1. Familiak
Aurrekariak
Botere publikoek familiak babesteko duten betebeharrak Konstituzioaren 39. a
rtikuluan du a
zken oinarri juridikoa. Halaber, Euskal Herriko A
utonomi Estatutuak 10-39. a
rtikuluetan dio familien babesa eskumen esklusibokoa dela, estatutu-arauak “komunitate-garapen, emakume kondizioaren a
razo, eta haur, gazte eta hirugarren a
dinekoen a
ldeko politika” gisa definitzen dituen a
rloen barrukoa. Familiak, zalantzarik gabe, botere publiko guztien babes berezia behar du, pertsonen garapen osorako euskarri material eta a
fektiboa izatearen funtzio ezinbestekoa baitu, bai eta egiteko kuantitatibo eta kualitatibo bat ere, a
dingabeei, a
dinekoei eta gaixotasunagatik edo mendekotasunagatik premia bereziak dituzten pertsonei a
rreta emanez betetzen duena.
Arartekoak, a
rlo honetan, familiak babesteko politika publikoak bultzatu eta indartu daitezen sustatzen du, familia-eredu as
kotarikoen garrantzia kontuan hartuta. Zuzenbideak a
intzatetsiak ditu familia-ereduok, eta zenbait kasutan a
rreta berezia behar izango dute, beren funtzioak betetzeko behar dituzten prestazio guztiak erabateko berdintasunez eskuratzeko.
Era berean, familiak babesteko politika publiko horiekin loturiko herritarren kexak bideratzen ditugu, baita horiei a
rreta eskaintzea helburu duen beste edozein jarduera publiko ere.
1.1. Atzerapenak lana eta familia bateratzeko laguntzetan
Kontu horri dagokionez, a
zpimarratu beharra dago a
rlo honetan kexa gehiago jaso direla lana eta familia bateratzeko laguntzei buruzko Eusko Jaurlaritzaren 177/2010 Dekretuaren a
plikaziotik sortutako laguntzak izapidetzen eta jasotzen egondako a
tzerapenak direla-eta. Kasu horietan guztietan Eusko Jaurlaritzak onartu du, Familia eta Komunitate Politikaren Zuzendaritzatik giza baliabide gutxirekin kudeatzen diren espediente kopuru handia dela-eta, laguntza horien onartzean a
tzerapenak egon direla. Hala eta guztiz ere, guk esku hartu izan ondoren, kasu guztiak behar bezala ebatzi direla eta laguntzak ordaindu direla egiaztatu a
hal izan dugu. Nolanahi ere, a
tzerapenek kalte handia eragiten diete laguntza horiek eskatzen dituztenei, Eusko Jaurlaritzatik datorren laguntza ekonomikoa baitute seme-alabak zaintzeagatik sortutako diru-sarrera murrizketari a
urre egin a
hal izateko.
1.2. Jagoletza ez duten gurasoei bateratzeko laguntzak onartzea
Arazoa sortzen da guraso batzuek (gehienetan gizonak), jagoletzarik izan gabe, denbora gehiago behar izaten dutelako euren lana a
rauzko hitzarpenean egokitutako seme-alaben zaintza erregimenetik sortutako betebeharrekin bateratu a
hal izateko, eta euren jardunaldiak murriztea erabakitzen dute helburu horrekin.
Familia bateratzeko laguntzak erregulatzen dituen uneko a
rauak (zehazki, familia eta lana bateratzeko laguntzei buruzko ekainaren 29ko 177/2010 Dekretuaren 7. a
rtikulua) berariaz eragozten du seme-alaben etxebizitza berean bizi izatearen baldintza formala betetzen ez duten gurasoei diru-laguntza horiek eskaintzea, hau da, de facto eskatzen du seme-alaben jagoletza judizialki esleitu izana. A
rau horrek, berriz, judizialki onartutako jagoletza partekatua duten gurasoei bateratzeko laguntzak eskatzeko a
ukera onartzen du (kasu horretan bi gurasoek laguntza horiek modu proportzionalean eska litzakete). Nolanahi ere, ezin dituzte laguntza horiek eskatu jagoletza ez dute gurasoek –formalki beste bikotekideari soilik onartu baitzaio–, bisita erregimena oso zabala izan a
rren bateratze laguntzak eskuratu nahi dituen bikotekidearentzat. Zentzu horretan, hitzarmen a
rautzaileak bisita erregimen zabala onartu izanak, jagoletzaren esleipen judizial formalaren baliokide ez den heinean, ez du a
ukerarik ematen guraso horiek 177/2010 Dekretuan xedatutako bateratze laguntzak eskuratzeko.
Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailari une honetan eskatzen den jagoletzaren baldintza malgutzearen a
ldeko gure irizpidea helarazi diogu, laguntza horiek jagoletza ez izan a
rren, zaintzaren erantzukizun handia duten gurasoengana zabal daitezen, hitzarmen a
rautzailean xedatutako seme-alaben a
rretarako tarteak kontuan hartuta.
Gure iritziz, seme-alabarekin etxebizitza berean bizitzearen betekizun horrek, kasu horietan, tratamendu desberdintasun bat barne hartzen du eta berraztertu beharko litzateke familia eta lana bateratzeko laguntza horien a
rauketak oinarri dituen printzipioak bete daitezen. Horrez gain, laguntzen emakida berdintasun printzipioarekin bat etorri behar dela dio.
Eusko Jaurlaritzak proposamen horren a
urrean eskaini digun erantzunak, zehazki Familia eta Komunitate Politikaren Zuzendaritzatik, a
dministrazio horrek a
urreko gogoetaren inguruan hartutako oinarrizko erabakia islatzen du. Hori bai, bateratze-laguntzen onuradun izateko baldintzei dagokienez ikuspegi malguago hori gaineratzeko, a
dierazi digutenaren a
rabera, 177/2010 Dekretuaren erreforma burutzea beharrezkoa da. Zentzu horretan, erreforma hori burutu a
urretik hitzarmen a
rautzaile berrienetatik sortutako errealitate berria hobe a
ztertu behar dela a
dierazi dute, jagoletza ez duten gurasoek zaintzan dituzten betebeharren benetako egoera zien den egiaztatzeko.
Eusko Jaurlaritzaren Familia eta Komunitate Politikaren Zuzendaritzak a
dierazitako konpromisoaren a
urrean, hau da, jagoletza eta babesa izan gabe, seme-alaben hezkuntzan eta zaintzan parte hartzen duten gurasoak bateratze laguntzen onuradun gisa gaineratzeko egokitasuna zehaztera bideratutako a
zterlana burutzeko as
moa zutela jakinda, A
rarteko erakundeak a
zterlan horrek eskain ditzakeen emaitzen jarraipen eraginkorra burutzea eta, behar izanez gero, 177/2010 Dekretuaren erreforma sustatzea proposatu du.
1.3. Norberaren konturako langileei bateratze laguntzak onartzea
Norberaren kontura lan egiteagatik, bateratze laguntzetatik kanpo geratzen diren herritarrek duela hainbat urte behin eta berriro a
urkeztu duten kexa da, izan ere, hala xedatzen du a
lor honetako a
raudiak.
Kexa horiek zirela-eta, Eusko Jaurlaritzara jotzeko a
ukera izan dugu eta bateratzeko laguntzen inguruko a
rauzko hutsunea a
zpimarratu dugu. Horren bidez nabarmendu nahi izan dugu guraso a
utonomoak dituzten familientzat bidegabea dela laguntza horiek ez onartzea egoera horietan. A
raudi horren a
rrazoia, egun a
rte, langile a
utonomoen estatutuaren estatu mailako a
raudiarekin koherentzia mantentzea besterik ez da izan. Hala eta guztiz ere, Familiei Laguntzeko Erakundeen A
rteko II. Planak (2006-2010) dagoeneko laguntza horiek a
utonomo gisa lan egiten duten pertsonei zabaltzeko beharra a
urreikusten zuen. Une honetan Familiei Laguntzeko Erakundeen A
rteko III. Plana indarrean da eta oraindik ez da neurririk bideratu zentzu horretan.
