10.1. IKTen erabileraren pertzepzioa Euskadiko biztanlerian
Arartekoaren e-partaidetzari eta IKTak eskuratzeari buruzko inkestan honakoa galdetu zen, txosten berezi honen esparruan: “Zure bizitzako zein a
lderdi hobetu dira neurri handiagoan Interneten eta IKTen erabilerari esker?” Inkesta egin zuten biztanleen % 35,5ek (bat-bateko erantzuna) dio bere gizarte-harremanak eta senide eta lagunekin komunikatzeko erraztasunak hobetu direla eta pertsona gehiago ezagutzen dituztela IKTei esker.
% 31,8ren esanetan, Internet eta IKTak erabiltzeari esker informazio gehiago eskuratu dezake, bai a
rintasunaren ikuspegitik, bai eskuratzen duen informazioaren erraztasun eta kopuruaren ikuspegitik.
Bestalde, % 15,1ek dio IKTen erabilerak bere lan-egoera hobetzen lagundu diola, hau da, zereginak sinpletzen, komunikazioa hobetzen eta a
bar lagundu diola.
Inkesta egin duten pertsonen % 6,2k dio hobetu egin dela beren prestakuntza-maila eta lagundu egin diela ikasketetan, a
lderdi horietan nabaritu dutelarik teknologien erabileraren onurarik handiena.
Bestetik, inkestako datuak a
ztertuz gero, datu benetan bitxia ikus dezakegu:
Euskadin Internet erabiltzen duten biztanleen % 13,5ek uste du Internet edo IKTak erabiltzeak ez diola hobekuntza zehatzik eragin beren bizitzako a
lderdi batean ere.
Ondorioz, biztanle batzuen ustez, Internet eta bestelako teknologiak erabiltzen dituzten a
rren, ez dute hobekuntzarik ikusten beren bizitzako eremu desberdinetan (profesionala, pertsonala eta a
bar). Kapitulu honen sarreran a
dierazi den bezala, teknologien eta gure bizitzako a
lderdiren baten hobekuntza edo erabilgarritasun zuzen batekin harremanik ez badago, eskuratze-etena eragin daiteke.
10.1.1. IKTen generoa eta erabilera-pertzepzioa
Generoaren a
ldagaia eta IKTen erabileraren pertzepzioa gurutzatuz gero irteten den emaitza a
ztertzen badugu, gizon gehiagok esaten dute IKTek informazioa eskuratzen lagundu diela (% 65,4, emakumeek erregistratutako % 28,2ren a
ldean) eta biztanleriaren bat-bateko erantzunak batu dituzten gainerako a
lderdi edo eremuetan, emakumeek erabileraren ondorioz eragin positiboa edo hobekuntza jaso izana a
itortzen dute (gizonek baino gehiago).
Hurrengo grafikoan ikus daitekeenez, emakumeek IKTen erabileraren eragin positiboagoa a
ntzematen dute gizonek baino honako a
lderdietan: gizarte-harremanak, lan-egoeraren hobekuntza, tramiteak egiteko eta ezagutza berriak eskuratzeko denbora gutxiago, prestakuntzaren eta ikasketen hobekuntzak, baita enpleguaren bilaketa ere.
Datu horiek beste a
dierazle batekin osatzen dira, informazio a
rgia emanez:
Euskadiko emakumezko Internet-erabiltzaileen % 11,9k pentsatzen du Internet eta IKTak erabiltzeak ez duela bere bizitzako a
lderdi bat ere hobetu. Datu hori % 15,1ekoa da gizonezkoen kasuan. Ondorioz, kopuru horiek ikusita, a
rgi dago gaur egun emakumeek gizonek baino neurri handiagoan ikusten dutela IKTen eragin positiboa.
Hori a
biapuntu garrantzitsua da IKTen erabileran eta sarbidean genero-eten digitala ezabatzeko lan egiten jarraitu a
hal izateko.
(66. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, Interneten eta teknologia berrien erabilerari esker beren bizitzan hobetu diren a
lderdien eta sexuen a
rabera (%), 2012
alt="" />
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
10.1.2. IKTen a
dina eta erabilera-pertzepzioa
Adinaren eta IKTen erabilera-pertzepzioaren a
rteko harremanak berresten du pertsonarik gazteenak direla IKTen erabileraren eragin handiena jasaten dutenak beren bizitzako a
lderdi edo eremu desberdinen hobekuntzan.
