Eustaten inkestetan eskainitako datuak a
ztertzeko beste ildoetako bat Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanleek IKTak zertarako erabiltzen dituzten a
ztertzea da.
Kopuru horien a
rabera, Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko Internet-erabiltzaileen % 88,8k a
zken hiru hilabeteetan mezu elektronikoa kudeatzeko (bidali, jaso, irakurri) erabili du Internet. % 88,5ek ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioa bilatzeko erabili du eta % 68k komunikabide digitalak kontsultatzeko. Rankingean hurrengoa a
isialdi-zerbitzuen kontsumoa da, % 51,3rekin, eta ondorengoa komunikazio-tresnen erabilera (txat edo online elkarrizketak) % 41,8rekin. Seigarrenik, banku elektronikoko elkarrekintzak daude, horixe baita Euskadin a
zken 3 hilabeteetan Internet erabili duten 10 eta 74 urte bitartekoen a
rteko % 39,9k sarea erabiltzeko a
rrazoia.
(55. irudia)
Internet erabiltzeko a
rrazoiak Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanlerian (%), 2011
Guk eginda Eustaten datuei jarraiki.
Internet erabiltzeko a
rrazoien a
rtean bizi-kalitatearen edota gizarte-ongizatearen printzipioekin gehien konektatzen dutenei erreparatuz gero, rankingaren zortzigarren postura jo behar dugu. Bertan a
urkitzen dira osasun-gaiei buruzko informazio-bilketak (% 27,5), lana bilatzeko online kudeaketak (% 15,9) eta hezkuntza a
rautuko prestakuntza-ekintzekin lotutako Internet-erabilerak (% 5,3).
Zergatik daukate indar gutxiago pertsonen ongizaterako (osasuna, lana, prestakuntza) garrantzi handikoak diren a
rloekin zuzenean lotzen diren a
rrazoi horiek, a
isialdiko zerbitzuekin, turismorako online erreserbekin eta a
barrekin loturikoek baino? Zeren a
raberakoa da? Eskaintzarena, eduki-faltarena a
la zerbitzu interesgarrien faltarena? Edo, bestalde, lotura gehiago a
l dauka herritarrek IKTak ulertzeko duten moduarekin, erabilera oso zehatzen bidez beren ongizatea hobetzeari dagokionez? Galdera hauek zabalik utziko ditugu a
tal honetan, eta eskuratze-etenari buruzko hurrengo kapituluan a
ztertu eta erantzungo ditugu.
9.3.1. IKTen a
dina eta erabilera-arrazoiak
IKTak erabiltzeko a
rrazoiak a
din-tarte desberdinen a
rabera a
ztertuz gero, Eustaten datuek oso informazio interesgarria ematen dute, zehatz-mehatz jorratuko dugun bezala. Horregatik, hain zuzen ere, jarraian ondorio nagusiak a
urkeztuko ditugu, Eustatek galdetutako 12 erabilera-arrazoien a
rabera:
adin-tarteetan, eta, bereziki, 16-24 eta 25-34 urte bitartekoetan batzen dira erabilera-portzentajerik
altuenak. Hala ere, Internet posta elektronikoagatik erabiltzen dutenen portzentajeak
altuak dira
adin-tarte guztietan, pertsona nagusienen
artean ere. Horrenbestez, Internet erabiltzen duten 65 eta 74 urte
arteko pertsonen % 83,8k posta elektronikoa erabiltzen du.
artean 10 eta 34 urte bitartekoak dira txatetan eta online elkarrizketak edukitzeko tresnetan portzentajerik
altuenak dituztenak. 16 eta 24 urte bitartekoak dira, % 82,2rekin, tresna horien erabilera-portzentaje
altuena erregistratu dutenak. Bestelako kasua da 45 urtetik gorako pertsonena, bereziki 65-74 urte bitartekoena. Izan ere, Internet erabiltzen duten biztanleen
arteko % 13,9k soilik erabiltzen ditu txatak eta online elkarrizketetarako tresnak.
arteko portzentajea ez da oso nabarmena biztanleriaren
artean. Erabilera-portzentajerik
altuenak 25 eta 44 urte bitarteko
adin-tarteetan batzen dira, batez ere 35 eta 44 urte bitarteko biztanleengan. % 16,9k
aitortzen du Internet telefono gisa edo bideokonferentziak egiteko erabiltzeko duela.
altuenak erregistratzen dituen
arrazoietako bat da.
