(1. taula) . Gobernu-antolakuntzaren konparatiboa herrialdeka, familiari dagokionez
Iturria: azterlan honetarako beren-beregi prestatua Council of Europeko erreferentzia oinarri hartuz (2013).
(2. taula) . Amatasun-baimena, herrialdeen arabera
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), Norvegiako Haur, Familia eta Gizarteratze Ministerioa (2012) eta Haroko Galdeketa, Sweden National Organisation for Families (2013).
(3. taula) . Aitatasun-baimena, herrialdeen arabera
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), Norvegiako Haur, Familia eta Gizarteratze Ministerioa (2012) eta Haroko Galdeketa, Sweden National Organisation for Families (2013).
(4. taula) . Haurrekin zerikusia duten familia-transferentzia jarraituak
Herrialdea | Zenbatekoa | Baldintzak |
Sistema unibertsalak | ||
---|---|---|
Alemania | 164-215 € | 18 urte bete arte (25 urte bete arte, ikasten egonez gero). Ez dago mugarik ezgaitasunik egonez gero. Diru-kopurua seme-alaben kopuruaren eta adinaren arabera handitzen da. Ezkontideetariko batek lan egiteari uzten badio, semea edo alaba zaintzeko, batez besteko soldataren %67 jasotzeko eskubidea dauka 14 astez (edo 300 euro, aldez aurretik ordaindupeko soldatarik izan ezean). |
Austria | 105-152 € | 18 urte bete arte (26 urte bete arte, ikasten egonez gero). Semearen edo alabaren adinaren arabera handituz doa, bai eta seme edo alaba bakoitza gehiagorekin ere (97,8 € unitate bakoitza). Hilean 550 euroko osagarria ezgaitasuna duten haurrei zuzenduta, 55.000 eurotik beherako irabaziak dituzten etxeetan. Irailean aparteko ordainketa bat dago; beraz, 13 hileko ordaintzen dira. |
Belgika | 88-244 € | 18 urte bete arte (25 urte bete arte, ikasten egonez gero). Guraso bakarreko familiek 21etik 46 eurora bitarteko osagarri bat dute hilean. Halaber, tratamendu bereziak daude langabezian dauden familientzat edo pentsiodunentzat. |
Danimarka | 110-269 € | 18 urte bete arte. Semea edo alaba zenbat eta gazteagoa izan, orduan eta zenbateko handiagoa da. 82 euroko osagarri bat dago 7 urtetik beherako haurrentzat (gehienez ere 215 euro hilean). |
Finlandia | 100-182 € | 18 urte bete arte. Zenbatekoa seme-alaben kopuruaren heinean handitzen da (100 € lehenengoarentzat, 182 bosgarrenarentzat eta hurrengoentzat). Kide bakarreko familientzako osagarri bat dago: 47 euro hilean seme edo alaba bakoitzeko. |
Frantzia | 124-259 € | Bakar-bakarrik ordaintzen da familiak gutxienez 2 haur izanez gero. 20 urte bete arte. 512 euroraino irits daiteke aurreneko hiru urteetan, gurasoetariko batek lan egiteari uzten baldin badio semea edo alaba zaintzeko. Gehienez 161 € gehitu ahal zaizkio, familia errenta txikikoa izanez gero. 124tik 1.018 eurora arteko osagarria, ezgaitasuna duten seme-alabadun familientzat. |
Herbehereak | 193-276 € | 17 urte bete arte. Seme edo alabaren adinak aurrera egin ahala haziz doa, betiere seme-alaben kopuruaren arabera. |
Irlanda | 166-203 € | 16 urte bete arte (18 urtera arte, ikasten egon edo ezgaitasunen bat izanez gero). Urtean 1.100 euroko gehikuntza 6 urte bete arte. |