Hori horrela, grafikoan ikus daitekeen bezala, Euskadiko 16 eta 34 urte bitarteko Internet-erabiltzaileen % 7,2k soilik uste du IKTen erabilerak hobekuntza edo eragin positiboa izan duela bere bizitzako a
lderdiren batean eta portzentaje hori gora doa a
din-tarteetan gora egin a
hala, 55 urte edo gorakoen a
rtean % 19,4ra iritsiz.
Erronka handia daukagu oraindik a
urretik. Izan ere, IKTak erabiltzen dituzten 55 urte edo goragoko biztanleen % 50ek ez du lotura zuzenik ikusten horiek erabiltzearen eta beren bizitzako a
lderdi edo eremuen hobekuntzaren a
rtean.
(67. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, Internet eta teknologia berrien erabilerari esker beren bizitzako a
lderdi bat ere hobetu ez dela diotenak, a
din-taldeen a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Ranking honetan islatzen da biztanleriak eragin edo hobekuntza gehien zein a
lderditan a
ntzeman duen, a
din-taldeen a
rabera.
Biztanleriak IKTen erabilera-hobekuntzan a
ntzeman dituen hiru eremu nagusien rankingean (adin-taldeen a
rabera) a
ipatzekoa da ez dela a
urkitu zuzenean gizarte-ongizatearekin edo enplegua bilatzeko laguntza edo hobekuntzarekin nahiz ikasketa edota prestakuntzako laguntzarekin lotutako oinarrizko a
lderdirik.
Hori horrela, nabarmena da, era berean, 55 urte edo goragoko biztanleen % 11,7k diola IKTak gehien hobetu dituen a
lderdi nagusiak a
isia eta entretenimendua izan direla. Portzentaje hau biztanleria gaztean erregistratukoa baino as
koz a
ltuagoa da: 35-54 urteko biztanleen % 1,7 eta 16-34 urte bitartekoen % 4,1.
(68. irudia)
IKTek beren bizitzan duten eraginaren rankinga
10.1.3. IKTen erabileraren pertzepzioa eta ikasketa-maila
Ikasketa-mailak eragin a
rgia dauka IKTen erabileraren eta bizitzako a
lderdi edo eremu jakin batzuen hobekuntzaren a
rteko harremana ulertzeko moduan.
Arartekoaren e-partaidetzari eta IKTak eskuratzeari buruzko inkestako datuen a
rabera, ikasketa-maila zenbat eta a
ltuagoa izan, orduan eta biztanle gehiagok uste du IKTen erabilerak hobekuntza zuzenak ematen dizkiola bere bizitzako hainbat a
lderditan. Hori horrela, unibertsitate-ikasketak dituzten Internet-erabiltzaileen % 8k soilik dio Internet eta IKTen erabilerak bere bizitzako a
lderdiren bat hobetu duela, bigarren hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen kasuan portzentaje hori % 17,3koa da, eta lehen hezkuntzako ikasketak dituzten Internet-erabiltzaileen a
rtean % 18,6koa.
Interneten erabiltzaileek a
dinaren a
rabera a
ntzeman dituzten hobekuntzak a
lderatuz gero, datu esanguratsu bat ikus dezakegu. Lan-egoeraren hobekuntzarekin (zereginak sinplifikatzea, komunikazioa hobetzea eta a
bar) eta lana bilatzeko hobekuntzekin lotutako a
lderdiei buruz a
ri gara.
(69. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, Internet eta teknologia berrien erabilerari esker beren bizitzako a
lderdiren bat hobetu dutenak, ikasketa-mailaren a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
Unibertsitate-ikasketak dituzten Internet-erabiltzaileen % 24,7k uste du Internet erabiltzeari esker bere lan-egoera hobetu egin dela. Bestalde, portzentaje hori % 10era murrizten da bigarren hezkuntzako ikasketak dituzten erabiltzaileen kasuan eta % 1,3ra lehen hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen kasuan.
Era berean, unibertsitate-ikasketak dituzten erabiltzaileen % 3,3k uste du Internet eta IKTen erabilerak lana bilatzen lagundu diela, eta bigaren hezkuntzako ikasketak dituzten Internet-erabiltzaileen kasuan kopuru hori % 0,8ra jaisten da. Lehen hezkuntzako ikasketak dituzten pertsonen kasuan, profil hori duen eta inkesta egin duen pertsona batek ere ez du a
itortu IKTen erabileraren eta lana bilatzeko hobekuntzen a
rtean harremanik dagoenik.
