2012. urtean zehar 58 erreklamazio izan dira a
rlo honetan; beraz, Erakundeak izapidetutako kexa guztien %2,29 a
rlo honetakoak izan dira. Ondoren a
dministrazioka xehakatuko ditugu:
– Euskal A
utonomia Erkidegoko A
dministrazio Orokorra (Eusko Jaurlaritza).....20
– Foru a
dministrazioa.....2
– Tokiko a
dministrazioa.....2
Honela sailkatu ditugu a
ztertutako kexak, gaiak edo a
zpiarloak kontuan hartuta:
– Finantza-erakundeak eta as
eguru-etxeak.....30
– Merkataritza, turismoa eta kontsumoa.....16
– Administrazioaren funtzionamendua eta a
dministrazio prozedura.....9
– Nekazaritza, a
beltzaintza, a
rrantza eta industria.....2
– Energiaz (elektrizitatea eta gasa) hornitzeko zerbitzuak.....1
Ondoko taulan 2012ko ekitaldian kudeatutako kexen estatistikak a
geri dira, ekitaldia itxi denean (abendua) eduki diren datuen a
rabera.
2.1. Nekazaritza, a
beltzaintza, a
rrantza eta industria
Atal honetan Eusko Jaurlaritzako Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismo Sailak baliatu behar duen kontrol-jarduera nolabait zehazten duen kexa bat izango ditugu hizpide, interes orokorreko zerbitzuak ematen dituzten enpresei buruzkoa.
Usansoloko a
uzokideen elkarte batek A
rartekoaren esku-hartzea eskatu zuen Usansolon a
zken hilabeteetan pairatutako energia elektrikoaren horniduraren etete jarraituengatik kezkatuta eta haserre zeudelako.
Egindako eskaerari erantzunez, sail horrek Iberdrola Distribución Eléctrica enpresak egindako txostena bidali zigun. Bertan, a
rgi-etenak gertatzeko izandako a
rrazoiak eta a
razo hori konpontzeko jarraitutako jarduerak a
zaltzen zituzten.
Zentzu horretan, a
ipa dezakegu gertatutako matxuren a
rrazoi nagusia Usansoloko elikatze-lineetatik gertu zegoen zuhaiztia zela, zehazki, Bedia a
zpiestazioko 3. zirkuituko Bedia lineatik gertu zegoen urertzean kokatutako zuhaiztia.
Bizkaiko Foru A
ldundiko Nekazaritza Sailaren baimena lortu ondoren, zuhaiztia moztu zen, beraz, gertatzen a
ri ziren matxurak nabarmenki murriztuko zirela pentsa zitekeen.
Azkenik, Bedia eta Galdakaoko udal ordezkariekin hainbat bilera egin zirela a
ipatzen zen. Bertan, Iberdrola enpresak linea elektrikoa lurperatzeko a
ukera a
ztertzeko konpromisoa hartzen zuen, zuhaizti horrekin etorkizunean egon zitezkeen a
razoen konponbide gisa.
2.2. Merkataritza, turismoa eta kontsumoa
Aurreko urteetan bezala, a
tal honetan jasotako kexa gehienak enpresa pribatuen jardunari buruzkoak izan dira; baina erakunde honek ezin du a
rlo horretan esku hartu, euskal herri-administraziorik ez delako tartean egon.
Oro har, planteatutako gai zehatzaren inguruan egoki iritzitako informazioa helarazi ondoren, kexa horiek sustatzen dituzten interesdunei esan diegu Kontsumitzaileen Informaziorako Udal Bulegoak eta Kontsumobide direla kexa horiek izapidetzeaz a
rduratzen direnak eta, legearen a
ginduz, une honetan, gure esku hartzeko a
halmena jarduerak ordenamenduarekin bat etortzen ote diren a
ztertzera mugatzen dela.
Izapidetutako kexei dagokienez, batez ere jorratu duten gaia izan da interesdunak ez zeudela a
dos udal-bulegoek jarraitu duten prozedurarekin, hain zuzen, Eusko Jaurlaritzaren a
urrean sustatu diren kontsumo a
rloko erreklamazioak izapidetu eta a
rtxibatzeko, organo honek ez baitu egiaztatu a
dministrazioaren a
rau-haustea egon denik.
2.3. Finantza-erakundeak eta as
eguru-etxeak
2012an zehar, euskal familia as
ko erakunde honekin harremanetan jarri dira euren banku erakundeek finantza produktu bat –lehentasunezko partaidetzak– kontratatzea gomendatu zietelako eta ez direlako ez inbertsioan itxarondako segurtasun mailei ez iragarritako errentagarritasunari erantzuten a
ri.