Luxenburgo | 185-685 € | 18 urte bete arte (27 urte bete arte, ikasten egonez gero). Oro har, laguntzak 185 eurotik 362 eurorainokoak dira (seme-alaben kopuruaren heinean eta adinaren arabera haziz doaz). Gainera, 6 urtetik beherako seme-alabentzat 16 euroko osagarri bat dago eta 12 urtetik beherakoentzat 48 eurokoa. Semeak edo alabak ezgaitasunen bat izanez gero, gehikuntza 185 eurokoa da hilean. Aldi berean, eskolatze-gastuak zati batez konpentsatzeko laguntza bat dago 113tik 323 eurora bitartekoa, hilean (betiere 6 urtetik aurrera). |
Norvegia | 118-157 € | 18 urte bete arte. Herrialdearen eremuaren arabera aldatzen da (iparraldeko landa-eremuetan 39 euroko osagarri bat dago oinarrizko 118 euroren gainean). |
Erresuma Batua | 64-100 € (gutxi gorabehera) | 16 urte bete arte (20 urte bete arte, ikasten jarraituz gero). Zenbatekoa aldatzen da seme-alaben adinaren eta kopuruaren arabera. |
Suedia | 116-165 € | 16 urte bete arte (18 urte bete arte, semeak edo alabak eskolaturik jarraituz gero). Zenbatekoa seme-alaben kopuruaren arabera haziz doa eta 1.000 eurora arteko osagarri bat dago haurrak ezgaitasunik izanez gero. Zergak ordaintzetik salbuetsita dago. |
Sistema ez-unibertsalak | ||
Italia | 10-258 € | Familia-etxeko errentaren eta pertsona-kopuruaren arabera. |
Portugal | 0-407 € | Bakar-bakarrik errenta txikikoentzat. Bost ordainketa-mota ezartzen dira (laguntzarik faltatik gizarte-bazterketa larriko egoeretara egokitutakoak). Gehikuntza daude guraso bakarreko familientzat, ezgaientzat edota familia ugarientzat. |
Espainia | 0-84 € | 11.300 eurotik beherako familientzako laguntza ekonomikoak (18.000 euro familia ugariei dagokienez); laguntzak Gizarte Segurantzak ematen ditu. Ezgaitasunagatiko osagarriak ezartzen dira. Arreta berezia jartzen da 0tik 6 urtera bitarteko adin-tartean. Autonomia-erkidegoek DSBE sistemak ezartzen dituzte; sistemon zenbatekoak eta baldintzak aldatzen dira erkidego batean edo bestean. |
EAE | 33-375 € | Urtean 400etik 1.100 eurora bitartean, ardurapeko seme edo alaba bakoitzeko. Gainera, semea edo alaba (edo menpeko pertsona) zaintzeko asmoz, lanaldia murrizten bada, urtean 2.046tik 3.500 eurora arteko laguntzak daude. Eszedentziei semeak edo alabak 6 urte bete arte euts dakieke; halaber, lanaldi-murrizketak erabil daitezke semeak edo alabak 14 urte bete arte. Gainera, inpaktu handiko neurrien barruan eta seme-alabak dituzten familientzako neurri zehatzak ez badira (baina bai handitzen dira seme-alaben kopuruaren arabera), nabarmendu beharra dago diru-sarrera murritzeko bizikidetza-unitateen kasuan diru-sarrerak bermatzeko sistemak 616tik 875 eurora bitartean ematen dituela etxebizitza bakoitzeko (kide-kopuruaren arabera); halaber, etxebizitzagatiko osagarriak ezartzen dira (250 € hilean). |
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), Norvegiako Haur, Familia eta Gizarteratze Ministerioa (2012) eta Euskadi.net (2013).
(5. taula) . Haurrekin zerikusia duten familia-transferentzia zehatzak
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), Norvegiako Haur, Familia eta Gizarteratze Ministerioa (2012) eta Euskadi.net (2013).
(6. taula) . Zerga-kenkariak familia-egituraren gastuak direla eta
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), SIIS(2004), Espainiako Zerga Agentzia (2013), Arabako Foru Aldundia (2013), Bizkaiko Foru Aldundia (2013) eta Gipuzkoako Foru Aldundia (2013).