Aurreko puntuan bezala, 25 eta 34 eta 35 eta 44 urte bitarteko
adin-tarteek ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioa eskuratzeko erabiltzen dute Internet, % 92,7ko eta % 92,2ko portzentajeetan, hurrenez hurren, kopuru
altuenak tarte horietan ikus daitezkeelarik. 65 urtetik gorako pertsonentzako ere Internet erabiltzeko bigarren
arrazoi nagusia da. Talde horretan % 80,7k dio Internet horretarako erabiltzen duela.
artean % 41ek
aitortzen du Internet turismo-erreserbetarako erabiltzen duela, berau delarik
arrazoi horretarako gehien erabiltzen duen taldea. Bestalde, 65 eta 74 urte bitarteko pertsonen
artean % 14,3k baino ez dio Internet turismo-erreserbak egiteko erabiltzen duela.
artean Internet erabiltzeko
arrazoien rankingaren hirugarren postuan. Kasu honetan, xede horretarako erabilera-portzentaje baxuena erregistratzen duen
adin-tartea 10 eta 15 urte bitartekoena da. Gainerako
adin-taldeetan erabilera-portzentajeak
altuak dira eta 25 eta 34 urte bitarteko pertsonak dira (% 76,5) Internet online komunikabideak kontsultatzeko gehien erabiltzen dutenak.
Adin horretako biztanleriaren % 84,3k
aitortzen du Internet
aisialdi-zerbitzuetarako erabiltzen duela. Erabilera-portzentajeak nabarmen jaisten dira 45 urtetik
aurrera eta 65 eta 74 urte bitarteko pertsonen
adin-tartean dute baliorik baxuena, biztanleriaren % 17,8k soilik erabiltzen baitu Internet xede horrekin.
adinarekin lotuta omen dago, zuzenean gainera:
adin nagusiagoko taldeen
artean gehiago erabiltzen da Internet xede horretarako. 10 eta 15 urte bitarteko biztanleen % 0,2k soilik erabiltzen du Internet osasunari buruzko informazioa bilatzeko eta 35 eta 44 urte bitarteko biztanleen
arteko % 36,5ek baieztatzen du Internet helburu horretarako erabiltzea. Portzentajeetan hurrengoa 54 eta 65 urte bitarteko taldea da, biztanleriaren % 33,9k erabiltzen baitu Internet osasunaren
alorrarekin lotutako informazioa eskuratzeko.
adinak gora egin
ahala portzentajeak
apurka-apurka jaisten dira, 55-64 urte bitartekoetan tartea % 2,4ra iritsita.
altuena 35 eta 54 urte bitarteko pertsonen taldean dago (35-44 eta 45-54 urte bitartekoak).
Aitzitik, Internet banka elektronikorako erabiltzen duten pertsonak 16 eta 24 urte bitartekoak eta 65 urtetik gorakoak dira.
arrazoi gisa gutxien identifikatzen duten taldea da. Hori horrela,
adinaren
araberako
azterketa eginez gero,
adin-tarte guztietan
antzematen dira portzentaje oso baxuak. Banka elektronikoarekin gertatzen den bezala, baliorik baxuenak gazteenen (16-24 urte) eta nagusienen (65-74 urte)
artean erregistratzen dira.
arautua: 16 eta 24 urte bitarteko biztanleriaren % 14k dio hezkuntza
arautua dela Internet erabiltzeko
arrazoietako bat. Ondoren kokatzen da 25 eta 34 urte bitarteko taldea, % 5,3rekin, eta portzentaje hori nabarmen jaisten da gainerako
adin-tarteetan. Prestakuntza
arautuaz
ari garenez, logikoa da.
9.3.2. IKTen generoa eta erabilera-arrazoiak
IKTak erabiltzeko a
rrazoiak sexuaren a
rabera a
ztertzen baditugu euskal biztanleriarengan, lehen a
zaldutako erabilera-arrazoien ordena bera dauka rankingak, 10 eta 74 urte bitarteko biztanleria osoari dagokionez. Hau da, rakingaren buruan daude komunikazio-tresnen erabilera eta ondasun eta zerbitzuen eta a
isialdi-zerbitzuen bilaketa.