Lehen eta bigarren hezkuntzako ikasketak dituzten Internet-erabiltzaileek gizarte-harremanak a
ukeratu dituzte IKTen erabilerari esker gehien hobetu diren a
lderdi gisa (% 48,1 eta % 32,3, hurrenez hurren), unibertsitate-ikasketak dituzten pertsonek informazioa eskuratzeko hobekuntzak kokatzen dituzte hobetutako a
lderdi edo eremuen rankingaren buruan (% 39,1) eta gizarte-sareak daude ondoren (% 34,1). Era berean, unibertsitate-ikasketak dituzten pertsonak dira Interneten eta IKTen erabileraren eragin handiagoa a
itortu dutenak a
dministrazioko tramite, kudeaketa eta erosketak egiteko orduan (% 12,7).
10.1.4. IKTen erabileraren pertzepzioa eta jarduerarekiko harremana
Internet erabiltzen duten biztanleek IKTen erabileraren gainean duten pertzepzioari buruzko lan-hipotesietako bat honakoa da: a
ldeak daudela lanaren edo jarduerekiko harremanaren a
rabera. Taula honetan ikusi a
hal ditugu inkesta egin duten pertsonek (bat-bateko erantzuna) estatistikoki daturik esanguratsuenekin identifikatu dituzten a
lderdi edo eremu nagusietako batzuk. Horrela, a
lderdi horiek neurri handigoan zein profilek identifikatu dituzten (lanaren a
rabera) eta Interneten eta IKTen erabilerari esker hobekuntza handiagoa nortzuk a
ntzematen duten jakin a
halko dugu.
(12. taula)
IKTen erabileraren pertzepzioa eta jarduerarekiko harremana
Aztertu beharreko elementuak ematen dizkigun beste datu bat zera da: inkesta honen a
rabera, erretiratuak dira (lanbidearen a
rabera) IKTen erabilerak beren bizitzako a
lderdiren baten hobekuntzan duen eraginaren pertzepzio txikiena dutenak. Hori horrela, Internet erabiltzen duten erretiratuen % 14,7k uste du Internetek eta IKTek ez dutela beren bitzako a
lderdi edo eremurik hobetu. Errealitate honen bestelako kasua da Internet erabiltzen duten ikasleena: % 2,6k soilik uste du Internetek ez duela bere bizitzako a
lderdirik hobetu.
10.1.5. IKTen erabileraren pertzepzioa eta etorkinak
Internet erabiltzen duten etorkinen % 66,5ek uste du Internet eta IKTak erabiltzeari esker bere gizarte-harremanak hobetu a
hal izan dituela (familia eta lagunekiko komunikazioa). Datu hau bereziki esanguratsua da, batez ere etorkinak ez direnekin a
lderatzen badugu, % 34,4k soilik uste baitu IKTek a
lderdi hori hobetzen lagundu diotela.
Aitzitik, horietako batek ere ez du uste Interneten erabilerak lana bilatzen edo lan-egoera hobetzen lagundu dionik.
Ezagutza berriak eskuratzea eta a
isialdia eta entretenimendua hobetzea (% 12,8 eta % 9,4, hurrenez hurren) dira etorkinek IKTei esker gehien hobetu a
hal izan dituzten a
lderdiak, etorkinak ez diren horiek baino neurri handiagoan.
Daturik esanguratsuenetako bat izan daiteke Espainian jaio diren Internet-erabiltzaileen % 14k uste duela Internetek ez diola hobekuntzarik eragin bere bizitzako a
lderdi edo eremu bateri ere, eta inkesta egin duten Internet-erabiltzaile etorkinen % 100ek dio beren bizitzako a
lderdiren bat hobetu edo lagundu diola.
10.1.6. IKTen erabileraren pertzepzioa eta ezgaitasuna
IKTek oraindik erronka handia dute a
urretik, ezgaitasunen bat duten pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko a
ukera eta beharrizanaren moduan eta mailan.
Horrenbestez, IKTen erabilerari esker gehien hobetu diren bizitzako a
lderdi edo eremuak zeintzuk izan diren galdetzean, Internet erabiltzen duten eta ezgaitasunen bat duten pertsonen % 6,5ek soilik erantzun du IKTen erabilerak bere lan-egoera hobetzen lagundi diola, kopuru hori ezgaitasun a
itorturik ez duten pertsonen kasuan % 15,5ekoa izanik.
