7.2. Europar Batasuneko esparru estrategikoa
Europar Batasunaren testuinguruan, txosten honen helburuaren inguruan, informazioaren gizartearen esparruan Europako a
giri nagusietatik igorritako lehentasunak, helburuak, erronkak eta ildoak jorratzen dira.
Horrela bada, “Europarako A
genda Digitala”, ICT - PSP Programa (ICT Poliscy Support Programme) eta “DAE Going Local” ekimenaren a
zterketaren emaitzak a
zaltzen dira ondoren, txosten honi dagokionez eta gehien bat, Europako herritarren (enpresak, herri a
dministrazioak eta gizarte zibilaz gain) e-inklusio mailan eragina izango duten kontuak jorratzen dituztenak.
E-partaidetzari dagokionez, a
ztertutako erreferentzia “E-government A
ction Plan 2011-2015” da, a
ldez a
urretik a
zaldu dugun “E-gobernantzari buruzko Ministro-adierazpena (Malmö 2009)” delakoaren oinarriaren gainean kokatutakoa.
7.2.1. Europako A
genda Digitala (EAD)
“Europako A
genda Digitala” (EAD) deituriko informazioaren gizartearen esparruko Europako estrategia hamarkada honetarako “Europa 2020” Europako hazkunderako estrategiaren 7 ekimen a
dierazgarrietako bat da. Hori, gainerako ekimenak bezalaxe, Europako hazkundearen eta enpleguaren motortzat jotzen da.
Agenda hori kontsulta publiko sakonen eta txosten as
kotako35 ekarpenen bidez burutu da, Europako Batasuneko testuinguru guztirako helburuak eta funtsezko ekintzak proposatuz, i2010 ekimenaren (eta horren a
urrekoei: eEurope2005, eEurope 2001 eta eEurope) erreleboa hartuta, haren ondorengoa baita, eta premiaz hartu beharreko neurriekin, Europa modu a
dimendun, jasangarri eta barneratzailean hazi a
hal izateko.
EADren helburua informazioaren eta komunikazioaren teknologien (IKT) erabilerak izan beharko duen funtzio a
haldunduna definitzea da Europak bere nahiak 2020rako errealitate bihurtu nahi baditu36.
Arlo digitalean hazten a
ri diren gizarte eta ekonomiaranzko eraldaketak lortzeko esparrua (eta oinarria) ezartzen duten proposamenak dira. Horretarako, lehenik eta behin, 7 oztoporik garrantzitsuenak identifikatzen dira, besteak beste, a
lfabetatze eta gaitasun digitalean dauden hutsuneak edo gizarte erronkak a
urrera eramateko a
ukerak galtzea, a
zpiegitura falta, haien a
rteko elkarreragingarritasuna edo sareekiko mesfidantza edo segurtasun gabeziarekin loturiko bestelako eragozpenez gain.
Alderdi a
razotsu horiek oinarrian izanda, EADren funtsezko ekintzak egituratzen dira, “Europa 2020” delakoaren hiru hazkunde dimentsioen gainean eraginez (adimenduna37, jasangarria eta barneratzailea). Ekintza nagusien a
ntolaketaren a
zpian dauden a
lderdi a
razotsu horiek, jakinarazpenaren testuak berak dioenez (COM (2010) 245 final/2), honakoak dira:
(5. taula)
EADren ekintza nagusiak: a
razoak eta justifikazioa
E-inklusioaren inguruan, “Europarako A
genda Digitalak” alfabetatze, gaitasun eta inklusio digitalak sustatzearekin loturiko ekintzak a
bian jartzea proposatzen du, herritarrek, enplegagarritasuna hobetzeaz gain, komunikabide digitalen erabilera konfiantzaz eta bereizketaz ikasi, sortu, parte hartu eta bideratu dezaten, baita zerbitzu digital barneratzaile, irisgarri eta erabilgarriak gaineratzea ere, herritar guztiek (euren ezaugarri bereizgarriak a
lde batera utzita) erabili eta goza ditzaten. A
zken finean, eten digitala murriztean datza, gizarte egoera a
huleko taldeetako kideek gizarte digitalean berdintasunez parte hartu dezaten (haientzako interes zuzeneko zerbitzuak barne, a
dibidez, ikasketa esparruetan, herri a
dministrazioan edo lineako osasunean) eta zaurkortasun egoeratik a
tera daitezen enplegagarritasuna handituz.
Funtsezko ekintza horietako batzuk hauexek dira:
Alfabetatzea eta gaitasun digitalak Europako Gizarte Funtsaren A
raudirako (2014-2020) lehentasun gisa proposatuko ditu38.
IKTen erabiltzaileen eta profesionalen gaitasunak identifikatzeko eta ezagutzeko a
ukera eskaintzen duten tresnak garatuko ditu (…)39.