(7. taula) . Zerga-kenkariak familia-zainketaren ondoriozko gastuak direla eta
Ondorengoak | Menpekoak (aurrekoak, ondorengoak eta lehen mailako senideak) |
|||
Etxebizitzatik kanpo (laguntza espezializatuaren kontratazioa) | Etxebizitzan (etxeko laguntzaren kontratazioa) | Menpeko pertsonak etxebizitzatik kanpo zaintzeko gastuak | Menpeko pertsonak etxebizitzan zaintzeko gastuak (etxeko laguntza) | |
Alemania | Seme-alabak zaintzeko kostuaren 2/3ko kenkaria (gehienez ere 4.000 euroraino). | Seme-alabak zaintzeko kostuaren 2/3ko kenkaria (gehienez ere 4.000 euroraino). | Zerga-kenkarien bitartezko estaldura partziala, edadeko pertsonentzako egoitza batek sorrarazten dituen gastuei aurre egin ahal izateko. | Zerga-kenkarien bitartezko estaldura partziala, menpeko edo edadeko pertsonak edo gaixoak artatzeko etxeko laguntzaren kontratazioak sorrarazten dituen gastuei aurre egin ahal izateko. |
Austria | Menpeko pertsonak zaintzeak dakartzan gastuek kenkariak dituzte errentaren aitorpenean. | Menpeko pertsonak zaintzeak dakartzan gastuek kenkariak dituzte errentaren aitorpenean. | ||
Belgika | Egunean 11,2 euroko kenkaria etxetik kanpoko artapena dela-eta, 3 urtetik beherako seme edo alaba bakoitzeko. | Urtean 6.100 euroko gehieneko kenkaria, Gizarte Segurantzan alta hartutako pertsona baten kontratazioaren gastuen %50eraino konpentsatzea ahalbidetzen dutenak, seme edo alaba bakoitzak 12 urte bete arte. | Ez. | Urtean 6.100 euroko gehieneko kenkaria, Gizarte Segurantzan alta hartutako pertsona baten kontratazioaren gastuen %50eraino konpentsatzea ahalbidetzen dutenak. |
Danimarka | Ez. | Ez. | Ez. | |
Finlandia | Ez. | Ez. | Ez. | |
Frantzia | 7 urtetik beherako seme-alabentzat eta guraso bakarreko familietan edo bi ezkontideek lan egiten dutenean, zaintzaren kostuaren %50 ordaintzen da, urtean gehienez ere 6.000 euro. Gehieneko kopuru hori 7.500 eurora irits daiteke ezgaitasunen, familia ugarien eta abarren kasuan. | Gehienez ere urtean 6.000 euroko kenkaria (7.500 euroraino etxean ezgaitasunen bat duen pertsona bizi bada), Gizarte Segurantzan alta hartutako pertsona baten kontratazioaren gastuen %50eraino konpentsatzea ahalbidetzen dutenak. | Ez. | Urtean 13.800 euroko gehieneko kenkaria, Gizarte Segurantzan alta hartutako pertsona baten kontratazioaren gastuen %50eraino konpentsatzea ahalbidetzen dutenak. |
Herbehereak | Ez. | Ez. | Gastu medikoen kostuaren zati baten zerga-kenkaria. | Gastu medikoen kostuaren zati baten zerga-kenkaria. |
Irlanda | Urtean 900 euroko zerga-kreditua adin txikikoak edo menpekoak diren seme-alaben ardura hartzen duen ezkontideetariko batentzat (baldin eta haren diru-sarrerak 7.000 eurotik beherakoak badira). | Ez. | Urtean gehienez ere 1.800 euroko zerga-kenkaria, edadeko pertsona batentzako egoitzak sorrarazten dituen gastuei aurre egin ahal izateko. | Ez. |
Italia | Ez. | Ez. | Ezgaitasunen bat duten pertsonen gastu medikoen %19. | Ezgaitasunen bat duten pertsonen gastu medikoen %19. |
Norvegia | 12 urtetik beherako seme-alabak dituzten familientzat, urtean 3.100 eurotik 3.800 eurora bitarteko kenkari bat (betiere seme-alaben kopuruaren arabera). | Ez. | Ez. | Ez. |
Portugal | Ez. | Ez. | Menpeko pertsona nagusiak zahar-etxe edo egoitzetan zaintzeko gastu guztien %25eraiEz. | Ez. |