Indarreko a
raudiaren a
rabera kexa horiek a
urkezten dituztenen nahia bete ezin bada ere, behar-beharrezkotzat jotzen dugu kontu hori de lege ferenda bideratu dadin, esparru horretan, norberaren kontura lan egiten duten pertsonen egoera eta besteren kontura lan egiten dutenena berdintze a
ldera.
1.4. Guraso bakarreko familiei onura bereziak luzatzea
Nahiz eta familiei laguntzeko abenduaren 12ko 13/2008 Legeak a
dministrazio publikoak behartu egiten dituen oztopoak gainditzera eta jarduketa-neurri positiboak hartzera oso egoera a
hulean dauden familiei laguntzeko, hala ere, gure legediak, esate baterako Kataluniakoaz bestela, ez du definiziorik edo zedarritze-araurik guraso bakarreko familien ereduan zein familia-unitate sartzen diren zehatz samar identifikatzeko, eta, ondorioz, zalantzak sortzen dira dauden onurak a
plikatzeko orduan. A
razo horixe hainbat esparrutan planteatu da, hala nola, udal kirol-instalazioetan familientzat sorturiko tarifa hobaridunak eskuratzeko orduan. Tokiko erakundeak estaldura handitzearen a
lde a
gertu ohi dira, baina ordenantza fiskal berriei begira.
Gainera, guraso bakarren kexak sistematikoki jasotzen ditugu, harrituta baitaude familia mota horientzat laguntza berezirik ez dagoelako, familia ugarientzat dauden moduan. Parekatzearen egokitasunaren kaltetan izan gabe, egia da guraso bakarreko familiek babes publiko berezia izan beharko luketela familia zaurkorragoak direlako eta horien kudeaketa, ez soilik ekonomikoa baita bateratzearen esparruan ere, karga as
koz ere handiagoa da guraso bakarra dagoela kontuan hartuta. Hori dela-eta, familiak babesteko 13/2008 Legeko a
ipatutako xedapenak gauzatzen dituzten neurri bereziak bideratu behar dira, familia horientzat babes publiko berezia ezartzeko beharra formalki a
itortzen baitute.
2. A
raudi- eta gizarte-testuingurua
Euskal A
utonomia Erkidegoan, familiak babesteko politika publikoetarako oinarriak ezartzen dituen lege– eta a
rau-esparrua, lehenik eta behin, familiei laguntzeko abenduaren 12ko 13/2008 Legeak eratu du; horren bidez, a
rlo horretan izan beharreko esku-hartze publikoaren oinarriak eta printzipioak ezarri dira. Bestalde, Eusko Jaurlaritzak, a
zken urteetan, familiei laguntzeko a
raudi bat egin du, eta hori da seme-alabengatiko diru-laguntzak a
rautzen dituen oinarria, bai eta familia eta lana bateragarri egiten laguntzeko oinarria ere. Gaur egun a
rlo horien gainean indarrean dauden a
rau esanguratsuenak honako hauek dira: 255/2006 Dekretua, a
benduaren 19koa, seme-alabak dituzten familientzako diru-laguntzak a
rautzen dituena, eta 177/2010 Dekretua, ekainaren 29koa, familia eta lana bateragarri egiteko laguntzei buruzkoa.
Gainerakoan, gogorarazi behar dugu Euskal A
utonomia Erkidegoan familiei laguntzeko politika publikoen ildoak eta norabideak familiei laguntzeko erakundeen a
rteko planetan jasota daudela. Horien a
biapuntua Familiei Laguntzeko Erakundeen A
rteko I. Plana izan zen; izan ere, familiei laguntzeko sistema unibertsal, integral eta koordinatu bat lortzeko bidearen hasiera izan zen hori, eta horren ondoren etorri zen Familiei Laguntzeko Erakundeen A
rteko II Plana, 2006tik 2010era bitarteko a
ldirako programaturikoa; dena dela, urtebete gehiagoko indarraldia eman zitzaion. 2012. urtea Euskal A
utonomia Erkidegoan Familiei Laguntzeko Erakundeen A
rteko III. Plana (2011-2015) indarrean egon den lehen urtea izan da. Plana Eusko Jaurlaritzako Kontseiluak onartu zuen 2011ko a
benduaren 27an. Plan horrek datozen bost urteetan familiei laguntzeko politika publikoak lotuko dituen estrategia eta helburuen esparrua ezartzen du. Eusko Jaurlaritzako Familia eta Komunitate Politikaren Zuzendaritzak Euskadin familiei laguntzeko a
utonomia mailako politika publikoak zuzentzeko eta ezartzeko eskumena duen organoa izaten jarraitzen du –2012. urte a
maierako a
zken gobernu a
ldaketaren ondoren–.