Erabilerei buruzko ranking horren barruan, eta zehatz-mehatz a
lderatuz gero, a
lde nabarmenak ikus ditzakegu gizonek eta emakumeek IKTak erabiltzeko dituzten a
rrazoien a
tzean. Horrenbestez, “komunikabideen kontsulta”, “aisialdi-zerbitzuak”, “banka elektronikoa”, eta “ondasun eta zerbitzuen salmenta” erabilera-arrazoietan gizonak dira emakumeak baino erabilera-portzentaje a
ltuagoak erregistratzen dituztenak.
Bestalde, emakumeek erregistratzen dituzte gizonek baino erabilera-portzentaje a
ltuagoak (alde nabarmenak) “osasun-gaiekin lotutako informazioaren bilaketarekin” eta “hezkuntza a
rautuko” prestakuntza-ekintzetako IKTen erabilerarekin lotutako a
rrazoietan.
(56. irudia)
Internet erabiltzeko a
rrazoiak Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanlerian, sexuaren eta a
rrazoi-motaren a
rabera (%), 2011
alt="" />
Guk eginda Eustaten datuei jarraiki.
9.3.3. IKTen habitata eta erabilera-arrazoiak
“IKTak erabiltzeko a
rrazoien” eta “habitataren” a
rteko harremanak bi ondorio islatzen dizkigu:
arrazoien rankinga ia berdina da 10.000 biztanletik beherako habitatetan bizi diren pertsonen, 10.000tik gorako biztanledun (99.999ra
arte) habitatetan bizi diren pertsonen eta 100.000 biztanletik gorako habitatetan bizi direnen
artean.
arabera, ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioaren bilaketa (% 87,9) eta posta elektronikoaren erabilera (% 84,5) dira Internet erabiltzeko
arrazoi nagusiak. Hurrengo grafikoan ikus daitekeen bezala, habitat handiagoetan bizi diren pertsonengan bi
arrazoi horiek postua
aldatzen dute rankingean, posta elektronikoa baita erabilera-arrazoien rankingeko burua.
(57. irudia)
Internet erabiltzeko a
rrazoiak Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanlerian, habitataren eta a
rrazoi-motaren a
rabera (%), 2011
alt="" />
Guk eginda Eustaten datuei jarraiki.
9.3.4. IKTak erabiltzeko a
rrazoiak eta ikasketa-maila
Internet ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioa bilatzeko eta posta elektronikorako erabiltzen diren kasuak dira Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanleriaren erabilera rankingean lehenengo bi a
rrazoiak okupatzen dituztenak, lehen hezkuntzako edo beheragoko ikasketak, bigarren hezkuntzako edo lanbide heziketakoak, nahiz unibertsitate-ikasketak dituztela. Erabilera a
rrazoien rankingean a
ntzeko postuak dituzten a
rren, erabilera-portzentajeen a
ldeak nabarmenak dira. Hori horrela, lehen hezkuntzako edo beheragoko ikasketak dituzten Internet-erabiltzaileen % 65,3k a
itortzen du Internet posta elektronikorako erabiltzen duela. Bigarren hezkuntzako edo LHko ikasketak dituzten eta tresna hau erabiltzen duten pertsonen portzentajea % 87,1era igotzen da eta, unibertsitate-ikasketak dituzten pertsonen kasuan % 97,3ra.
Egoera hori errepikatzen da osasun-gaiei buruzko informazio-bilaketa edo lana bilatzeko erabilera bezalako bestelako a
rrazoietan.
(58. irudia)
Internet erabiltzeko a
rrazoiak Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko Euskadiko biztanlerian, ikasketa-mailaren eta a
rrazoi-motaren a
rabera (osasun-gaiei buruzko informazioa, lan-bilaketa) (%), 2011
alt="" />
Guk eginda Eustaten datuei jarraiki.
Internet erabiltzeko a
lde nagusiak, ikasketa-mailaren a
rabera, a
isialdiarekin eta banka elektronikoaren erabilera edo Internet bidezko turismo-erreserbak bezalako erabilera a
urreratuagoekin lotutako erabilera-arrazoiak a
ztertzean a
urkitzen ditugu.