Erresuma Batua | Gutxien-gutxienik 16 ordu astean lan egiten duten bikoteen haurren zaintzaren kostua konpentsatzeko zerga-kredituak, haren barnean lanpostuko haurtzaindegien kostua sartuz; zenbatekoak urtean 2.700 eurotik (enpresetako haurtzaindegiak) 11.000 eurora bitartekoak dira, gutxi gorabehera. | Gutxien-gutxienik 16 ordu astean lan egiten duten bikoteen haurren zaintzaren kostua konpentsatzeko zerga-kredituak, haren barnean lanpostuko haurtzaindegien kostua sartuz; zenbatekoak urtean 7.000 eurotik (enpresetako haurtzaindegiak) 11.000 eurora bitartekoak dira, gutxi gorabehera. | Ez. | Ez. |
Suedia | Ez. | Ez. | Ez. | Ez. |
Espainia | Menpeko pertsona bat zaintzeko gastuengatik likidazio-oinarriaren 2.316 eurorainoko murrizketa (bai eskatzailearen bai haren ondorengo nahiz aurrekoena). | Menpeko pertsona bat zaintzeko gastuengatik likidazio-oinarriaren 2.316 eurorainoko murrizketa (bai eskatzailearen bai haren ondorengo nahiz aurrekoena). | ||
EAE | Haurrak eta gazteak errehabilitazio- eta prestakuntza-jardueren zerga kenkaria; bularreko umeentzako laguntza eta 6 urtetik beherakoentzako umeak artatzeko eta laguntza ematekoa ere; haur eta gazteentzako ikastaroak, kanpalekuak edo bidaiak eta antzekoak, 25 urtetik beherako pertsonei zuzenduak elikadura-zerbitzuetan, alojamenduan edo garraioan, zuzenbide publikoko erakundeek menpeko pertsonei eskaintzen dizkietenak. | Zuzenbide publikoko edo gizarte-izaerako establezimendu pribatuek ematen dituzten gizarte-laguntzako zerbitzuen prestazioa (edadeko pertsonak, partekatu gabeko familia-zamak, ekintza komunitarioa eta familia-ekintza). Aurrekoen osagarriak diren elikadura-, alojamendu- edo garraio-zerbitzuen zerga-kenkaria, aipatutako establezimenduek edo erakundeek eskainiak, euren baliabideak edo beste batenak erabiliz. |
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), SIIS (2004), Espainiako Zerga Agentzia (2013), Arabako Foru Aldundia (2013), Bizkaiko Foru Aldundia (2013) eta Gipuzkoako Foru Aldundia (2013).
(8. taula) . Haurrak zaintzeko sistemak, herrialdeka
Alemania | Estatuaren inbertsioa handia den arren, Alemaniako zenbait eremutan plazen ratioa txikia da eta nekeza izaten da haur-eskoletan plazak aurkitzea (gainera, tarifak zenbaitetan oso altuak izaten dira). |
Austria | Estatu federala denez gero, eremuen araberako alde eta desberdintasunak daude. Hala ere, oro har antzeko egitura bati eusten zaio, hiru urtera arteko haurrak zaintzeaz arduratzen diren créche-ekin eta 5 urtera arteko nursery school-ekin. Era berean, sistema ez-formalak ere badaude, hala nola ume-zaintza, aita-amen taldeak (egunen eta orduen araberako txandak ezartzen dituztenak) eta eguneko etxeak (5-10 ume inguru jagoten dituztenak). Hala eta guztiz ere, tarifak eta eskaintza eremuen arabera aldatzen dira, esate baterako Vienan zenbait zerbitzu doakoak dira, baina ez, ordea, Tirolen edo Burgenland-en. |
Belgika | Artapen-sistema desberdina da eta aldeak daude Flandrian eta Valonian. Tasak, diruz lagunduta badaude ere, herrialdearen eremuaren arabera aldatzen dira, bai eta familia-sarrerak ere. Ohar har, bi azpiegitura-mota daude: batetik, formala dena (créches) eta, bestetik, ez-formala (joko-taldeak). Bietan plazak aldez aurretik gorde behar dira, baina ez daude bermaturik. Ordutegia zabala da, oro har 7:00etatik 18:00etara bitartekoa. Sistemak txekeen bitartez funtzionatzen du; txekeok tarifa finko baten bitartez eskuratzen dira, orduan 7,5 eurokoa, pertsona enplegatuak kobratzen dituenean 20,5 euro ordaintzen dira orduko (bi kopuruen arteko aldea Estatuak estaltzen du). |