Kexa horiek ikusita, Defensor del Pueblo erakundeari honen berri eman genion, eragindakoek onartu baitziguten ez zietela informazio egokirik eman produktu horren ezaugarrien inguruan kontratatu zuten unean.
Banku erakundeen funtzionamendua gainbegiratzea Espainiako Bankuari dagokio. Era berean, Balore Merkatuaren Batzorde Nazionalari (CNMV) dagokio balore merkatuen gardentasuna, bertan prezioen burutzapen zuzena eta inbertitzaileen babesa zaintzea. Bi erakunde horiek Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioan a
txikita daude. Hori zela-eta, Espainiako Herriaren Defendatzailearekin harremanetan jarri ginen Estatuko A
dministrazioaren organo horiek jarraitutako jarduera a
zter zezan.
Jakinarazi izan da CNMVk finantza produktuen komertzializazio okerra zigortzen zuten hainbat espediente ireki dituela, eta horien a
rtean lehentasunezko partaidetzak daude. Era berean, Herriaren Defendatzaileak hainbat gomendio eman ditu CNMVri eta Ekonomia Ministerioari.
Onartu behar dugu banku erakunde baten kontrako zigortzeko espediente bat izapidetzean, kalte-ordaina eskuratzea edo dirua berreskuratzea lortzen ez bada ere, zigortutako banku erakundearen praktika okerra egon denaren froga-elementua da, oso erabilgarria dena banku erakunde hori a
uzitara eramanez gero. Gure a
ntolamendu juridikoan organo judizialek bakarrik dute eskumena banku erakundeen jarduera a
ztertzeko eta euren erantzukizun zibila zehazteko.
Une honetan, ziurrenik, emaitzarik eraginkorrenak ematen dituen bidea organo judizialetara jotzea da. A
zken hilabeteetan epaitegien a
dierazpen oso irmoak eta banku erakundeen jarduerekiko oso kritikoak entzun ditugu. Horien bidez, kasuaren a
rabera, bezeroari gomendatutako inbertsio txarretik sortutako kalte-galeren kontratuzko erantzukizuna onartu da edo baimenean a
katsak egoteagatik finantza produktu horien salerosketa kontratuen baliogabetasuna a
itortu da, finantza erakundeak kontratuaren a
urreko informaziorako beharrak urratu zituela bermatu baita eta, ondoren, a
ldeen baimena behar ez bezala eman zelako, horiek ez baitzituzten ezagutzen sinatutako erosketa a
ginduen ezaugarriak eta helburua.
Zoritxarrez, kreditu erakundeak berregituratu eta konpontzeari buruzko abuztuaren 31ko 24/2012 Errege Lege Dekretuak burututako erreformak ez du baztertu bezero minoristei lehentasunezko partaidetzak saltzeko a
ukera. (3. xedapen gehigarria).
Hala eta guztiz ere, benetako ezbeharra, krisi ekonomikoaren ondorioz etxebizitza galdu behar izan duten pertsonak bizitzen a
ri dira, izan ere, euren diru-sarrerak nabarmenki murriztean, ezin izan dituzte ordaindu bere garaian euren etxeak erosi a
hal izateko sinatutako hipoteka-kredituak.
Hipoteka betearazpena nahitaez etxebizitzarako eskubidearen ikuspuntutik a
ztertu behar da, konstituzio bidez babestutako eskubide bat bezala, beraz, bat-batean gertatutako eta eragindakoaren erabaki eta esku-hartze eremutik kanpoko a
rrazoiengatik galtzean, a
dministrazioak fede oneko kontsumitzailearen a
ldeko oinarrizko eskubide hori defendatzen duten neurriak burutu behar ditu. Herritarren legezko a
ldarrikapen hori etxebizitzaren a
lorrean sakonago jorratzen da.
Hori bai, gerturatze hori kontsumitzaileen eta erabiltzaileen eskubideen ikuspuntutik ere egin behar da. Etxebizitza erosteko familiek euren baliabide kopururik handiena erabiltzen dute.
2012an kaleratzeen drama bideratzen saiatu diren bi a
rau onartu dira, 6/2012 Errege Lege Dekretua, martxoaren 9koa, baliabiderik ez duten hipoteka-zordunak babesteko presako neurriei buruzkoa eta 27/2012 Errege Lege Dekretua, a
zaroaren 15ekoa, zordun hipotekarioen babesa sendotzeko neurri urgenteei buruzkoa.
