VII. Atala. Arartekoaren berrikuntza jarduerak
Garai guztietan, eta a
reago krisi garaietan, beren funtzionamenduan honako a
lderdi hauek txertatzen dituzten erakundeek egin ohi dute a
urrera:
- Etengabe hobetzea
- Berritzea
- Gizartearen beharrak a
ktiboki entzutea
Arartekoak, eskubideak bermatzeko erakunde gisa, irmoki egin beharra zuen helburu horiek, latenteak jadanik eguneroko lanean, bere ohiko funtzionamenduan eta estrategian ezartzearen a
lde. Izan ere, erakundean balioztatu beharreko a
lderdia da, ondoreak bi noranzkotan dituena. Barruranzko ondoreak: a
ntolaketa hobetzea, hobetzeko metodologia sartzea eta eraginkortasun handiagoa lortzeko tresnez hornitzea; eta kanporanzkoak: baliabideak a
ntolatzea, bere lanaren hartzaile diren erakunde, talde eta pertsonekin modu a
ktiboagoan lankidetzan a
ritzeko.
Ildo horretako beste elementu bat da ugaritu egin direla A
rartekoaren esku-hartzeak, eta ez bakarrik haren a
gerbiderik ezagunenean, herritarrek a
urkeztutako kexen ebazpenetan, baizik eta baita ofiziozko jarduketetan, a
ntolatutako edo a
ntolatu gabeko gizartearekiko harremanetan eta A
rartekoa egituratuta dagoen lan-arlo bakoitzeko jarduketa-planen ondoriozkoetan ere.
Arartekoak helburu horiekin lan egiteko ezarri dituen lehen tresnak honako hauek dira:
alt="Azala:Arartekoaren Helburu Programatikoak 2010-2010 a
ldirako" />
• 2010eko martxoaren 8an, Arartekoaren Helburu Programatikoak 2010-2010 a
ldirako.
• Konpromiso publiko horiekin, helburu hauek lortu as
mo dira:
- A
rartekoan beste a
ntolaketa eta egitura bat ezartzea.
- Haur eta Nerabeentzako Bulegoa eratzea.
- A
rartekoaren baliabideak, jarduketak eta lan-tresnak etengabe modernizatzea.
- Giza eskubideak eta horiei dagozkien balioak sustatzeko jarduketak indartzea.
- Eztabaida-esparruak finkatzea, gizarte-erakundeekin harreman eta lankidetza a
rinak eta a
ktiboak izateko, herritarren parte-hartzea bultzatzea eta a
ntzeko erakundeekiko harremanak indartzea.
Halaber, indartu beharreko hiru eremu ezarri dira:
• A
rartekoaren bitartekari-lana.
• A
dministrazioen eginera onak sustatzeko lana.
• Demokraziaren balioan sakontzea, herritarrei parte hartzeko modua emanda.
• Arartekoaren A
ntolaketa eta Funtzionamenduaren A
raudi berria onestea. Horren bidez, ordezkatu egin da 1997ko ekainaren 23an onetsitako a
raudia, 2010eko martxoaren 24an a
rgitaratutakoa.
Araudia erreformatzeko a
rrazoia da a
zken urteetan A
rartekoa sendotu egin dela, lan-arlo berriak sortu direla eta euskal gizarteari ematen dizkion zerbitzuak gehitzeaz bat handitu dela.
Araudi berrian ondo islatzen da zein beharrezkoa den A
rartekoaren egitura egokitzea a
halik eta a
ntolaketa moderno eta eraginkorrena izateko errekerimenduei erantzuteko, eta, horretarako, zerbitzu publikoen kalitatea hobetzeko parametroekin lan egitea proposatzen da. Bestalde, bi zuzendaritza espezifiko sortu dira: Haur eta Nerabeentzako Bulegoa, eta Gizarte Harremanetarako, A
zterketetarako eta Modernizaziorako Zuzendaritza.
Arartekoan, lanaren a
ntolaketa modu honetara geratu da:
- HAUR ETA NERABEENTZAKO BULEGOA (Bulegoak 2010. urtean zer jarduera izan duen jakiteko, ikus urteko txosten honen a
parteko a
giria).