Internet a
isialdi-zerbitzuekin lotuta erabiltzen duten kasuak daude lehen hezkuntzako ikasketak edo baxuagoak dituzten pertsonen erabilera-arrazoien rankingeko hirugarren postuan. Ikasketa-mailen eskalan gora egin a
hala, a
isialdi-zerbitzuek beherantz egiten dute rankingean (laugarren tokira bigarren hezkuntzako ikasketak edo LH dituzten pertsonen kasuan eta bosgarren tokira unibertsitate-ikasketak dituzten pertsonen kasuan).
Antzeko zerbait gertatzen da banka elektronikoarekin. Kasu honetan, unibertsitate-ikasketak dituzten pertsonek Internet erabiltzeko laugarren a
rrazoi nagusia den a
rren, lehen hezkuntzako ikasketak edo baxuagoak, bigarren hezkuntzakoak edo LH dituzten pertsonak daude erabilera a
rrazoien rankingeko seigarren postuan. Portzentajeak irmoak dira kasu honetan ere. Euskadin 10 eta 74 urte bitartekoen a
rtean unibertsitate-ikasketak dituztenen % 58,7k dio banka elektronikorako erabiltzen duela Internet, lehen hezkuntzako ikasketak edo baxuagoak dituztenen a
rtean portzentaje hori % 12,3ra jaisten delarik.
Turismoarekin lotutako online erreserbak egiteari dagokionez, Euskadiko unibertsitate-ikasketadun biztanleriaren rankingean seigarren a
rrazoia da. A
rrazoi hori beherantz doa ikasketa-maila jaitsi a
hala (zazpigarren postura bigarren hezkuntzako ikasketak edo LH dituzten pertsonen kasuan eta zortzigarrenera lehen hezkuntzako ikasketak edo baxuagoak dituzten pertsonen kasuan) eta portzentaje-mailan a
lde nabarmenak islatzen ditu. Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanleen % 45,7k dio Internet online turismo-erreserbak egiteko erabiltzen duela; bigarren hezkuntzako edo LHko ikasketak dituzten biztanleriaren % 26,4k eta lehen hezkuntzako ikasketak edo baxuagoak dituzten biztanleen % 7,5ek a
ipatu dute a
rrazoi hori.
9.3.5. IKTak erabiltzeko a
rrazoiak eta jarduerarekiko harremana
IKTak erabiltzeko a
rrazoiak eta ikasketa-mailak a
ztertzean gertatu den bezala, ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioaren bilaketa eta posta elektronikoa dira euskal biztanleriak Internet erabiltzeko a
rrazoi nagusiak, jarduerarekiko harremana gorabehera: ikasleak, landunak, jarduerarik edo lanik gabeak.
Gainerako a
rrazoiak a
ztertzean, bertikalki eta horizontalki a
ztertu beharreko a
lde esanguratsuak daude, jarraian islatuko dugun bezala.
Lehenengoak Internet a
isialdi-zerbitzuekin lotuta erabiltzen dela dio. A
rrazoi hori hirugarren postuan dago ikasleen a
rrazoien rankingean (% 76,5), laugarren postura erortzen da jarduerarik edo lanik ez duten biztanleriaren a
rtean (% 45,7) eta bosgarren postura biztanleria landunaren kasuan (% 47,7).
Bestalde, Internet prestakuntza-ekintzetan parte hartzeko erabiltzen dutenen portzentajeetan a
lde nabarmenak daude. A
rrazoi horrek zazpigarren postua dauka ikasleen rankingean (% 10,9), baina a
zken postuetara erortzen da landunen (% 4,2) eta jarduerarik gabekoen (% 2,7) a
rtean.
Azterketa a
lderatzaileak harreman garbia islatzen du jarduerarekiko harremanaren (ikasleak, landunak eta jarduerarik gabeak) eta banka elektronikoaren erabileraren a
rtean. 10 eta 74 urteko euskal biztanleriaren a
rtean Internet erabiltzeko hirugarren a
rrazoia da (% 51,2), baina seigarren postura jaisten da lanik edo jarduerarik ez duten biztanleen kasuan (% 30,8) eta zortzigarren postura ikasleen kasuan (% 10).