Bestalde, Internet erabiltzen duten biztanleen ia % 16k dio IKTak erabiltzeari esker bere bizitzako a
lderdi edo eremuren bat hobetu dela.
Ezgaitasunen bat duten biztanleen a
rtean IKTek beren bizitzan eragin positiboa izan dutela a
itortzen dutenen kasuan, % 12,8k dio tramite, kudeaketa eta erosketetako erosotasuna izan dela a
ntzemandako hobekuntza. % 16,6k, bestalde, IKTen erabilera bere prestakuntzaren hobekuntzarekin eta ikasketetako laguntzarekin lotzen du, eta % 5,8k dio Internet eta IKTen erabilerari esker as
koz errazago bilatu a
hal izan duela lana. Hiru a
lderdi edo eremu horietan, erregistratutako portzentajeak a
ltuagoak dira ezgaitasun a
itorturik ez duten biztanleen kasuan baino.
10.1.7. IKTen erabileraren pertzepzioa eta habitata
Habitataren (habitataren tamaina, biztanle-kopurua) eta IKTen erabilera-pertzepzioaren a
rteko harremanari buruzko a
zterketak islatzen duenez, ez dago a
lde handirik IKTen erabilerari esker biztanlerian hobetu diren a
lderdi edo a
rrazoien rankingean.
Aitzitik, estatistikako a
lderaketa bertikalak (alderdi edo eremu bakoitzaren a
zterketa, balioak habitataren tamainaren a
rabera a
lderatuta) informazio interesgarria ematen digu. Hori horrela, lan-egoera, gizarte-harreman eta lan-bilaketaren eremuetako hobekuntzak indar handiagoa dauka 10.000 biztanletik beherako habitatetan bizi diren Internet-erabiltzaileen a
rtean (% 22,9, % % 40,2 eta % 3,9, hurrenez hurren), eta, bestalde, a
isialdia edo ikasketetako laguntza bezalako a
lderdietako hobekuntza identifikatzen du sarriago habitat handietan bizi den biztanleriak (hiriburuak, 100.000 biztanletik gora) IKTen eragin positiboko a
lderdi gisa.
10.1.8. IKTen erabilera-maiztasuna, ezagutza eta erabilera-pertzepzioa
IKTen erabileraren pertzepzioa (onurak) ere Interneten erabileraren maiztasunarekin lotuta dagoela dirudi. Zenbat eta maizago erabili, orduan eta a
ltuagoa da IKTen erabileraren pertzepzioa edo onura a
lderdi edo eremu desberdinetan.
Internet gutxienez hilean behin erabiltzen duen biztanleriaren % 33,2k ez du uste Interneten erabilerak bere bizitzako a
lderdi edo eremurik hobetu duenik. Portzentaje hori % 23,8ra murrizten da Internet as
tero baina ez egunero erabiltzen duten pertsonen kasuan. Internet egunero erabiltzen duten pertsonen a
rtean % 10,4k soilik a
itortzen du Internet erabiltzeak ez duela eragin positiborik izan bere bizitzako a
lderdi edo eremu batean ere.
Antzeko zerbait gertatzen da Interneten eta IKTen ezagutza-mailarekin. Ezagutza-maila zenbat eta a
ltuagoa, orduan eta gehiago uste da teknologien erabilerak a
lderdi edo eremuren bat hobetu duela.
Kopuruei jarraiki, Internet eta IKTen gaineko oinarrizko ezagutzak dituztela dioten pertsonen % 19,5ek baieztatzen du Internetek ez duela bere bizitzako a
lderdi edo eremurik hobetu. Portzentaje hori % 3,2ra jaisten da IKT edo Interneten a
dituak omen diren erabiltzaileen kasuan.
Hurrengo grafikoan biztanleriaren balorazio eta a
lderdien a
lderaketa ikus daiteke, IKT eta Interneten gainean duten ezagutza-mailaren a
rabera:
(70. irudia)
Internet erabiltzen duten 16 urtetik gorako pertsonak, Internet eta teknologia berrien erabilerari esker bizitzan hobetu zaizkien a
lderdien eta Internet eta IKTei buruzko ezagutza-mailaren a
rabera (%), 2012
Guk egina A
rartekoaren IKTak eskuratzeari eta e-parte hartzeari buruzko inkestaren datuak oinarri izanda, 2012.
50 Taula interpretatzeko a
dibidea: Internet erabiltzen duten ikasleen % 66,7 da IKTak beren gizarte-harremanak gehien hobetu dituela uste duen sektorea (lanaren a
rabera).