Azpimarratu nahiko genuke, 2012an, Eusko Jaurlaritzak familia-politiken eremuan familia-errenta estandarizatzeko sistemari buruzko uztailaren 24ko 154/2012 Dekretua onartu duela, familiei laguntzeko 13/2008 Legearen 6. a
rtikuluaren garapen gisa. A
rau horrek a
urreikusten du premia dagoela familia-errenta estandarizatzeko sistemak ezartzeko, hain zuzen ere, familia-egoera eta –mota guztiak ekitatez tratatu a
hal izateko. Sistema horiek familientzako laguntza ekonomikoetan edo familiei laguntzeko zerbitzuetan a
plikatzekoak dira, baldin eta familia-unitatearen maila ekonomikoa laguntza edo zerbitzu horietara iristeko baldintza bada, edo prestazio horren zenbatekoa edo zerbitzuagatik ordainduko den zatia zehazteko irizpidea bada. Familia-errentak estandarizatzeko sistema horiek baliokidetasun-sistemak dira, errenta neurtzeko gai direnak, ez bakarrik familia-unitateko kide-kopuruaren a
rabera, baizik eta baita ere unitatearen osamoduaren a
rabera. Izan ere, kontuan izan behar da ezen, diru-sarreren maila berbera duten baina osamodu desberdina duten familia-unitateek, ez dutela izaten gaitasun ekonomiko berbera, erosteko a
halmenari eta bizi-kalitateari dagokienez.
Arau honekin a
zkenik erantzuna eman zaio justizia materialeko eskaerari, familia ugariek behin eta berriro egindakoari, izan ere, horiek bereziki kaltetzen zien bizikidetza unitatea osatzen duten pertsona kopurua kontuan hartuko lukeen familia-errentaren kalkuluan oinarritutako laguntzetara heltzeko sistemarik ez egotea.
3. Jarduera-planaren esparruko bestelako esku-hartzeak
2012. urterako egindako jarduketa-planaren esparruan, a
rlo honetan egindako jarduketa nagusien berri emango dugu. Hain zuzen ere, a
gerian jarriko dugu zein izan diren A
rartekoarentzako a
rretagune nagusiak familientzako laguntzaren a
rloan:
3.1. Arlo horretan sustatutako ofiziozko jarduerak
Familia homoparentalei dagokienez, eta familia homoparentalei eta sexu bereko bikote edo ezkontideei a
dministrazio oztopo formalak kentzeari buruzko abenduaren 23ko A
rartekoaren 4/2010 Gomendio Orokorraren jarraipena burutze a
ldera, hainbat jarduera bideratu ditugu, LGTB pertsonen a
rretari eskainitako kapitulu honen a
talean zehatzago a
ipatzen ditugunak.
3.2. Euskadin familiak babesteko politika publikoen egoerari buruzko txosten berezia
2012an, A
dos Consulting a
holkularitzaren babes teknikoarekin, Euskadin familiei laguntza eskaintzera bideratutako politika publikoen egoera zein den a
ztertzeko txosten berezia burutzen hasi gara. A
zterlan horrekin EAEko familia politiken diagnosi konparatiboa egiteko as
moa dugu gure inguru hurbileneko Europako herrialdeetan sustatutako politika a
urreratu eta babesleenekin a
lderatuz, a
zkenik euskal familien behar eta eskaerei erantzuna ematera bideratutako hainbat gomendio proposatu a
hal izateko.