- Gaitasun digitalen eta a
lfabetatze mediatikoaren a
dierazleak proposatuko ditu EB guztirako.
Alfabetatze eta gaitasun digitalak “Prestakuntza berriak enplegu berrietarako” ekimen a
dierazgarriaren lehentasuna bihurtuko ditu40.
Emakume gazteen edo lanera itzultzen direnen partaidetza handiagoa sustatuko du IKTen lan-indarrean, webean, jolasetan oinarritutako ikasketa elektronikoan eta gizarte sareetan oinarritutako prestakuntza-baliabideak babestuz.
Sektore publikoko webguneak (eta herritarrentzako oinarrizko zerbitzuak eskaintzen dituztenak) 2015erako guztiz irisgarriak izan daitezen bermatzera bideratutako proposamenak a
urkeztuko ditu.
- A
genda digitalaren babesean hasitako legegintzaren berrikuspenean irisgarritasuna sistematikoki ebaluatuko du.
- Estatu kideen eta dagozkion a
lde interesdunen lankidetzarekin memorandum bat eskainiko du ezgaitasunen bat duten pertsonentzako irisgarritasun digitalari buruz Nazio Batuen konbentziora egokituta.
Estatu kideei eskatuko die:
Gaitasun eta a
lfabetatze digitalei buruzko epe luzeko politikak a
plikatzea eta dagozkion ekimenak sustatzea ETEetarako eta talde zaurkorrenetarako.
Gehienez ere 2011n telekomunikabideen esparruaren eta ikus-entzunezko bitartekoen zerbitzuei buruzko zuzendaritzaren ezgaitasunari buruzko xedapenak a
plikatzea.
Ikasketa elektronikoa nazio mailako politiketan barneratzea hezkuntza eta prestakuntza modernizatzeko, ikasketa planak barne, eta ikasketaren emaitzak eta irakasle eta prestatzaileen garapena ebaluatzea.
Baterako ekintzari esker, inklusio digitalaren esparruan, honako helburuak lortzeko xedearekin:
Interneten erabilera erregularra % 60tik % 75era handitzea 2015ean eta, talde zaurkorrenen a
rtean, % 41etik % 60ra (erreferentzia-oinarria 2009ko zifrak dira).
Internet inoiz erabili ez duten herritarren kopurua erdira murriztea 2015erako (% 15era a
rte) (erreferentzia-oinarria: 2009an 16 eta 74 urte bitarteko herritarren % 30ak ez zuen inoiz Internet erabili).
Hori bai, e-partaidetzak ez dauka berariazko a
ipamenik Europarako A
gentzia Digitalean esparru publikoarekin lotuta, kontsulta publikoko prozesu baten pean jarri bada ere (eta oraindik ere prozesu horren pean dago); gauza bera gertatzen da Europako lehiakortasun digitalari buruzko txostenaren ondorioekin. Horiek dira i2010 estrategiaren lorpen nagusiak 2005 eta 2009 a
rtean. Txosten horrek, EADren oinarrian dauden eta oraindik ere burutu beharreko erronken a
rtean, zera a
ipatzen du:
Europak a
genda digital bat behar du sortzen doazen erronkei a
urre egiteko, lehen mailako a
zpiegitura sortu eta Interneten a
halmena guztiz erabili hazkundearen motor gisa eta berrikuntza irekirako, sormenerako eta partaidetzarako oinarri gisa.
Partaidetza elektronikorako (e-partaidetza) prestakuntza-ekintzak a
zaltzen du teknologia berrien erabilerak partaidetza publiko handiago batera eraman gaitzakeela, herritarrei euren iritzia entzuteko a
ukera eskaintzen duten tresna berriak eskainiz41.
7.2.2. ICT Policy Support Programme (ICT PSP)
Egokia iruditzen zaigu, Europar Batasunaren testuinguruan, ICT Policy Support Programme (ICT PSP) gaineratzea, CIP (Competitiveness a
nd Innovation framework Programme) delakoaren hiru programa espezifikoetako bat 2007-2013. urteetarako. Horren helburua hazkunde a
dimenduna, jasangarria eta barneratzailea sustatzea da, eskuratze zabalagoa eta teknologia berritzaileen eta eduki digitalen erabilera hobea bizkortuz herritarren, gobernuen eta enpresen a
ldetik.
Programa horrek, EAD burutzean laguntza eskaintzen duenak, interes publikoko esparruak a
zpimarratzen ditu, IKTek gaur egungo Europaren gizarte erronkei egin diezaieketen ekarpenen inguruan (osasuna, zahartzea, barneratzea, eraginkortasun energetikoa, mugikortasun jasangarria, kultura zaintzea, ikasketak eta herri a
dministrazioen eraginkortasuna hobetzea).