Danimarka | Estatuak haur-eskoletako plazak bermatzen ditu 6 hilabeteetatik eskola-sisteman hasi arte. Haur-eskolek lan merkatuaren arabera egokitutako irekiera-ordutegirako konpromisoa dute; era berean, elikadura osasuntsuaren alde ere egiten dute. Umezaintzako sistema ere aukera daiteke. 2004tik aurrera haurrak zaintzeko gastuak ez ezik 65 urtetik gorako pertsonenak ere estaltzen dira. Estatuak kasu guztietan kostuen %50eko laguntza eskaintzen du. |
Finlandia | Eguneko zentroen sare publiko bat dago, haurrak zaintzeko; haur guztiek horretarako eskubidea dute. Plazaren kostuak familiaren diru-sarreren araberakoak izaten dira. Itunpeko zentroen sare pribatu bat ere badago; horren kostuak zati batez laguntzen ditu diruz Finlandiako Gizarte Segurantzaren Institutuak. Aldi berean, zerga batzuen nolabaiteko salbuespena dago: %60 enpresen kasuan eta %100eraino zerbitzuak ematen dituzten pertsonei dagokienez. |
Frantzia | Plazen eskaintza askotarikoa da, baina ez da ez unibertsala ez doakoa; eskuarki familiaren diru-sarreren araberakoa izaten da. Familiek créche-ak aukera ditzakete (herrialdean oso sustraiturik dauden haur-eskolak, umeak bi hilabete dituztenetik hartzen dituztenak, eta publikoak edo pribatuak izan daitezke), edo ume-zaintza (Frantzian oso ohikoa) edo haur-eskolak (2 urtetik aurrera), etab. Zerbitzu guztien ordutegia malgua da (07:00etatik 19:00etara) eta diruz lagundurik dago. Gaur egun, estatuak plangintza bat garatzen dihardu, eskaintzaren bolumena handitze aldera. Haurrak zaintzeko sistema txekeen prozedura batean oinarritzen da; familiek txekeak eros ditzakete eta horrek haurrak zaintzeko zerbitzuak erostea ahalbidetzen die (zerbitzu formalak edo ez-formalak), urtean 12.000 eurorainoko kenkariak izanik (gehienez ere gastu osoaren %50); langileen kontziliazioari laguntza ematen dioten enpresak ere badira txeke horiek erosiz. |
Herbehereak | Artapenerako sistema formal bat dago (haur-eskolen bitartezkoa); era berean, sistema ez-formala ere badago (esate baterako ume-zaintza edo gobernuak ezar ditzakeen tarifak eskura ditzaketen senideen zaintza-lana). Sistema horren kostua gobernuaren eta enpresen artean banatzen da, zerga berezi baten bitartez. |
Irlanda | Estatuak eskola aurretik eskolatzeko urtebete eskaintzen du, ia-ia doakoa dena denbora-tarte partzial batez, hori guztia ECCE programaren barnean (38 aste, egunean 3 ordu eskainiz, edo 50 aste, egunean 2 ordu eta laurden eskainiz). |
Italia | Ez dago estatuaren eskaintzarik, baina erregio batzuetan udal-zerbitzuak ematen dira; hala eta guztiz ere, horiek guztiek bazterketa-arriskuan dauden kolektiboetan jartzen dute arreta. |
Luxenburgo | Zenbait sistema ezarririk daude, hala nola etxeko zaintza, ume-zaintza eta udaletako haur-eskolen sistema (maison relais), 12 urtera arteko haurrei zuzendua. Azken kasu horri dagokionez, bonoen sistema baten bitartez, estatuak bere gain hartzen ditu 3 ordu astean. Hurrengo 21 orduek 3 euroko kostu bat dute orduko eta 7,50 eurokoa astean eman daitezkeen 60 orduetara arte. Ordu gehiago erabiliz gero, tarifa osoa ordaindu beharra dago. |