Azterlan horrek familiaren kontzeptuaren ikuspegi zabala kontuan hartzen du, haurrentzat, helduentzat eta ezgaitasunen bat, mendekotasuna eta gaixotasunak dituzten pertsonentzat euskarria den giza bizikidetzako esparru gisa ulertuta. Ikuspegi integral edo ez murriztaile horrek egun a
rte euskal familien egoera erreala zein den eta Euskadin politika publikoetatik bideratu behar diren hobekuntza-esparruak zeintzuk diren jakiteko ikuspuntua eskainiko digu.
3.3. Bilerak familia ugarien elkartearekin
Hainbat bilera bat egin ditugu Hirukide Euskal A
utonomia Erkidegoko familia ugarien elkartearekin. Elkarteak lan-ildo nagusiak zein dituen eta botere publikoei zer eskatzen dien jakinarazi digu, eta erakunde honek hori dena jaso du, a
ztertu eta, hala badagokio, dagokien a
dministrazioei helarazteko. Erakunde honek familia ugarien egoera eta elkarte horrek egindako eskaerak zehaztasunez a
ztertzeko konpromisoa hartu du –Euskadiko familiei buruzko txosten bereziaren esparruan, 2012. urte a
maieran hasi genuena eta 2013. urtean zehar a
maitzeko as
moa duguna–, gure babes-mailek familien babeserako politika indartsuak garatu dituzten Europako herrialdeen estandarretara hel daitezen.
3.4. Bilerak Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Gaietako Saileko Familia eta Komunitate Politikarako Zuzendaritzarekin
2012. urtean zehar hainba bilera egin ditugu Enplegu eta Gizarte Gaietako Saileko Familia eta Komunitate Politikarako Zuzendaritzarekin, bi erakundeok a
rlo horretan egiten dugun lanari buruzko informazioa trukatzeko, bai eta erakunde honetan jasotako kexa jakin batzuekin loturiko zenbait konturi buruz dugun iritzia erkatzeko ere. Bilera horietan, Eusko Jaurlaritza familien inguruan egiten a
ri den lanaren eduki nagusia zein den a
zaldu zigun Zuzendaritzak, bai eta zein diren Eusko Jaurlaritzak jarraitu edo sustatu nahi dituen politika publikoen ildo estrategikoak ere, Familiei Laguntzeko Erakunde A
rteko III. Planean ezarritakoak.
Arartekotik, plan berriak sustatzen duen orientazio orokorrarekin eta filosofiarekin bat egiten dugula a
zpimarratu dugu, eta gure erakundean jaso ditugun kexen inguruko hainbat konturi buruzko gure kezka helarazten jarraitu dugu, hala nola, 255/2006 Dekretuan xedatutako seme-alabengatiko diru-laguntzen eskaeraren kudeaketa errazteko beharra, norberaren konturako langileak bateratzeko laguntzei buruzko 177/2010 Dekretuan a
raututako laguntzen onuradun gisa gaineratzeko beharra; guraso bakarreko familiei zuzendutako neurri bereziak ezartzeko edo babesak indartzeko beharra; banaketak edo dibortzioak daudenean, jagoletza ez duten gurasoek laguntza horiek eskuratzeko erregimena berraztertzearen egokitasuna, hitzarmen a
rautzaileak kasu bakoitzean xedatutako seme-alaben zaintzarako beharrak bete a
hal izateko.
3.5. Parte hartzea foro eta jardunaldietan
2012ko a
zaroan Eusko Jaurlaritzako Familia eta Komunitate Politikaren Zuzendaritzak a
ntolatutako Familien biltzarrean erakunde honek izandako parte-hartzea a
zpimarratu nahi dugu. Bertan, A
rartekotik, familiek giza eskubideen defentsan duten zeregin garrantzitsua, premia egoeretan babesa eskaintzeko duten a
halmena eta banakakoen a
rtean elkartasun-lotura irmoak ezartzeko gaitasuna a
zpimarratu nahi izan genuen.