ICT PSP, gehien bat, enpresen, herri a
dministrazioen eta beste a
gente ekonomiko eta sozialen garapenera bideratuta dagoen a
rren, txosten honetan gaineratu dugu, hedatu ondoren, garatutako eredu, a
plikazio eta zerbitzuek herritarren erabileran, eskuratzean eta partaidetzan dakarten balioarengatik.
Une honetan, 2012rako Lan Programaren zirriborroak 5 gaitan ezartzen du proposamen pilotuen deialdiaren jomuga (EADren gaineratutako funtsezko ekintzekin lerrokatuta). Ondoren, horietako bakoitzarentzako, txosten honen helburuarekin (e-inklusioa eta e-partaidetza) loturiko a
lderdiak a
zaltzen dira:
adimendunentzat (smart cities): IKTen rola mugikortasun
adimendunarentzat, webean oinarritutako
aplikazio eta zerbitzuen belaunaldi berri baten garapenaz gain, irekitako plataformak eta estandarrak bultza ditzaten.
aplikazio eta zerbitzu berritzaileekin probatuz, Sektore Publikoko Informazioa (SPI) formatu garden, eraginkor eta ez diskriminatzaileetan irekitzeko eta harmonizatzeko garrantzia
azpimarratuz; eta alfabetatze, gaitasun eta inklusio digitalaren sustapena bultzatuz, hezkuntza modernizatzeko eLearninga nazio mailako hezkuntza sistemetan gaineratuz (zeharka).
aktibo eta osasungarrian duten gaitasunari dagokionez, osasunaren sustapena eta prebentzioa, zaintza eta tratamendua, nagusien independentzia eta gizarteratzea sare eta komunitateak garatuz eta eraikiz,
agenteek gizarteratzean duten gaitasuna edota telemedikuntza zerbitzuen garapena.
aplikazio eta zerbitzuen sustapena eta lineako ekonomia sustatzeko mehatxuak bideratzeko konponbide praktikoen garapena, bestalde, herritarren
aldetik zerbitzuen erabileran segurtasun falta sortzen dutenak.
7.2.3. E-government A
ction Plan 2011-2015
Malmöko E-gobernantzari buruzko Ministro-adierazpenaren oinarriaren gainean 2011-2015 tarterako EBko E-gobernantzako Ekintza Plana ezartzen da, EAD laguntzen eta osatzen duena, ezagutzan oinarritutako ekonomia jasangarri eta barneratzailearen sorkuntza babestuz.
Planaren lehentasunak honakoak dira:
ahalduntzea, 2015ean herritarren % 50 eta enpresen % 80
administrazio elektronikoa erabiltzea lortzeko, zerbitzu pertsonalizatuen garapena babesteko ekintzen bidez; lankidetza eta ezagutza eta esperientzia trukea zerbitzu horiek garatzeko; sektore publikoko informazioaren berrerabilpenerako euskarri-mekanismo eta -tresnak garatzea eta herri
administrazioaren gardentasuna, herritarrek eta enpresek politikan parte hartzearekin batera.
askea egoteko
aukera eskaintzen duten zerbitzu eta tresnen bidez.
administrazioen eraginkortasuna sustatzea, prozesuen bizkortzean eta eraldaketan (administrazio karga murriztea,
autentifikazio bakarra, etab.) zein lankidetzan eta praktika on, esperientzia eta baliabideen (pertsonalak) trukean oinarritutako
antolamendu
aldaketa baterantz
aurrera eginez, horrez gain “gobernu berdearen” garapena babestuta.
aurreko baldintzak sortzea, estatu kideen
arteko lankidetza elektronikorako modu ziur eta eraginkorrean
azpiegituren, zerbitzuen eta IKT
aplikazioen garapen (berrikuntzatik), hedadura eta elkarreragingarritasun ekintzen bidez (irekitako zehaztapenen oinarrian) modu inklusiboan.
Inolako zalantzarik gabe, ekintza horien emaitzak (tresnak eta zerbitzuak) herritarren e-inklusiorako a
ukerak handitzeko oinarriak ezartzen dituzte, baina, bereziki, esparru publikoan e-partaidetzarako a
ukera. A
rgi denez, horrez gain, haien existentzia eta operatiboa hedatu behar izan da eta, bereziki, herritarrek erabileran konfiantza maila onargarria lortu behar izan dute, eta beste a
lde batetik, gaitasuna beharko dute tresna eta zerbitzu horien erabilera eraginkorra burutzeko.
7.2.4. “Europako A
genda Digitala: Tokiko Ekintza”- DAE Going Local Exercise
“DAE Going Local Exercise” deiturikoa EAD Europar Batasuneko herrialde kide ezberdinetara eramaten duen ekimena da. Herritarren partaidetza a
riketa garrantzitsua da, EAD lurralde ezberdinetan ezartzeko eta planifikatzeko egin beharreko jarraipena bideratzeko eta egiteko mekanismoak a
bian jartzen dituena.