Norvegia | Familia-bajaren lehendabiziko urtearen ondoren, haurrak sistema publikoko plaza baterako eskubidea dauka; sistema hori diruz lagunduta dago nabarmen. Kostua diru-sarreren araberakoa da, baina eskuragarria da (hilean 85-424 euro inguru). Irekiera-ordutegia zabala da, lan-ordutegia baino zabalagoa (90 minutu gehiago). Sistema hori erabili ezean eta haurra etxean bertan zainduz gero, hilean 452 euro jasotzen dira. |
Portugal | Familietan oinarri hartzen duen sistema ez-formal zabala dago; hala eta guztiz ere, ume-zaintza ere badago (legezko gehieneko kopurua 4 haurrekoa da zaintzaileko eta etxeko). Aldi berean, haur-eskola pribatu eta publikoen sistema formal ez-unibertsala dago; haur-eskola publikoei dagokienez, tarifen sistema bat ezarrita dago, familia-sarreren arabera. |
Erresuma Batua | 4 urtera arteko haur-artapena publikoa eta doakoa da, gehienez ere 15 ordu astean eta 38 aste urtean. Zerbitzu formalak erabil daitezke (haur-eskolak) eta ez-formalak ere (joko-taldeak, ume-zaintza eta abar). |
Suedia | Estatuak haur-zentroen sareari zuzentzen zaizkion diru-laguntza handiak ematen ditu (15.000 euroraino plaza bakoitzeko). Ohiko ordutegia 6:00etatik 18:00etara artekoa da; hala eta guztiz ere, zenbait hiritan zabalagoa da. Kostua diru-sarreren arabera aldatzen da, baina kasu bakar batean ere ez da hilean 140 eurotik gorakoa seme edo alaba bakoitzeko. Halaber, etxeko zaintza ere bidera daiteke, baina aukera hori udalen menpekoa da eta bakar-bakarrik eskuragarri dago udalerrien heren batean gutxi gorabehera; halakoetan 333 euroko batez besteko konpentsazio bat ezartzen da urtebetetik 3 urtera arteko seme edo alaba bakoitzeko, eta, gainera, zerga-kenkari osagarriak aplikatzen dira. |
Espainia | Familiek zailtasunak dituzte haur-eskolen sareko eskuragarritasunean, bai plaza-kopuruagatik bai ezarritako tarifengatik. Alde eta desberdintasun nabarmenak daude autonomia-erkidegoen artean. |
EAE | Haurrak zaintzeko sare bat dago, baina ez du bermatzen plazen sistema unibertsala; hala ere, arian ariko hazkundea izan du azken urteotan. Eskaintzarik zabalena haur-eskolena da, gehienbat 0tik 3 urtera bitarteko Haurreskolak Partzuergoko zentroak; horien kostua 148 eurotik 208ra bitartekoa da hilean eta gehienez 40 ordu estaltzen ditu astean. Nolanahi ere den, hain zabalak ez diren bestelako neurriak ere badaude, esate baterako etxeko zaintzarako pertsonak kontratatzeko laguntzak edo haur-etxeak izeneko proiektua, ume-zaintzan oinarritzen dena. |
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), Federal Ministry of Economy, Family and Youth. Austria (2012), Ministry of Health, Welfare and Sport. Netherlands(2012), https://www.euskadi.net (2013) eta haurreskolak.net (2013).
(9. taula) . Mendekotasuna duten pertsonentzako laguntza ekonomiko zehatzak
Arina | Latza | Larria edo oso larria | |
Alemania | 440-1.023 €. | 440-1.279 €. | 700-1.918 €. |
Danimarka | Legeriaren bitartez bermatzen diren zerbitzu unibertsalak eta doakoak. | ||
Frantzia | 530-1.235 €. | ||
Herbehereak | Legeriaren bitartez bermatzen diren zerbitzu unibertsalak Zenbaitetan zerbitzuen ordainketan parte hartzeko eskatzen da, diru-sarreren eta eskualdearen arabera. | ||
Italia | 480 euro, familia-laguntzaren gaitasunaren araberakoak diren arren. | ||
Erresuma Batua | 360 euro inguru, urtean 27.000 eurotik beherako diru-sarreren mugetarako. | ||
Espainia (lurralde nazionala) |
60-300 €. | 300,9-462,18 €. | 417-833,96 €. |
Iturria: Kamette, F. (2011).