- ARRETA PUBLIKOA BEHAR DUTEN TALDEEN A
RLOAK (11 a
rlo). (Ikus txosten honetako III. kapitulua).
- ARLO MATERIALEN EREMUA (16 a
rlo) (Ikus txosten honetako II. kapitulua).
Hain zuzen, Modernizazio Zuzendaritza eta informazio, ezagutza eta datuen babeserako teknologien a
rlo materiala sortu izanak erakusten du helburu estrategiko horiek martxan jarri direla (ikus txosten honetako II.13 kapitulua).
• Zerbitzu-karta egitea.
Modu publikoan, A
rartekoak katalogatu egiten ditu ematen dituen 16 zerbitzu orokorrak. Horietako batzuek (herritarrekin zuzenean loturikoak) A
rartekoaren zerbitzu-karta osatuko dute 2011. urtean.
• Arartekoaren prozesuen eta prozesu-mapen definizioa:
Prozesuak hobetu a
urreko urrats gisa, A
rartekoaren prozesu giltzarriak identifikatu eta definitu dira, barneko lanaren ibilbilde-orri moduan. Horretarako, parte hartzeko barne prozesu bat egin da erakunde osoan, eta 6 prozesu estrategiko, 9 prozesu-eragile eta 11 euskarri-prozesu zehaztu dira. Horien zeharkako a
rdatzak honako hauek dira: giza eskubideen eta haurren eta nerabeen eskubideen gaineko sentikortasuna eta kontzientzia sustatzea, bai eta euskal a
dministrazioetan eginera onak sustatzea ere.
Halaber, A
rartekoaren lanaren hartzaileak honako hauek direla berretsi da: euskal herritarrak, Eusko Legebiltzarra eta euskal a
dministrazio publikoak ‑Arartekoaren a
rauditik bertatik ondorioztatzen denez‑, baina prozesu horietan modu a
bantailatsuan txertatuta.
Lan horren a
zken helburua da prozesuak eta horien a
dierazleak harmonizatzea, A
rartekoaren jardueraren eta hobekuntzen a
rgazki dinamiko bat izateko.
Halaber, grafikoki zehaztu da zein diren prozesu garrantzitsuenen izapideak, eta metodologia bat ezarri da, horiek berriro a
ztertzeko eta errazteko, bide elektronikoetatik ematen diren zerbitzu publikoen kalitate errekerimenduarekin bat etorriz, herritarrak zerbitzu publikoetara bitarteko elektronikoz sartzeari buruzko ekainaren 22ko 11/2007 Legearen 34. a
rtikuluak proposatzen duen bezala. Bertan a
dierazten denez, bitarteko elektronikoak prozeduren kudeaketari a
plikatu a
urretik, horiek erraztu egin beharko dira, murriztu egin beharko dira epeak eta erantzuteko denbora, eta ezabatu egin beharko da datuen transmisio bidez herritarrei eskatutako dokumentazioa ‑baita a
dministrazioen a
rtekoa ere‑, a
dministrazio elektronikoaren eremuan Elkarreragingarritasunaren Eskema Nazionala a
rautzen duen urtarrilaren 8ko 4/2010 Errege Dekretuak ezartzen duen bezala.
Lehen emaitza Arartekoaren oinarrizko prozesua berriro definitzea izan da: kexen prozesua. Gainera, 2011. urtean ezarritako diren hainbat a
ldaketa zehaztu dira, hala nola:
• herritarrekiko harremanetarako bide ugari ezartzea,
• kontsultak eta berez kexa direnak bereiztea,
• informazio elektronikoaren sistema berriro zehaztea,
• prozedura erraztea eta estandar bihurtzea,
• espediente elektronikorako oinarriak ezartzea, eta
• sinadura elektronikoa ezartzea.
- Jarduera-planak egitea (modu espezifikoan garatuko dira II. eta III. kapituluetan) A
rartekoaren lan-arlo bakoitzerako, a
rloa kudeatzeko plan gisa. Plan horiek A
rartekoaren helburu programatikoekin loturik egongo dira.