Lehenengoak Jardunbide Egokien Kodea jasotzen du bere eranskinean eta kreditu erakundeek nahi izanez gero harekin bat egin dezakete. Hala ere, gure a
utonomia erkidegoan ez du birtualtasun handirik izan, 100.001 eta 500.000 biztanle a
rteko udalerrietan –tarte horretan daude gure udalerri nagusiak– gehienez ere 150.000 eurorengatik erositako etxebizitzen hipoteketan a
plikatzen delako. Bestalde, a
rau horrek jasotzen dituen xedapenak baztertzeko a
talasean dauden eta a
ldi berean euren ohiko etxebizitzan hipoteka kreditu edo mailegu bat zor duten familientzat bakarrik dira a
plikagarriak.
Zordun hipotekarioen babesa sendotzeko neurri urgenteei buruzko azaroaren 15eko 27/2012 Errege Lege Dekretuak, bi urteko epean zehar bereziki zaurkorrak diren taldeen ohiko etxebizitzen gaineko kaleratzeak eteten ditu.
Bi a
rau horiek baloratu behar diren a
lderdi positiboak jasotzen dituzten a
rren (hipoteka zorra berregituratzeko neurriak, berandutzako interesak murriztea, kaleratzeak etetea, etxebizitzen gizarte funtsa sortzea familia horiei euren gain har ditzaketen errentak dituzten a
lokairu kontratuak eskuratzen laguntzeko…) ez dira inolaz ere balio izaten a
ri a
razo larri honi erantzun egokia emateko, nahiz eta 27/2012 Errege Lege Dekretuak zioen a
zalpenean “berankortasun tasa gure herrialdean baxua” dela eta “aparteko egoera horren ondorioz (zordunei) ekonomia– edo ondare-egoera a
ldatu” zaiela eta “babes-premia handia” dutela onartzen duen.
Kaleratzeak ez dira gelditu eta familiek egoera oso gogor eta zailei a
urre egin behar diete.
Etxebizitza galdu eta istripu baten ondorioz, langabezian geratu izanagatik, bikotekidearekin izandako harremana a
purtzeagatik, etab. finantza erakundeari ordaindu ezin dizkioten diru-kopuru handiak zor izaten jarraitzeagatik A
rartekora jotzen duten pertsonen kopuruak gora egiten du.
Arartekoak ordainean ematearen a
lde egin behar dela defendatzen du, hipoteka kreditu bat sinatzean bere gain hartutako erantzukizun guztia iraungitzeko bide gisa, gutxienez, ohiko etxebizitzan eragina duenean, eta maileguaren ordainketan luzamendua ezartzea gomendatzen du, bat-bateko a
rrazoiengatik, fede oneko mailegatzailea zaurkortasun egoeran dagoenean.
Familiaren gainzorpetzearen a
urrean, botere publikoen lehentasuna zordunari mailegua itzultzeko a
ukera eskaintzen dioten neurriak bideratzera zuzendu behar da baina, a
ldi berean, posible den guztietan, etxebizitza mantenduz. Hura galtzea betiere a
zken a
ukera izan beharko litzateke, egoitza-eremua ezinbesteko baldintza da nortasuna garatzeko eta babes-elementua da gizarte bazterkeriaren a
urrean.
Azaro hasieran, Europako Justizia A
uzitegiko a
bokatu nagusiak, Juliane Kokottek, iritzi oso kritikoa eman zuen Espainiako hipoteka legeriak Europar Batasuneko eskubidearekin bat egiten ez zuela salatuz, C-415-11 gaia. Bere ondorio orokorretan, Kokottek gogorarazten du EBko estatuetako kaleratzeen a
raudi prozesala kontsumitzaileak babesteko Europako zuzentarauarekin bateragarria izan behar dela.
Horregatik, A
rartekoak egokitzat jotzen du Euskadiko hainbat epaileren ekimena, 2012ko a
zaroan Euskal A
utonomia Erkidegoko Justizia A
uzitegi Nagusiak bere egin zuena, kaleratzeetan jarduera-protokolo bat ezartzeari buruzkoa. Protokolo horri esker eginbide judizial berri bat ireki a
halko da lehen inolako a
legaziorik egiteko a
ukerarik ez zegoen lekuan, eragindakoak euren a
bokatuaren bidez entzun a
hal izateko. Eginbide berri horrek berehalakoak diren kaleratzeak eteteko a
ukera eskainiko du 27/20125 Errege Lege Dekretuan jasotako kasuetan.
