Atal honetan hiritarrek eremu publikoan duten partaidetza-maila zein den islatuko dugu, ikuspegi bikoitzetik:
adierazleen bidez, hiritarrek Internet bidez herri
administrazioekin duten elkarrekintza
aztertuz, zerbitzuak kudeatu eta tramiteak egiteari dagokionez.
alderdi publikoarekin lotutako eremuetan (informazio-eskaerak, kexak, iradokizunak, iritziak eta
abar) Internet bidez zein mailatan parte hartu duten galdetzen dieten
adierazleen bidez, bai erakunde publikoak gaitutako egituretan, bai Sarean dauden eta erakundearenak ez diren beste egitura batzuen bidez. Informazio hori txosten berezi honen harira e-partaidetzari eta IKTak eskuratzeari buruz egindako inkestaren bidez eskuratu da.
11.4.1. Hiritarrek herri a
dministrazioekin duten elkarrekintza: tramiteak eta zerbitzuen kudeaketa
Interneten bidez herri a
dministrazioarekin jarduten duten biztanleen portzentajea jakin a
urretik egin behar den lehenengo hausnarketa bat zera da, biztanleriak tramiteak egin edo zerbitzuak kudeatzeko orduan a
dministrazioarekin harremanetan jartzeko zein lehentasun edo iritzi duen jakitea. A
urrez a
urre edo Interneten bidez a
ritzea nahiago dute?
Ildo horretatik herritarrei honakoa galdetu zitzaien: “Administrazioarekiko tramiteak egiteko zein bide nahiago duzu: Internet erabiltzea edo bulegoetara joatea?”.
% 42,2k dio Internet nahiago duela eta % 45ek, a
ldiz, a
urrez a
urre egitea nahiago du.
Inkesta egin duten biztanleen % 5,5ek dio berdin diola eta % 7,4k kudeatu behar den tramite-motarekin lotzen du elkarrekintza-mota.
(109. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, A
dministrazioarekiko tramiteak Interneten edo bulegoetara joanez egiteko duten lehentasunaren a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Honakoa ere galdetu zen: “Euskadiko a
dministrazio hauetako (Eusko Jaurlaritza, foru a
ldundia, udala) gutxienez batekin tramite edo kudeaketarik egin a
l duzu?”. Biztanleriaren % 47,1ek erantzun zuen a
zken 12 hilabeteetan a
dministrazio horietakoren batekin a
ritu zela.
Azterketa zehatzagoa eginez gero, galderari baietz erantzun dioten pertsona horiek a
dministrazioaren zein mailatan parte hartu duten gehien jakin dezakegu.
Hori horrela, inkesta egin duten biztanleen (Internet-erabiltzaileen) % 32,4k dio a
zken 12 hilabeteetan tramite edo kudeaketaren bat egin duela Eusko Jaurlaritzarekin.
Bestalde, biztanleriaren % 18,5ek dio dagokion foru a
ldundiarekin a
ritu dela Internet bidez a
zken 12 hilabeteetan. Portzentaje hori baxuagoa da udalen kasuan, biztanleriaren % 17,3k baieztatu baitu Interneten a
ritu dela a
zken urtean tramite edo kudeaketaren bat egiten.
Internet bidez herri a
dministrazioekin jardun duten pertsonek Internet bidezko kudeaketa horiek egitean izan duten as
etasun-mailari dagokionez, honakoa galdetu zitzaien hiritarrei: “Zein neurritan gelditu zinen pozik a
dministrazio hauetako edozeinekin (Eusko Jaurlaritza, foru a
ldundia, udala) Internet bidezko kudeaketa egiteko moduari dagokionez?”.
(110. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, Euskadiko a
dministrazioetako batekin tramiteren bat egin dutenak, a
dministrazio-motaren a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Inkesta egin zuten biztanleei as
etasun-maila 0tik 10erako eskalan baloratzeko eskatu zitzaien, 0 bat ere pozik eta 10 guztiz pozik izanik.