(10. taula) . Mendekotasuna artatzeko baliabideak, herrialdeka
Herrialdea | Etxeko artapena | Etxetik kanpoko artapena |
Alemania | Ez dago eskuragarri. | Ez dago eskuragarri. |
Austria | Senideak jagoten dituzten pertsonentzat ezarririk dauden onura ekonomikoak, bereziki mendekotasun handiko mailak izaten direnean. Mendekotasuna artatzeko sistemak etxeko artapen eta laguntza profesionalizatuaren bidez (etxeko laguntza, laguntza komunitarioa, egokitutako garraioa eta abar). |
Era guztietako mendekotasunak artatzeko sistemak, erakundeek eskainitakoa (eguneko egoitzak, eguneko zentroak, zahar-etxeak...). |
Belgika | Ez dago eskuragarri. | Ez dago eskuragarri. |
Danimarka | Ez da zehazten. | Ezgaitasuna duten edo edadekoak diren pertsonentzako zaintzapeko etxe edo apartamentuak; besteak beste etxeko laguntza, higiene pertsonala, errehabilitazioa, zaintza sanitarioa (15 ordu astean), ekipamendu egokitua, etab. Doako zerbitzuak oro har. |
Finlandia | Udalek etxeko laguntza eskaintzen dute (erizaintzako langileen bitartez). Doako zerbitzuak. | Udalek ezgaitasuna duten pertsonei egokitzen zaizkien alojamendu-zerbitzuak eskaintzen dituzte (adina alde batera utzita), bai eta egokitutako garraio-zerbitzuak ere. Doako zerbitzuak. |
Frantzia | Etxeko laguntza eguneroko trebetasun eta gaitasunak galdu dituzten edadeko pertsonei zuzendua, oro har itunpeko hirugarren sektoreko erakundeen bitartez. Aldi berean, etxean eskaintzen diren erizaintza-zerbitzuak ere ematen dira. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. | Menpeko pertsonentzako egoitzak eta egoitzen programa berezi bat, landa guneetako edadeko pertsonei zuzendua. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. |
Herbehereak | Etxeko zereginetarako eta etxeko mugikortasunerako laguntza. Laguntza eta sorospena garraio publikoan. Gizarte-harremanen sare bat sortzeko laguntza. Etxeko sorospena. Sistema hauek administrazioak berak zuzenean eman ditzake edo erabiltzaileak berak zuzkidura ekonomiko bat aukera dezake, nahiago duen artapena “eskuratzeko” asmoz. | Ez dago eskuragarri. |
Irlanda | Erizaintzako zaintzan eta etxeko laguntzan (garbiketa, catering, etab.) oinarritzen diren etxeko artapeneko programak, bai eta fisioterapiako zerbitzuak ere. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. | Ospitaleko zerbitzuak eta eguneko zentroak (jatorduak, bainua, fisioterapia, okupazio-terapia, arropa-garbiketa eta abar), bai eta egoitzako zerbitzuak ere. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. |
Italia | Etxeko artapeneko programak (gizarte- eta osasun-arlokoak), bai eta senideak ardurapean dituzten pertsonentzako prestazio ekonomikoak ere (gastuen konpentsazio partziala eskainiz). Zerbitzua publikoa izanagatik ere, sarri askotan hirugarren sektoreko erakundeek eskaintzen dute. | Egokitzen eta zaintzapeko apartamentuen sistemak, mendekotasun-mailaren arabera. Azken kasu honetan, programa pilotu esperimental bat dago, pertsonak ingurune komunitario batean egon daitezen. Zerbitzua publikoa izanagatik ere, sarri askotan hirugarren sektoreko erakundeek eskaintzen dute. |
Luxenburgo | Herrialde osoa estaltzen duten etxeko laguntza- eta zaintza-zerbitzuak. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. | Eguneko artapeneko sistemak (eguneko zentroak). Egoitza-zerbitzuak (1.600 ohe), Servior sare publikoaren bitartez eskainiak. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. |