Hala eta guztiz ere, Kokott a
bokatu nagusiak bere ondorioetan a
ipatzen duen moduan, erkidegoko zuzenbidean indarrean dagoen eraginkortasuneko printzipioari jarraiki, deklarazioko prozedura ezagutzen duen jurisdikzio-organoak betearazpen prozedura eteteko (aldi baterako) a
ukera izan behar du, kontratu-klausula gehiegizkoa den edo ez egiaztatzen den a
rte.
2012ko maiatzean Eusko Jaurlaritzako Familien Gainzorpetzeari A
urre Egiten Laguntzeko Zerbitzua a
bian jarri zen. Doako eta a
ukerako zerbitzu gisa sortu zen, bereziki ekonomiaren a
lorreko profesionalek osatuta, ohiko etxebizitza ordaindu ezin denean finantza erakundeen a
urrean bitartekaritza lanak egiteko helburuarekin. Zerbitzuaren xedea sortutako zorrak kitatzeko a
halik eta baldintzarik onenak bilatzea da, familia unitatearen gaitasun ekonomikoa a
ztertu ondoren. Etxebizitza Euskal A
utonomia Erkidegoan egon behar da eta ohiko etxebizitza eta familiak duen bakarra izan behar da. Era berean, erosketa balioa 350.000 € baino gutxiagokoa izan behar da.
Arartekoak ondo hartu du Eusko Jaurlaritzaren ekimen hori. Hala eta guztiz ere, beharrezkotzat jotzen da laguntza handiagoa eta eragindako familiarekiko babes egokiagoa bideratzea prozesuaren fase guztietan. Halaber, hobe litzateke egoitza-eskubideak betetzen direla bermatzea helburu duen nahitaezko bitartekaritza prozedura izatea. Horrek eskatzen du familien gainzorpetzearen a
rautzea ezinbestean bideratu behar izatea.
Azkenik, a
ipatu beharra dago gure a
utonomia erkidegoan borondatezko gizarte-aurreikuspeneko erakundeak (BGAE) gainbegiratze, kontrol eta ikuskapen erregimen baten mende daudela eta, behar izanez gero, Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Finantza Sailaren esku-hartzea bideratzen dela, Borondatezko Gizarte A
urreikuspeneko Erakundeen 5/2012 Legea, otsailaren 23koa, betetzea helburu duena.
Lege honek gizarte-aurreikuspen osagarria hedatu nahi izan du Euskal A
utonomia Erkidegoko herritarren a
rtean, eta, horretarako, bereziki sistema kolektiboak eta enplegukoak sustatu ditu. Era berean, BGAEak erregulatzen dituen a
raudia a
rgitu eta eguneratu du eta erakunde horien kudeaketaren gardentasuna, eraginkortasuna eta kaudimena ere indartzen saiatu da, baita botere publikoen tutoretza eta kontrol mekanismoak ere, eragindako taldeen interesak babesteko.
Taldeko eta laneko sistemen a
ldeko a
pustu irmo horrek ez du oztoporik jarri banakako edo taldeko BGAE bateko kide batentzat, haren lehen ekarpenak hamar urte baino gehiago dituenean, eskubide ekonomikoak erreskatatzeko a
ukera mantentzeko metatutako erreserben kargura, erabilitako finantza sistemaren a
rabera.
Lehen ekarpena egin zenetik 10 urte igaro direlako metatutako eskubideak erreskatatzeko a
ukera ez da ohiko kontingentzia laneko BGAEetan, bertan ekintza babeslea erretiroa, heriotza, ezgaitasuna, iraupen luzeko langabezia, eta a
barrengatik Gizarte Segurantzaren prestazioak osatzera bideratuta dago. Hori dela-eta herritarren kexak sortzen a
ri dira, denboran
luzatzen a
ri den krisi ekonomiko sakona a
dierazle duen uneko egoera ekonomikoan, metatutako eskubide ekonomiko horien eskuragarritasuna une hauetan errenta osagarriak eskainiko lizkiokeelako familia unitateari.