Komunikabide elektronikoen kontsultak ere erabilera eta lehentasuneko portzentaje desberdinak ditu biztanleriak Interneti ematen dion erabileran, jarduerarekin duen harremanaren a
rabera. Hori horrela, landunek edo jarduerarik gabeek a
rrazoien rankingeko hirugarren tokian kokatzen dute a
rrazoi hori (% 72,8 eta % 68,8, hurrenez hurren), eta ikasleen kasuan bosgarren tokira pasatzen da (% 52), txaten eta komunikazio-tresnen nahiz a
isialdi-zerbitzuen erabilerari pisu gehiago ematen dietelarik.
(59. irudia)
Internet erabiltzeko a
rrazoiak Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko Euskadiko biztanlerian, jarduerarekiko harremanaren eta a
rrazoi-motaren a
rabera (banka, a
isialdi-zerbitzuak, lan-bilaketa) (%), 2011
alt="" />
Guk eginda Eustaten datuei jarraiki.
Bestalde, Internet lana bilatzeko gehiago erabiltzen da lanik edo jarduerarik ez duten biztanleen a
rtean, Internet erabiltzeko a
rrazoien rankingean berau baita zazpigarren a
rrazoia (% 30,4). Euskadiko ikasle eta landunen kasuan, a
rrazoi hori bederatzigarren postura jaisten da rankingean (% 9,5 eta % 13,6, hurrenez hurren). A
ipatzekoa da, a
zterketan a
gertzen diren a
ldeak gorabehera, ikasle eta jarduerarik edo lanik gabeek gutxi erabiltzen dutela Internet lana bilatzeko, beste a
rrazoi batzuengandik urrun (ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioa bilatzea, posta elektronikoa erabiltzea edo a
isialdi-zerbitzuak erabiltzea).
9.3.6. IKTak erabiltzeko a
rrazoien bilakaera Euskadiko biztanlerian
IKTak erabiltzeko a
rrazoiek a
zken 5 urteotan (2006-2011) Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanleengan izan duten bilakaera a
ztertuz gero, hainbat ondorio interesgarri a
tera ditzakegu:
Egun (2011 ekitaldiko Eustaten datuen a
rabera), Internet erabiltzeko a
rrazoien rankinga 2006an erregistratutakoaren berdin-berdina da. Hau da, posta elektronikoaren erabilerak eta ondasun eta zerbitzuei buruzko informazioaren bilaketak jarraitzen dute Internet erabiltzeko a
rrazoi nagusi izaten, eta komunikabideen kontsulta, a
isialdi-zerbitzuak eta txatak bezalako komunikazio-tresnak, bost urte beranduago, Euskadiko biztanleriak sarea erabiltzeko a
rrazoi nagusiak dira oraindik ere.
Erabilera-arrazoi horien portzentajeak igotzen joan dira urteotan, nabarmena den bezala, ondasun eta zerbitzuen salmentako eta prestakuntza a
rautuko ekintzetako IKTen erabilera salbu, 2006ko balioei eusten baitiete, hazkunderik jasan gabe.
Portzentajeak gehien igo dituzten a
rrazoiak honakoak dira (ordenan):
azken urteotan ehuneko 15,8 igo da.
arrazoi hau ehuneko 12,7 puntu igo da 2006 eta 2011
artean. 2006an biztanleriaren % % 40,4k erabiltzen zuen Internet
aisialdi-zerbitzuez gozatzeko eta egun kopuru hori igo egin da, % 53,1era
arte, hain zuzen ere.
azaltzen duten bezala, Interneteko erabiltzaileen
artean erabilera-portzentajerik
altuena erregistratzen duen zerbitzua da. Horrenbestez, 2006an biztanleriaren % 77,4k
aitortzen zuen posta elektronikoa erabiltzen zuela. Kopuru horrek, orain
arte, ehuneko 11,4ko igoera jasan du, hau da, egun biztanleriaren % 88,8k
aipatzen du posta elektronikoa Internet erabiltzeko
arrazoi nagusi gisa.
arrazoien
artean
azken 5 urteotan gehien igo den
arrazoietako laugarrena da. 2006. urtean, Euskadiko 10 eta 74 urte bitarteko biztanleriaren % 16,6k bilatzen zuen Interneten osasunari buruzko informazioa. Datu hori egun % 27,5ekoa da. Hazkundeari erreparatuz gero,
azken 5 urteetan biztanleriaren % 10,9k gehiago (Internet-erabiltzaileen
artean) erabiltzen du Internet osasunari buruzko informazioa bilatzeko.