Estatu kideetara bisitak eginez eta eztabaidak ezarriz (bitarteko sozialen erabilera handizalearekin) osatzen da, online komunitatea eratzeko eta mantentzeko. 2010. urtean zehar, bisitek A
genda Digitalari buruzko kontzientziazioa handitu zuten, 2011n A
genda herrialde bakoitzean ezartzeari buruzko informazioa bilatzean jarri zuten a
rreta.
2011ko ekitaldiko ebaluazio txostena eskuragarri ez dagoen a
rren, beharrezkotzat jotzen dugu 2010eko txostenaren hainbat ondorio kontuan hartzea. A
riketa ondo hartua izan da, partaidetza as
korekin, baina konpromiso a
ktiboa behar da EAD estatu kideen mailan etengabe a
plikatzean, “partekatutako borondateaz” eta “ikuspuntu komunaz” gaindi. Bestalde, tokiko a
genteek EADren jarraipen eta gainbegiratze jarraitua eskatzen dute eta eskatzen dute, hainbatetan, ez dela a
genda guztia jorratuko, kontu espezifikoetan jarriko du a
rreta ondo definitutako helburu eta ekintzekin.
Hain da horrela, non Espainiaren kasuan eta 2011n eduki digitalen inguruan herrialdearen uneko egoera zein den a
ztertzeko a
ntolatu zen, e-gobernua, berrikuntza soziala eta espektroa eta toki eta nazio mailan esparru horietan beharrezkoak diren ekintzei eta garatutako ekimenei buruzko eztabaida.
7.2.5. Internet Governance (Council of Europe Strategy 2012-2015)
Europako Kontseiluak 2012ko martxoaren 15ean a
urkeztuta, Internet Governance estrategia erabiltzaileen eskubideen babesa eta errespetua, zuzenbideko estatua eta sareko demokrazia lantzen ditu.
Estrategia Ministroen Batzordeak onartu zuen Committee of Ministers 2011 Declaration on Internet Governance Principles delakoari eta bere gomendioei jarraiki, eta barne hartzen duten a
lde guztiek a
haleginak batu ditzaten bultzatzen du Internet eremu irekia eta herritarrei zuzenduta izan dadin.
Bere % 40 jarduera-ildoren bidez, hainbat lehentasun a
zpimarratzen ditu, besteak beste:
ahalduntzea.
aurkako borroka koordinatua eta lankidetzan).
aniztasun kulturala sustatzea.
askatasunak
areagotzea.
35 A
genda digitala kontsulta as
kotan oinarrituta dago eta, bereziki, 2009ko Lehiakortasun Digitalari buruzko Txostenaren ekarpenetan (COM 2009/390), 2009an batzordeak IKTetako etorkizuneko lehentasunei buruz egindako kontsulta publikoan, 2009ko a
benduko TTE BAtzordearen ondorioetan, Europa 2020 kontsulta eta estrategian eta ICT Industry Partnership Contribution to the Spanish Presidency Digital Europe Strategy delakoan, 2015.eu-ri buruzko Europako Legebiltzarraren ekimenez egindako txostenean eta GRanadan 2010eko a
pirilean egindako ministro-bilera informalean a
dostutako a
dierazpenean.
36 BATZORDEAK EUROPAKO PARLAMENTUARI, KONTSEILUARI, EUROPAKO EKONOMIA ETA GIZARTE LANTALDEARI ETA ESKUALDEEN LANTALDEARI EGINDAKO KOMUNIKAZIOA “Europako A
genda Digitala” (COM(2010) 245 final/2).
37 Hala eta guztiz ere, a
ipatu beharra dago EADri buruzko informazioa (“Europa 2020” estrategiaren web orrian) “hazkunde a
dimenduna” lehentasunean kokatzen dela, beste a
lderdi batzuen a
rtean, gizarte digitalaz a
rduratzen dena (informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiltzea).
38 10. funtsezko ekintza COM (2010) 245 Final/2 delakoaren idazketaren a
rabera.
39 11. funtsezko ekintza COM (2010) 245 Final/2 delakoaren idazketaren a
rabera.
40 Bestelako ekintzak COM (2010) 245 Final/2 delakoaren idazketaren a
rabera.
41 COM (2009) 360 Final Europako lehiakortasun digitalari buruzko txostena. i2010 estrategiaren lorpen nagusiak 2005 eta 2009 bitartean. “Integratzailea den, kalitate handiko zerbitzu publikoak eskaintzen dituen eta bizi-kalitatea sustatzen duen informazioaren gizartea” xedeari dagokionez (oinarria: “Herritar guztiek IKTen onurak lortzearen a
lde egitea”).
42 Report on the as
sessment of the Digital A
genda for Europe (DAE) Going Local Exercise. Final Report, December 2010.