Hiritarrek Eusko Jaurlaritzarekiko elkarrekintzari emandako batez besteko balorazioa 7,7 puntukoa izan da. Hau da, hiritarren % 58,5 oso pozik dago (8, 9 eta 10 balioak) Eusko Jaurlaritzako A
dministrazio elektronikoarekiko elkarrekintzaren moduarekin eta % 31,2k dio zerbitzuekin pozik dagoela (6 eta 7 balioak).
Eusko Jaurlaritzako A
dministrazio elektronikoarekiko elkarrekintzaren as
etasun eza (bat ere pozik + ez pozik) inkesta egin duten biztanleen a
rteko % 4,5ek baino ez du a
dierazi.
Hiritarrek herri a
dministrazioetako online kateekin duten harremanaren balorazio positiboa a
ltuagoa da a
dministrazioarekiko hurbiltasun-mailak gora egin a
hala.
Horrenbestez, inkesta egin duten biztanleek Internet bidezko kudeaketaren bat egiteko orduan foru a
ldundiekin izan duten harremanari emandako batez besteko balorazioa 7,8koa da. Maiztasunen banaketari esker, balorazio horri buruzko informazio zehatzagoa dugu. Biztanleriaren % 64,9k uste du Internet bidez foru a
ldundiekin izan duen elkarrekintza oso ona izan dela eta % 24,6k dio ona izan dela.
Biztanleriaren % 5,3k a
dierazi du pozik dagoela foru a
ldundiarekin Internet bidezko tramiteak egiteko moduarekin eta % 0,5 ez da bat ere pozik a
gertu.
Udalekin tramiteren bat egin edo zerbitzuren bat kudeatzeko Internet bidez jarduten duten herritarren balorazioari dagokionez, batez besteko puntuazioa 8koa izan da.
Biztanleriaren % 66,7 oso pozik a
gertu da eta % 26,4k bere esperientziarekin pozik dagoela baieztatu du. Inkesta egin duten biztanleen % 1,8k soilik a
dierazi du udalekin online kateen bidez izan duen elkarrekintza oso ona izan dela eta % 0,7k dio ez dela ona izan.
(111. irudia)
Internet bidez a
dministrazioekin kudeaketak egiteko moduaren as
etasunari buruzko batez besteko balorazioa, a
dministrazio-motaren a
rabera, 2012
alt="" />
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Nahiz eta herri a
dministrazioekiko harremanekin pozik ez dauden biztanleen portzentajea ez den kezkatzeko modukoa, jakin nahi izan dugu ea pertsona horiek zergatik eman dizkieten 5 puntu (0tik 10erako eskalan) baino gutxiago a
dministrazioekin egin dituzten tramite eta kudeaketa elektronikoen esperientziei.
Hori dela eta, e-partaidetzari eta IKTak eskuratzeari buruzko inkestan honakoa galdetu zaie hiritarrei: “Zergatik ez zaude pozik zure esperientziarekin? Zein a
lderdi hobetu beharko litzateke?”.
Bat-bateko erantzunak izanik, biztanleriaren erantzunak honako emaitzetan batu dira:
• Eusko Jaurlaritzarekiko esperientziarekin pozik ez egotearen a
rrazoiak
Hurrengo grafikoan biztanleriaren erantzunak jasotzen dituzten sei a
rrazoiak ikus ditzakegu. Portzentaje a
ltuena erregistratu duten bi a
rrazoiak orria erabiltzeko erraztasun-falta (% 43,2) eta bilatu edo eskatu den informazioa eskuratu ez izana (% 28,1) dira.
(112. irudia)
Eusko Jaurlaritzarekin Internet bidez egindako tramitearekin pozik ez dauden 16 urtetik gorako pertsonak. Beren esperientziarekin pozik ez egoteko a
rrazoiak (%), 2012
alt="" />
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
• Foru a
ldundiarekiko esperientziarekin pozik ez egotearen a
rrazoiak
Eusko Jaurlaritzaren kasuan gertatzen zen bezala, webgunea erabiltzeko erraztasun-falta (% 67,6) eta bilatu edo eskatzen zen informazioa eskuratu ez izana (% 44,1) dira foru a
ldundiarekiko kudeaketa edo tramitazio elektronikoan esperientzia ona ez izatearen bi a
rrazoi nagusiak.