3. Jarduera-planaren esparruko bestelako esku-hartzeak
2012ko maiatzean “Euskal A
utonomia Erkidegoan erabiltzaileen eta kontsumitzaileen eskubideak ezartzea” izeneko lana a
urkeztu zen, Farapi, SL ikerketa taldeak egina, izan ere, 2011. urtean erakunde horrek deitutako ikerketa-bekaren enpresa esleipenduna izan zen. A
zterlan a
nalitikoa da, EAEn teknologiaren, telekomunikazioen eta a
ireko garraioaren sektoreetan pertsona erabiltzaile eta kontsumitzaileek dituzten eskubideen egoera zabaltzeko eta sentsibilizatzeko helburua duena. A
zterlanaren helburu nagusia erabiltzaileek hiru sektore horietan erreklamatzeko eta defendatzeko dituzten moduak eta prozedurak eta esku hartzen duten a
gente ezberdinek erreklamazio-prozesuan burutzen duten zeregina a
ztertzea izan da.
Farapiko ikertzaile nagusiak A
rarteko erakundeak a
ntolatutako 2012ko UPV/EHUko Udako Ikastaroen esparruan egindako lana a
urkezteko a
ukera izan zuen. Ikastaro horien helburua eztabaida publikoa sortzea zen, oinarrizkotzat eta ezinbestekotzat jotzen diren interes orokorreko zerbitzuetarako irismena herritar guztientzat unibertsala eta kalitatezkoa dela bermatzeko herri a
dministrazioek burutu behar duten kontrol eraginkorra eta errealaren irismenean sakontze a
ldera.
Jardunaldi horietan txostengile-multzo handia egon zen: Clara As
úa doktoreak kontsumitzaileen eskubideen zaintza mekanismoetara hurbildu gintuen hiru lurralde esparruetan (Europa, Espainia eta Euskadi); Teresa Costa doktoreak eskumen-esparru hori osatzen zuen ekonomiaren eta enpresaren ikuspuntuarekin; eta mahai-ingurua, Kontsumobideko zuzendariak, Barakaldoko kontsumitzaileei a
rreta emateko bulegoaren a
rduradunak, Euskalteleko a
holkularitza juridikoko zuzendariak eta Farapi enpresako ordezkariak osatuta. A
zken horrek ikuspuntu ezberdinetatik kontsumitzaile eta erabiltzaileek enpresa pribatuen interes orokorreko zerbitzuak eskaintzearen gainean dituzten eskubideen egunerokotasunari buruzko ikuspegi erreala osatu zuen.
Bestalde, finantza erakundeen jarduerei buruzko a
talean a
zaltzen genuenez, 2012an zehar herritar as
kok helarazi digute, idatziz zein a
hoz, banku eta as
eguru erakunde batzuen jarduerarekin a
dos ez zeudela eta babesgabetasun sentsazioa zutela.
Euskal herri a
dministrazio bati dagokion gatazka baten aurrean ez gauden a
rren, erakunde hau inplikatutako a
gente guztiekin lankidetzan egon da eragindako pertsonen babesean a
urrera egin a
hal izateko, bereziki, hipoteka zordunen kasuetan.
Horrela bada, erakundeak Bizkaia Jaurerriko A
bokatuen Bazkunak “Hipoteka zordunak babestearen eremuan jarduteko proposamenak” izenekoen inguruan a
ntolatutako jardunaldien esparruan laguntza eskaini zuen gogoeta batekin eta Familien gainzorpetze egoeren a
urreko proposamenekin.
Era berean, Oviedon As
turiasko Prokuradoretza Nagusiak (Herriaren defentsa-erakundeak) a
ntolatutako lan-saio batean parte hartu zuen Iñigo Lamarca a
rartekoak, “Krisi ekonomikoko egoeran etxebizitzarako eskubide konstituzionala eraginkortasunez babesteko neurriak” gaiaren gainean. Topaketa horretan, Iñigo Lamarca a
rartekoak “Etxe kaleratzeak: giza eskubideen ikuspegitik a
ztertu beharreko gizarte-arazo larria” izenburuko ponentzia a
urkeztu zuen.
Topaketan barrena, Espainiako Herriaren Defendatzaileak, A
rartekoak eta a
utonomia erkidegoetako gainontzeko herriaren defendatzaileek adierazpen garrantzitsu bat onartu zuten krisi garai honetan etxebizitza izateko eskubideari buruz, eta hainbat neurri proposatu zituzten etxe kaleratzeen a
razo larriari a
urre egiteko.
Era berean, 2013. urteko UPV/EHUko Udako Ikastaroen esparruaren barnean, A
rarteko erakundeak pertsonek finantza erakundeekiko harremanetan dituzten eskubideak babesteari buruzko gogoeta eta eztabaida jardunaldia a
ntolatuko du, datorren uztailerako a
urreikusita dagoena.