Familiak publikoki babestea banakoak euren giza garapenean babestea dela kontuan hartuta, banakako eta taldeko eskubideak lortzeko eta premia gehien dutenak (adingabeak, nagusiak, gaixotasunen bat edo mendekotasuna duten pertsonak) bereziki babesteko, a
gerian utzi nahi izan genuen familien babesa gizarte estatua mantentzeko ezinbesteko estrategia publikoa dela, beraz, krisi egoeran, inoiz baino gehiago, familia politikak gizartearen kohesioa bermatzeko eta garai hauetan horrenbeste a
geri den pobrezia eta gizarte desegituraketa saihesteko inbertsio publikorik onena dira.
Era berean, biltzar hartan a
dierazi genuen familien a
lorrean jardutea ez dela soilik laguntza publikoetako politikak edo diru-laguntzak bideratzea (bereziki, seme-alabak edo mendeko pertsonak edukitzeari dagokionez, baita lana eta familia bateratzeko laguntzari dagokionez ere), horrez gain, eta gero eta gehiago, kultura, gizarte eta ekonomia a
ldaketa sakonak sustatu behar dira, familien beharrak gure jarduera ekonomikoan erabat barneratzeko ikuspuntu berriak ireki ditzaten. Botere publikoak mentalitate a
ldaketen prozesuen buru izan behar dira, zaintzak, etxeko lanak, a
tsedenak, a
isiak, giza harremanek eta ordainsaririk gabeko borondatezko beste parte-hartze sozial mota batzuek nahitaez behar duten eremua onartzeko. Gainera, ezin da bidezko familia a
ntolakuntzarik egon zaintza eta etxeko lanen banaketan elkarren a
rteko erantzukizunik ez badago, eta ezin da ekonomia eta lan ordainduaren a
ntolakuntzarik egon emakumeen erabateko parte-hartze soziala sustatzeko eta gizonek etxearen eta zaintzaren bizitzan esku-hartzeko beharra ezagutu gabe. Horretarako, lanaren a
ntolamendua oinarrizko giza beharretara egokitu behar da, giza bizitzaren eremu ezberdinak –lana, familia eta eremu pertsonala– bateratzeko a
ukera eskaintzen duten formula berriak indarrez sustatuz.
4. Herritarren eskubideen egoeraren balorazioa
Honakoak dira a
ntzemandako a
razo eta hobekuntza esparru nagusiak:
4.1. Lana eta familia bateratzea
Familiengan eragina duten kexa as
ko ogasun publikoa, etxebizitza, funtzio publikoa edo gizarte bazterkeria egoeran dauden pertsonen a
rloarekin lotuta dauden a
rren, hala ere
–aurreko urteetan bezalaxe– familien inguruan kexa gehien jaso dituen esparrua lana eta familia bateratzeari buruzkoa izan da. A
razorik a
zpimarragarriena seme-alabak zaintzeko lanaldia murrizteagatik edo eszedentzia hartzeagatik jaso beharreko laguntzak onartzeko edo ordaintzeko egondako a
tzerapena izan da. Jasotako eskaera kopuru handiaren ondorioz sortu diren kudeaketa-zailtasunak direla-eta gertatu da hori. Bateratze laguntza horien eremu subjektiboa zabaltzeko beharrari buruzko kexa ugari ere egon dira, izan ere, zaintza karga handiak dituzten jagoletzarik gabeko gurasoak edo norberaren kontura lan egiten duten gurasoak ere barne hartzeko eskaerak egon dira. Horren guztiaren ondorioz esan dezakegu, une honetan, lana eta familia bateratzearen gaia ez dela familientzako kezka nagusia soilik, gizarte eta ekonomia a
ntolamenduan a
rrakasta lortzeko garrantzia handiko gaia baita.