(113. irudia)
Foru a
ldundiarekin Internet bidez egindako tramitearekin pozik ez dauden 16 urtetik gorako pertsonak. Beren esperientziarekin pozik ez egoteko a
rrazoiak (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
• Udalarekiko esperientziarekin pozik ez egotearen a
rrazoiak
Biztanleriaren % 72,6k dio orria blokeatu egiten dela eta % 27,5ek orria ez dela erabilerraza. Kasu honetan, a
razo teknikoak udalen webguneak erabiltzearen ondoriozko zailtasunen gainetik daude. Hau da, “orria blokeatuta dago” erantzunak zera iradokitzen du, jendea webgunearen funtzionamenduan dauden a
razo teknikoez a
ri dela.
(114. irudia)
Udalarekin Internet bidez egindako tramitearekin pozik ez dauden 16 urtetik gorako pertsonak. Beren esperientziarekin pozik ez egoteko a
rrazoiak (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
11.4.2. Eremu publikoko partaidetza Internet bidez
Euskal gizarteak Internet bidez parte hartzen a
l du Euskadiko eremu publikoarekin lotutako gaietan? Erakundeen webguneen bidez parte hartzen du edo nahiago du erakundearenak ez diren webguneak erabili?
Inkesta egiten duten biztanleen % 88,7k dio ez duela Internet bidez parte hartzen Euskadiko eremu publikoarekin lotutako gaietan, eta % 11,3k , a
ldiz, sarea gizarte-sareetan, webgunetan, foroetan, blogetan, egunkari digitaletan eta a
barretan iruzkin eta proposamenak egiteko erabiltzen duela a
dierazi du.
(115. irudia)
16 urte edo gorako pertsonak, Euskadiko politikarekin lotutako gaietan Internet bidez duten partaidetzaren a
rabera, gizarte-sare, webgune, foro, blog, egunkari digital eta a
barretan iruzkinak edo proposamenak egiten (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Horretarako erabiltzen diren kateei dagokienez (erakundekoak a
la ez), Euskadiko politikarekin lotutako gaietan Internet bidez parte hartzen dutela a
dierazi duten biztanleen % 69,9k nahiago du erakundearen webguneak ez direnak erabili eta % 18,2ri berdin dio a
tari bat edo bestea erabiltzeak. % 11,9k soilik egiten ditu iruzkinak erakundearen webgune edo profiletan.
Hurrengo urratsean eremu publikoko partaidetzarekin lotutako ekintzetan noizbait Internet bidez parte hartu duten biztanleen partaidetza-maila a
ztertu nahi da, besteak beste honakoetan:
Datuei jarraiki, Euskadiko herritarrek eremu publikoan duten partaidetza-maila, herri a
dministrazioen webguneen bidez, oraindik hasiberria da.
Grafikoan ikus daitekeenez, inkesta egin duten biztanleen % 16,6k soilik eskatu du gobernuari eta beren politikoei buruzko informazioa noizbait Interneten bidez.
(116. irudia)
Herri a
dministrazioetako edozeinen webgunearen bidez parte hartu duten 16 urte edo gorako pertsonak, ekintza-motaren a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Era berean, % 16,6k dio herri a
dministrazioetako webguneen bidez kexa edo erreklamazioak planteatu dituela. Iradokizunak eta proposamenak egin dituztela dioten biztanleen portzentajea ere a
ntzekoa da (% 16,4). Kontsulta herrikoietako partaidetza, % 15ekin, portzentajerik baxuena erregistratu duen ekintza da.
Hau da, biztanleriaren % 58,3k dio inoiz ez duela egin zerrendatutako ekintzetako bat ere ez.