Gure gizartea pairatzen a
ri den krisi ekonomikoaren ondorio gisa, bankuetako produktuak eta zerbitzuak erosi izanagatik sortutako zaurkortasun eta babesgabetasun egoeren a
urrean eta kontrolatu gabe dauden eta familiaren bizitzan eragin handia duten ondorioak sortu dituzten bankuen jardueren a
urrean babesik gabe gaude. Egoera hau larritasun maila handienera heltzen da hipoteka betearazpenekin.
Bankuetako zerbitzuak interes orokorreko zerbitzuak a
l dira? Ikuspuntu horren a
lde egin behar dugu, izan ere, kontsideratu izan da interes orokorrak eskatzen zuela banku-erakundeak diru publikoarekin erreskatatu behar zirela. Babestu behar dugun ikuspuntu horretatik, zerbitzu horien gaineko a
dministrazioaren esku-hartze zuzena eskatu behar dugu, horiek a
rautzeaz gain, kontrol eraginkorra ere gaineratuko duena.
Estatuak bermatu behar du herritarrek kontsumitzaile eta erabiltzaile gisa dituzten eskubideak legez babestuta daudela, eta bankuen esparruko kontrataziotik sortutako beharrak oinarrizko eskubide horiek errespetatzen dituztela.
4. Herritarren eskubideen egoeraren balorazioa
Aurten ere esan behar da a
rlo honetan jorratu dugun kexa kopurua gutxitu egin dela, a
urkeztu dizkiguten kexa guztien a
rtean a
zpimarragarriak badira ere oinarrizkotzat jo ditzakegun zerbitzuetako erabiltzaileek sustatutakoak –adibidez, gas edo elektrizitate hornidurari edo telefonia zerbitzuei buruzkoak–. Dena den, zerbitzu horiek enpresa pribatuek ematen dituzte baina herri-administrazioek interes orokorreko zerbitzuen ematearen gaineko nahitaezko kontrol-lanak egin behar dituzte.
Hala eta guztiz ere, ekitaldi honetan a
utonomia erkidego honetako herritarrek ekonomia eta finantza erakundeekiko izandako harremanetan sortu zaizkien a
razoen inguruan a
urkeztutako erreklamazio kopuruak nabarmenki egin du gora.
Zehazki, hori ez da A
rartekoaren esku-hartzearen barruko esparru bat; izan ere, finantza- eta kreditu-erakundeen jardunaren kontrola ez dago otsailaren 27ko 3/1985 Legeak –Ararteko erakundea sortu eta a
rautzekoak– erakundeari ematen dizkion eskumenen barruan: hala eta guztiz ere, pertsona horiek orientatzen saiatu gara, hau da, haien erreklamazioak eta kexak organo eskudunei a
urkezteko informazioa eman diegu.
Euskal herri a
dministrazio bati dagokion gatazka baten a
urrean ez gauden a
rren, A
rarteko bulegoa ezin da a
lde batera geratu bizitzen a
ri garen egoera larriaren a
urrean eta, horregatik, inplikatutako a
gente guztiekin lankidetzan a
ritzen saiatu da, eragindako pertsonen babesean, bereziki, hipoteka zordunen babesean, a
urrera egin a
hal izateko.
Ahaleginik handiena egin behar da etxebizitza izateko eskubide konstituzionala babesteko, familiarik geratu ez dadin etxerik gabe.
Zentzu horretan, A
rartekoak ordainean ematearen a
lde egin behar dela defendatzen du, hipoteka kreditu bat sinatzean bere gain hartutako erantzukizun guztia iraungitzeko bide gisa, gutxienez, ohiko etxebizitzan eragina duenean, eta maileguaren ordainketan luzamendua ezartzea gomendatzen du, bat-bateko a
rrazoiengatik, fede oneko mailegatzailea zaurkortasun egoeran dagoenean.
Familiaren gainzorpetzearen a
urrean, botere publikoen lehentasuna zordunari mailegua itzultzeko a
ukera eskaintzen dioten neurriak bideratzera zuzendu behar da baina, a
ldi berean, posible den guztietan, etxebizitza mantenduz. Hura galtzea betiere a
zken a
ukera izan beharko litzateke, egoitza-eremua ezinbesteko baldintza da nortasuna garatzeko eta babes-elementua da gizarte bazterkeriaren a
urrean.