Hala, garrantzi berezia eman zaie elkarteekin eta a
dministrazioekin bilerak egiteari, zentro eta zerbitzuak ikuskatzeko bisitak egiteari, gomendio orokorrak egiteari, ohiz kanpoko txostenen jarraipena egiteari, a
rloa hedatzeari eta herritarrekin elkarreraginean jarduteari, hainbat formaturen bitartez.
2. Teknologikoak:
• Informazio Sistemen Plan Estrategikoa egin da. Plan hori zuzenean lotuta dago 2011. urterako proiektatutako a
ntolaketa-eraberritzeekin, eta hiru urteko iraupena izango du. Jarduketa hauek biltzen ditu:
- A
ntolaketa eta kudeaketa, prozesuka,
- ezagutzaren kudeaketa,
- gaur egungo a
plikazioen hobekuntza,
- kudeaketa-funtzioaren garapena, eta
- informazioaren segurtasun logiko eta fisikoa.
• dokud-e dokumentu-kudeatzailea a
maitzea:
horren bidez, dokumentu-gordailu bat sortuko da A
rartekoaren prozesu guztietarako, langune bereiziak eratuta. Gordailu horretan segurtasun eskakizunak inplementatuko dira, eta kexen izapideak jasotzen dituen a
plikazioarekin integratuko da; horrez gain, sinadura-karpeta bat izango du, sinadura elektronikoa a
plikatzeko eta elektronikoki sinatutako dokumentuak modu seguruan enkriptatzeko.
Software libreko tresna bat da, neutraltasun teknologikoa bultzatzearekin bat datorrena. Izan ere, A
rartekoan jakitun gara halako teknologiak oso garrantzitsuak direla, erabiltzen errazak direlako eta komunitateak berriro a
probetxatzeko a
ukera duelako. Horrek erabaki hau eta beste batzuk ekarri ditu, gizarte-garapen honi bide ematen dioten tresnei lotuak.
• A
rartekoaren web a
taria hobetzea.
Web gunea hobetzeko proiektuaren helburua honako hau da:
- itxura moderno eta soilagoa ematea, berrikuntzak nabarmenduta,
- Haur eta Nerabeen Bulegoa indartzea,
- beste webgune batzuetatik A
rartekoaren orrietara sartzeko loturak ugaritzea,
- informazioaren erabilgarritasuna eta kokapena erraztea,
- ezgaitasunen bat duten pertsonen irisgarritasuna ziurtatzea,
- edukiak modu intuitiboagoan kudeatzea eta kokatzea,
- euskarria ematea beste menu, a
tal, webgune eta microsite batzuk sartzeko,
- ikusizko eduki gehiago, filmak, a
udioak, widget-ak sartzea,
- sindikatzea eta gizarte-sareekiko harremana erraztea,
- herritarrei sarbide telematikoa eta A
rartekoarekiko harremana a
halbidetzea, eta
- barruko eta kanpoko lankidetza-sareetarako sarbideak izatea,
- web a
taria herritarrekiko lankidetza-plataforma gisa sortzea pixkanaka, herritarrak zerbitzu publikoetara bitarteko elektronikoz sartzeari buruzko ekainaren 22ko 11/2007 Legeko 34. a
rtikuluarekin bat etorriz.
• Teletramitazio-proiektua, Eusko Jaurlaritzarekin:
Proiektu horren bidez, modu telematikoan ordezkatuko dira gaur egun A
rartekoak eta Eusko Jaurlaritzak elkarri bidaltzen dizkioten paperezko idazkiak, herritarrek a
urkeztutako kexa-espedienteen esparruan (gaur egun A
rartekoak egiten dituen ofizio eta dokumentuen %50 baino gehiago dira).
Modu horretara, elektronikoki sinatutako posta jaso eta bidaliko da, dokumentuak enkriptatuta, segurtasun-berme guztiekin. Halaber, bermatuko da A
rartekoaren eskaerak 24 ordu igaro baino lehen bidaliko dizkiola Gobernu Idazkaritzak sail bakoitzari, eta haiek emandako dokumentazioa epe horren barruan bidaliko dela ostera.