Eta zergatik ez da parte hartzen eremu publikoan herri a
dministrazioen webguneen bidez? Ezagutza hau gehiago sakontzeko, galdera hau egin zitzaien biztanleei, era irekian (bat-bateko erantzuna), a
ipatutako bitartekoen bidez eremu publikoetan ez parte hartzearen a
rrazoi nagusiak indexatzen saiatzeko.
Beharrizan-falta eta konfiantzarik eza dira kontsulta herrikoi, informazio-eskaera, kexa edo iradokizunen bidalketa eta bestelako ekintzetan webgune instituzionalen bidez inoiz ez dutela parte hartu a
itortu duten pertsonek a
rgudiatu dituzten bi a
rrazoi nagusiak.
Horrela, inkesta egin duten eta a
dministrazioarekin horrelako ekintzarik egin ez duten pertsonen % 58,1ek dio a
rrazoi nagusia “horretarako a
rrazoi edo beharrizanik ez edukitzea” izan dela. Bigarrenik, % 22,7rekin, “aurrez a
urre egitea nahiago dut” a
rrazoia egon da, eta, hirugarrenik (% 10,2) “ez naiz Internetez fio edo ez dut Internet erabiltzen horrelako ekintza edo tramiteetarako”.
Inkesta egin duten pertsonen % 3k soilik dio “Internet bidezko partaidetza ez dela a
urrezko a
urrekoa bezain erabilgarria” eta % 5,5ek a
dierazi du “ez dutela Interneti edo ekintza horiek egiteko moduari buruzko ezagutza nahikorik”.
Ikusi dugun bezala, lehen zerrendako ekintzen bidezko partaidetza, herri a
dministrazioetako webguneak tarteko, oraindik garapen-maila hasiberrian dago. Partaidetzari buruzko informazioa sakontzeko as
moz, ekintza horiek zein a
dministrazioren webgunetan gauzatzen dituzten galdetu genien herritarrei. Hau da, biztanleriaren % 16,6k noizbait gobernuko eta politikako gaiei buruzko informazioa eskatu duela a
dierazi du, baina A
dministrazioaren zein mailatan izan da hori: Eusko Jaurlaritza, foru a
ldundiak edo udala?
Horrela, hiritarrek Euskadiko a
dministrazio desberdinen bidezko Euskadiko eremu publikoan duten partaidetza-maila zein den hobeto jakin a
halko dugu. Horretarako, galdetegian a
urreikusitako partaidetza-ekintza desberdinen bidez egingo dugu a
zterketa:
• Gobernuari eta bere politikei buruzko informazioa eskatzea
(117. irudia)
Gobernuari eta beren politikoei buruzko informazioa eskatu duten 16 urtetik gorako pertsonak, eskaeraren xede den a
dministrazioaren webgunearen a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Inkesta egin dutenen a
rtean gobernuari eta bere politikei buruzko informazioa eskatu duten pertsonen % 67,1ek Eusko Jaurlaritzaren webgunearen bidez egin du eskaera. Rankingeko bigarren postuan udalak daude. Gobernuari eta bere politikei buruzko informazioa eskatu duten pertsonen % 20,3k dagokion udalaren webgunearen bidez egin du eskaera.
• Hiritarren kontsultetan parte hartzea
Hiritarren kontsultetan Internet bidez parte hartu dutela a
dierazi duten pertsonen % % 40,2k dagokion udalaren webgunearen bidez egin du. Neurri txikiagoan, hiritarren kontsultetan parte hartu duten biztanleen % 35,6k dio Eusko Jaurlaritzak horretarako gaitutako webgunearen bidez egin duela.
Foru a
ldundiak, informazio-eskaeraren kasuan gertatzen zen bezala, hirugarren postuan daude. Kasu honetan portzentajea % 16,8koa da.
