by (…).
34 Internet for all: EU ministers c
ommit to an inclusive and barrier-free information society, Press Release IP/06/769.