Proiektuaren helburuak:
- Prozesuak a
rintzea eta laburtzea (lehen a
ipaturiko sarbide elektronikoari buruzko Legeko 34. a
rtikulua a
plikatuz)
- Konexio seguruak
- Hartu-agirien kontrola
- Irakurketa-kontrola
- Bidalketa segurua. Sinatzea
- Behin betiko bidalitako dokumentua eskuratzeko modua ematea, dokumentu-kudeatzailetik.
2010. urtean, proiektua noraino iristen den zehaztu da, a
zpiegiturak garatu dira, bidalketen formatua zehaztu da, nola enkriptatuko den zehaztu da, eta a
bar. Halaber, dagozkion probak egin dira, 2011. urtean ezarri a
hal izateko.
• Izapidetzen a
ri den Arartekoaren dokumentazioa digitalizatzea.
2010. urtean, bi a
rlotan jardun da: paperean jasotako dokumentazioa eskaneatu da eta digitalki gehitu da A
rartekoaren kudeaketa-aplikazioetan, eta urte horretan oraindik izapidetzen a
ri ziren espedienteetako dokumentazioa digitalizatu da, a
tzeraeraginarekin. Proiektuaren helburuak honako hauek dira:
III. Dokumentazio guztia kontsultatzeko moduan egotea, a
plikazioen bitartez: kexen eta dokumentu kudeatzailearen prozedura.
III. Espediente elektronikoan a
urreratzea.
III. A
rartekoaren hiru bulegoen a
rtean espedienteak a
tzera-aurrera ibil daitezen saihestea.
3. Etengabeko hobekuntza/kalitatea:
• Urteko txostena eta ezohiko txostenak hobetzea
Txostenak egiteko era nahiz horien formatuak eta hedatzeko modua hobetzeko proposamenak erakunde barruan a
ztertu ostean, formatu elektronikoarekin lan egitearen a
lde egin da, hedatzeko onena eta erreferentea hori delakoan. Hala eginez gero, nabigagarria izango da a
tal guztietan, eta biltzaile baten laguntzarekin nahi den informazioa a
urkitu a
halko da, esteka bidezko sarrerekin, pasahitza edo a
dministrazioak, a
raudia eta halako erreferentziak sartuta. Horrek bide emango du webguneko a
rlo jakin batzuk beste webgune batzuekin, beste erakunde batzuekin eta a
barrekin lotzeko.
Orobat, bere hartan utziko dira liburu formatua eta CD euskarri digitala, baina a
le gutxiago a
terata.
Webguneari erantsitako formatu elektroniko hori hainbat euskarritan egongo da: pdf, html, xml; hala, errazago erabili a
halko da. Horrez gain, datu ireki guztiak (open data) kargatu a
halko dira web guneko berrikuntza-atalean, eta, modu horretan, herritarrek libreki berrerabili a
halko dituzte.
Hain zuzen ere, berrerabiltzeko a
ukera horren informazioa emateko, creative commons lizentzia erantsi da A
rartekoaren ondoz ondoko edizio eta a
rgitalpenetan. Lizentzia horrekin, txosten horiek berrerabiltzeko a
ukera ematen da.
• Laneko giroari buruzko barne inkestak
Hobetzeko konpromisoak A
rartekoaren barne eremuak ere hartzen ditu, hala nola:
- prestakuntza eta ikaskuntza,
- laneko giroa eta baldintzak,
- a
rlo guztietako harremanak, eta
- laneko bitarteko materialak eta tresnak.
Etengabeko hobekuntzaren metodologia a
plikatu a
hal izateko, ezinbestekoa da tresna egokiak izatea, zenbat a
urreratu edo a
tzeratu den neurtzeko. Horregatik, barne inkesta bat egin zaie, modu a
nonimoan, A
rartekoa osatzen duten pertsona guztiei. Inkesta hori urtero egingo da, a
ldaketak zein eremutan egin a
ztertzeko eta a
ldaketa horiek ondo hartu eta baloratu diren ebaluatzeko.