(118. irudia)
Hiritarren kontsultetan parte hartu duten 16 urtetik gorako pertsonak, beren ekintzaren xede izan den a
dministrazioaren webgunearen a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
• Iradokizunak edo proposamenak egitea
Administrazioari egindako iradokizun eta proposamenak tokiko erakundeen hurbiltasunarekin lotuta daude. Horrenbestez, datuen a
zterketan ikus daitekeen bezala, Internet bidez iradokizun edo proposamenak egin dituen biztanleriaren % 55,2k udalen bat webgunean egin du. Bigarren postuan A
dministrazioa legoke, bere mailarik a
ltuenean: Internet bidezko iradokizun edo proposamenak egin dituzten biztanleen % 25,4k Eusko Jaurlaritzari zuzendu dizkio.
(119. irudia)
Iradokizun edo proposamenak egin dituzten 16 urtetik gorako pertsonak, beren ekintzaren xede izan den a
dministrazioaren webgunearen a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
• Kexak edo erreklamazioak planteatzea
Kexa edo erreklamazioen planteamendua ere tokiko a
dministrazioarekin eta haren hurbiltasunarekin lotuta dago. Kexak edo erreklamazioak planteatu dituzten pertsonen % 63k udalaren webgunearen bidez egin du, eta % 20,5ek, a
ldiz, Eusko Jaurlaritzaren webgunean.
Laburbilduz, eta datuak a
ztertuta, lau ekintza hauetakoren bat egiteko gehien erabili diren webguneak Eusko Jaurlaritzarena eta udalenak izan dira, % 44,5 eta % 43,3 hurrenez hurren. Foru a
ldundien webguneak hirugarren postuan leudeke, biztanleriaren % 19,2k jo baitu horietara lau ekintza hauetakoren bat egiteko.
Txosten berezi honen esparruan a
dituekin egindako lan-saioetan a
zpimarratu den irizpideetako bat zera izan da, partaidetzak bi zentzu edo norabide izan behar dituela, hau da, a
dministrazioaren eta hiritarren a
rtean ezarritako elkarrizketa ezin dela norabide bakarrekoa izan.
Horren harira, honakoa galdetu zitzaien hiritarrei: “Administrazioaren erantzunik jaso a
l zenuen erantzunen bat jasotzea espero zenuen kasuetan?”.
Lehen a
dierazitako lau ekintzetakoren bat egin duten biztanleen % 59,1ek a
itortu du kasu guztietan jaso duela a
dministrazioen erantzuna (beharrezkoa zen kasuetan). Horrez gain, biztanleriaren % 7,4k baieztatu du noizbait (ez beti) erantzuna jaso duela.
Aitzitik, hiritarren % 26,5ek a
zaldu du inoiz ez duela a
dministrazioen erantzunik jaso erantzuna espero zuen kasuetan.
(120. irudia)
Kexak edo erreklamazioak planteatu dituzten 16 urtetik gorako pertsonak, beren ekintzaren xede izan den a
dministrazioaren webgunearen a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
(121. irudia)
Administrazioarekin lau ekintzetakoren bat (informazio-eskaerak, hiritarren kontsultak, iradokizunak eta kexak) egin duten 16 urtetik gorako pertsonak, erantzuna espero zuten kasuetan A
dministrazioaren erantzuna jaso duten kontuan hartuta (%), 2012
66 Ohar metodologikoa: inkesta egin duten biztanleek hiritarren kontsultaren mekanismoaren benetako irismenari buruzko ezagutza-falta posiblea dutela kontuan hartuta (Legean ezartzen den eta txosten honetako 11.3.3 a
taletan a
zaltzen den bezala), hiritarrek inkesta honetako kontsulta herrikoien bidez izan duten partaidetzari buruzko datuen gainean hitz egitean denean, kate elektroniko, inkesta edo webguneetako bozketen bidez egindako “kontsulta elektronikoei” buruz a
ri garela ulertu behar da. A
rartekoak eta CTIC Fundazioak (proiektuaren bulego teknikoa) ezin dute bermatu metodologikoki kontsulta horiek bat datozenik Legean xedatutakoarekin.