Kargura dituzten pertsonen zaintzari denbora gehiago eskaintzeko lanaldiak murrizten dituztenen edo eszedentziak eskatzen dituztenen egoerak babesten dituzten laguntza ekonomikoak, bateratzea burutu nahi dutenentzat lagungarri badira ere, gure bizitzaren bi a
lderdiak eraginkortasunez errazago bateratzeko neurri oso partziala besterik ez dira. Gero eta beharrezkoagoak dira denbora a
ntolatzeko planteamendu global berriak, laneko bizitza bideratzeko eta, a
ldi berean, norberaren eta familiaren beharrei a
rreta nahikoa eskaintzeko a
ukera ematen dutenak. Osterantzean, pertsonen a
rreta eta zaintzarako tarte nahikorik ez uztean, giza ikuspuntutik bideragarria ez den gizarte eredua sortzen a
riko ginateke. Zentzu horretan, euskal botere publikoek, diru-laguntzen bidea jarraitzeaz gain, gizarte eta ekonomia a
ldaketa sakoneko prozesu horiek ere zuzendu behar dituzte, lana eta denborak a
ntolatzeko eredu berriak proposatuz, bateratzeko ekimenak sustatuz eta bateratzearen a
lde egiten duten eta zaintzak, etxeko lanak, a
tsedenak, a
isialdiak, giza harremanek eta gizarte parte-hartzeak merezi duten nahitaezko eta beharrezko tartea –eta euren funtsezko balioa– onartzera bideratzen diren lan modu berriak ezartzeko prest dauden a
ntolakuntzak irmoki babestuz.
4.2. Familientzako laguntza publikoen beharra
Une honetan bizi dugun krisi ekonomikoaren testuinguruan, euskal botere publikoak bereziki konturatu behar dira garrantzitsua dela familientzako diru-laguntzetan zalantzarik ez izatea; izan ere, gizarte babesa ematen dute premia-egoeretan, eta, a
lde horretatik, kasu as
kotan osatu eta ordezkatzen dituzte ongizate-estatuaren funtzioak. Herritarren kexek eta elkartegintza-sareak a
gerrarazi dute familientzako laguntza publikoak ugaritzeko beharra, batez ere zailtasun bereziak dituztenentzat, hala nola familia ugarientzat, guraso bakarreko familientzat eta beren baitan mendekotasun- edo gaixotasun-egoera bereziren bat duten kideak dituzten familientzat. Uste dugu, gaur egun dauden zuzeneko laguntzez gain, beharrezkoa dela gaur egungo zerga-sistemaren berrikuspena proposatzea ere, familia-egoera guztietarako laguntza publikoa egituratzeko tresna erabilgarria bihur dadin. Euskadiko familiei laguntzeko politika publikoen egoerari buruz garatzen a
ri garen txosten berezian, kontu horien ikuspegi sakonagoa eta zehatzagoa eskaintzeko as
moa dugu, une honetan dugun familiekiko laguntza-sistema eta gure familia politikak orokorrean hobetzeko proposamen zehatzak bideratu a
hal izateko.
4.3. Laguntzen hartzaile izango diren familia-talde a
hulenen definizioa
Aurreko urteetan a
ipatu dugun bezala, Familiei Laguntzeko abenduaren 12ko 13/2008 Legeak a
ipatzen dituen familia a
hulenak zeintzuk diren a
rgiago zehaztu behar dela sumatu dugu. Gaur egun talde horiek zehazturik ez egoteak, guraso bakarreko familiekin gertatzen den bezala, bide ematen dio horien babesgabetasunari, kaltetu suertatzen baitira har litzaketen prestazioei dagokienez. Espero dugu Familiei Laguntzeko Erakunde A
rteko III. Plana indarraldian dagoen a
ldian behin betiko a
rgitzea hori eta a
hulen diren familia horiei bereziki onura emateko neurriak ezartzea.
4.4. Seme-alabak jaio edo a
doptatzeagatik laguntzak onartzeko kudeaketa erraztu beharra
Erakunde honek dagoeneko Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailari as
kotan jakinarazi dio seme-alabengatiko laguntzei buruzko uneko a
raudia berrikusi beharko litzatekeela, seme-alabak jaiotzen diren unean laguntza horien a
utomatikotasuna lehenesten duen laguntza-prozedura berria sustatuz, gurasoek laguntza horiek denborarekin eta behar bezala eskatzeko karga izan ez dezaten, gaur egun geratzen den moduan, izan ere, as
kotan gertatzen da –ezjakintasunagatik edo informazio faltarengatik– laguntzak epez kanpo eskatzen direla (arauak xedatutako epetik kanpo, eta ondorioz, ukatu egiten dira.