• Ingurumena hobetzeko sistema
Ingurumena hobetzeko sistema hau a
urten hasi gara ezartzen. Hori garatzeko erreferentzia gisa, 2004ko Ekoskan a
raua hautatu dugu, IHOBE Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoak sustatutakoa.
Sistema hori ezartzeari dagokionez, Arartekoak konpromisoa hartu du bere jarduera eta zerbitzuek ingurumenean eragin ez dezaten neurriak hartzeko, erakundearen kudeaketan ingurumen-irizpideak a
plikatuta. Konpromiso horrekin, A
rartekoak ingurunea zaintzeko erantzukizuna partekatuko du a
dministrazio publikoekin, gizarte zibileko eragileekin eta herritarrekin.
Ingurumena kudeatzeko sistema hori ezartzeko prozesuan, diagnostiko bat egiten a
ri gara, Arartekoaren hiru egoitzetan egiten diren jardueren ingurumen-egoera zein den jakiteko. Zenbait ekintza identifikatu dira erakundearen ingurumen-portaera hobetzeko, hala nola erosketa eta kontratazio publiko berdea ezartzea, energia-kontsumoa optimizatzea eta hondakin plastikoak murriztea, hala nola ur basoak eta botilak.
• A
rartekoaren prozesuak hobetzea
Kapitulu honetan bertan A
rartekoaren prozesuak definitzean a
zaldu den bezala, erakundearen prozesurik esanguratsuenak hautatu ditugu: (kexen prozedura, urteko txostena, ezohiko txostenak, webgunea, jarduketa-planak, jarraipena, a
rgitalpena, itzulpenak eta a
bar). Horrez gain, grafikoki garatu da prozesu osoa, gaur egun egiten den moduan, a
lderdi hauek identifikatuta: zein diren hobetu beharreko a
rloak eta zein diren a
rlo horien a
razo nagusiak, zerk sortzen dituen a
razo horiek eta nola konpon litezkeen.
Xehekien a
ztertu den prozesua, berriro diseinatu a
urreko pauso gisa, ebazpenen gaineko informazio, izapide eta bidalketa izan da. Horri dagokionez, 2011. urtean ez da soilik diseinu berria ezarriko, baizik eta prozesuen a
raberako kudeaketa-metodologiarekin hasiko gara lanean; horretarako, lehenik eta behin, hobekuntza taldea eratuko da.
• A
rartekoaren kalitate eta eginera onen konpromisoak. Zerbitzu karta
Arartekoaren oinarrizko xedea da herritarrei a
lbait kalitate handieneko zerbitzua ematea, hala denboran nola forman, modu erraz eta gardenean. Horretarako, a
dministrazio publikoekin jartzen da harremanetan, herritarrek beren eskubideak nola baliaraz ditzaketen ikusteko.
Printzipio horiek ezartzeko –azken hamarkadetan sendotzen a
ri diren kudeaketa publikoko eredu as
kotan a
gertzen dira eta erreferente berezi gisa Europar Batasunaren Oinarrizko Eskubideen Gutuneko 41. a
rtikulua du, halakotzat hartzen baitu a
dministrazio on bat izateko eskubidea–, A
rartekoaren eguneroko jarduera balioztatu behar da, konpromiso sorta bat hartuta, bere eginkizunak hobeto bete a
hal izateko, euskal herritarrek sumatzeko moduan.
Hori horrela, A
rartekoan bi ildotan a
ri gara lanean:
- Barrura begira: Arartekoaren kalitate eta a
dministrazio-eginera onen konpromisoak landuz. Horren bidez, a
dministrazio on baten oinarrizko ezaugarriak lortuko dira: eskuragarritasuna, gardentasuna, a
rintasuna, sinplifikazioa, etengabeko hobekuntza, erantzukizuna, jendetasuna, lankidetza eta partaidetza.
- Herritarrei begira. zerbitzu-karta onartuta, A
rartekoari buruzko informazio hau emango zaie, publikoki, herritarrei: zer zerbitzu ematen dituen, nola ematen dituen eta zer konpromiso hartzen dituzten erakundeko kide guztiek harekiko harremanetan eta beren lana egitean, kalitate eta ebaluazio estandarrekin bat etorriz.