Norvegia | Udal-laguntza etxeetan. Doakoa. Zerbitzu osagarriak (osasun-laguntzatik apartekoak), kostu mugatua dutenak. | Kostu mugatuko egoitza-etxeak (diru-sarrera zehatz batzuetatik aurrera, sarreren %75arekin lagundu beharra dago). Hala eta guztiz ere, ondasunak eta bestelako ondareak ez dira zenbatzen kalkulua egiteko orduan. |
Portugal | Eguneroko bizitzan trebetasun eta gaitasunak galdu dituzten pertsonei zuzentzen zaizkien etxeko zainketak. Herrialdearen estaldura handia, baina denbora aldetik mugatua (etxeetan ez da 24 orduko zerbitzurik eskaintzen). Neurri txikiagoan familia-harrerako formula bat jarri da abian. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. | Eguneko zentroak (9:00etatik 17:00etara) eta egoitza-zentroak (alojamendua, jatorduak, etab. estaltzen dituztenak). Neurri txikiagoan, zaintzapeko apartamentuen egitasmoa garatu da. Ordainketa partzialeko zerbitzuak, betiere errenta eskuragarriaren arabera. |
Erresuma Batua | Etxeko laguntza eta artapeneko zerbitzuak, erakundeen artapenaren aldean lehenesten direnak. Haien barruan, etxea egokitzeko zerbitzuak sartzen dira. Menpeko pertsonei edo haien ardurapeko senideei ordainketak ezartzen zaizkie, interesik gehien duten zerbitzuak hautatzeko (haiek aukeratu beharrekoak egiaztatutako hornitzaile batzuen artetik). | Ez dago eskuragarri. |
Suedia | Laguntza ekonomikoa 65 urtetik gorako menpeko pertsonentzat, etxeko laguntza ordaintzeko. Era berean, etxerako laguntzak ere ezartzen dira etxebizitzak zaharberritzeko. Adin txikiko menpeko pertsonak zaintzeko familiei zuzentzen zaien laguntza ekonomikoak ezartzen dira. | Eguneroko bizitzan beharrezkoak diren trebetasun eta gaitasunak galdu dituzten edadeko pertsonentzako edo menpekoentzako egoitza-kostuen estaldura partziala. Ordainketa partziala da, eskuragarri dagoen errentaren araberakoa. |
Espainia | Etxeko laguntzako zerbitzua. Herrialdearen araberako ezarpen desberdina (toki batzuetan ez da existitzen). Menpeko senideak ardurapean dituzten pertsonentzako laguntza ekonomikoak, erregio batzuetan arautzat eta ez salbuespentzat hartzen direnak, oro har ezarritako erakunde-prestaziorik ez dagoelako. Oro har, ordaindu beharreko zerbitzuak errentaren arabera. | Eguneko zentroak eta egoitza-zentroak. Garapen desberdina herrialdeko zonaldeen arabera. Oro har, ordaindu beharreko zerbitzuak errentaren arabera. |
EAE | Etxeko laguntzako zerbitzuak. Ezarpen zabala hiru lurralde historikoetan. Partekatutako etxebizitzen inguruko zerbitzu esperimentalak. | Erakunde-sistemaren presentzia zabala, eguneko artapeneko (eguneko zentroak eta okupazio-zentroak) eta egoitzetako sistemaren garapen handiari esker. Garraio-sistema egokituak. Baliabideen eskuragarritasuna unibertsala da; hala eta guztiz ere, prezio publikoen ordainketa onuradunaren errenta eskuragarriaren araberakoa da. Zenbatekoa kalkulatzeko orduan, desberdintasunak daude hiru lurralde historikoen arten. |
Iturria:
azterlan honetarako beren-beregi prestatua honako informazioetan oinarri hartuz: Europar Batasuna (2013), Council of Europe (2013), Arabako Foru Aldundia (2012), Bizkaiko Foru Aldundia (2013) eta Gipuzkoako Foru Aldundia (2013).