Karta horren barruan sartuko dira A
rartekoak jendeari begira ematen dituen zerbitzuak (8), kalitate-konpromisoak, kalitate hori neurtzeko a
dierazleak eta erabiltzaileen eskubideak.
Bi ildoak a
ztertzen a
ri gara erakundearen barnean, 2011. urtean onesteko helburuarekin.
• Adierazleen tresna bat diseinatzea (Bussines Inteligence). Horren bidez, A
rartekoaren jarduerari buruzko datuak a
ztertu a
halko dira, eta konparazio-txostenak egin a
halko dira, kalitate eta eraginkortasun a
dierazle zehatzekin, hala urteko txostenerako nola A
rartekoaren hurrengo zerbitzu-kartarako; horren oinarria software librea a
plikatzea izango da. 2011. urtean ezarriko da, zerbitzu-kartarekin batean.
• Prestakuntza eta trebakuntza
Pertsonen trebakuntza oinarrizko eskakizuna da edozein erakunderentzat. Gaikuntza horrek, gainera, egituratuta eta planifikatuta egon behar du, eta, horretarako, A
rartekoak, Herri A
rduralaritzaren Euskal Erakundearekin elkarlanean, erakundea osatzen duten pertsona guztien prestakuntza-beharren gaineko diagnostiko bat baliatu a
hal izan du. Diagnostiko hori izango da A
rartekoko langileen hurrengo hiru urteetarako prestakuntza-planaren oinarria.
4. Lankidetza-proiektuak:
• Komunikatzeko eta parte hartzeko barneko gizarte-sare bat egitea eta a
bian jartzea: Sareararteko. Tresna hori software libreko tresna batean oinarrituta dago, eta Wordpress 3.0 eta Buddypress blog komunitatearen bitartez eratua dago, A
rartekoaren berezko baliabideekin. Hala, hori baliatuko da barneko informazioa a
ntolatzeko eta dinamizatzeko (intranetarekin eta posta elektronikoarekin batera), erakundearen eta intereseko beste batzuen berriei edo jarduerei buruz hitz egiteko, sortutako taldeetan lan egiteko, eta blog tematikoak eta wikiak erabiltzeko; a
zken batean, horren bidez, indartu egingo da erakundearen ezagutza partekatua, bai eta edukiak eta proiektuak elkarrekin sortzeko bidea ere.
• Defentsa-erakundeak sarean:
Andaluziako Herriaren Defentsa Erakundearekin batera a
bian jarritako lankidetza-proiektua, hori ere guk egina, a
urreko a
talean a
ipaturiko software libreko tresna berean oinarritua. Horri esker, 2011. urtean burutuko diren hainbat proiektu hasi a
hal izan ditugu, hala nola: haurren eta gazteen osasun mentalari buruzko txosten bateratu bat egitea, bi defentsa-erakundeen informazioa partekatzea, sartze digitalari buruzko ezohiko txosten bat egitea eta, horrekin batean, lankidetza-proiektu bat a
ntolatzea gizarte-erakundeekin, ingurumen-informazioaren esparruan.
Zenbaitetan, erakundeak herritarrei zabaltzeko bidea izan litezke erakundeetan egunero edo gertakari baten harira baliatzen den ezagutza partekatzeko modua ematen duten estrategia eta bitartekoak. Helburu horixe dute gure blogek.
- Gaurko a
giri berriak blogean, 2011. urtean ere –ahal bada a
re bizikiago–, herritarrekin partekatuko ditugu gure erakundearen eguneroko lanerako hautatzen ditugun dokumentuak, Wordpress-eko blog baten bitartez. Erabiltzen erraza da elikatu behar duten pertsonentzat eta zer informazio duen ikusteko sartzen direnentzat.
- Hiritartasuna sarean blogean, gaiak sakonkiago a
ztertzen jarraitu dugu, eta interesgarritzat jotzen ditugun gaiei buruko dosier dokumental bat eginez informatu dugu.