2. Hezkuntza
2012an 178 erreklamazio jaso dira hezkuntzaren a
rloan. Kexa hauen a
rtean hezkuntza-premia bereziak edo ezgaitasunarengatik, jatorriagatik, etniagatik edo egoera sozio-ekonomikoagatik hezkuntza-premia espezifikoak dituzten ikasleekin edo tratu txar eta jazarpen egoerekin lotuta egoteagatik Haur eta Nerabeentzako Bulegoari esleitzen zaizkionak gaineratuta daude.
Honako hauek dira ukituriko a
dministrazioak:
– Autonomia Erkidegoaren A
dministrazio Nagusia (Eusko Jaurlaritza).....137
– Toki a
dministrazioa.....6
– UPV/EHU.....6
Ohikoa izaten den moduan, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak a
urkeztutako kexa gehienak hartzen ditu. Hori dela-eta, eta batzuetan gorabehera puntualak egon a
rren (atzerapenak informazioaren bidalketan, etab.), sail horretako a
rduradunek erakundeari kexa moduan a
ztertzen ditugun gaiak behar bezala izapidetzeko eskaini dioten laguntza a
zpimarratu nahiko genuke datu positibo gisa.
Horien edukiari dagokionez, jasotako kexak honako gai hauei buruzkoak izan dira:
– Bekak eta bestelako laguntzak.....29
– Eskubideak eta betebeharrak.....22
– Ikasleen onarpena.....21
– Administrazioaren funtzionamendua eta a
dministrazio prozedura.....19
– Haur hezkuntza.....14
– Lanbide heziketa.....14
– Hizkuntzen irakaskuntza.....13
– Hezkuntzako plangintza/programazioa.....9
– Eskola-garraioa.....9
– Unibertsitateko irakaskuntza.....8
– Eskola-jantokia.....7
– Beste a
lderdi batzuk.....6
– Ikastetxeak-instalazioak.....3
– Ikastetxeak-antolaketa.....1
– Lehen hezkuntza.....1
– Irakaskuntza a
rtistikoak.....1
– Hezkuntza-premia bereziak.....1
Oro har, a
urreko ekitaldietako joera mantendu da eta kexa gehienek ikasleen onarpenari, eskubide eta betebeharrei eta beka eta bestelako laguntzei lotutako gaiak dituzte hizpide. Datu berritzat jo daiteke a
gian hizkuntzen irakaskuntzari eta lanbide heziketari buruzko kexak ugaritzea.
Urte honetan zehar kudeatu diren kexen izapide prozesuaren xehetasunei dagokienez, a
zpimarratzekoa da 2012an jaso diren kexa guztiak, 2012ko urtarrilaren 1ean a
bian zeudenak gaineratuta, txosten hau idatzi den unean honako egoera honetan daudela:
Ikasleen onarpenari buruzko kexa kopurua a
urreko urteetan a
urkeztutakoen a
ntzekoa da. Kexak eragin dituzten a
rrazoiak errepikatu egin dira. Hala, a
urten berriz ere lekurik ez dagoenean a
plikatzen diren onarpenerako lehentasunezko irizpideak zalantzan jarri dira –bereziki, familia unitatearen urteko errentaren irizpideari lotutakoa– eta berriro a
gerian jarri da erroldaren datuen gehiegizko erabilera.
Halaber, hezkuntza-administrazioak baimendutako ratioa berriro a
intzat har dezan hizpide duten kexak jasotzen jarraitu dugu. Horri dagokionez, interesdunei jakinarazi diegu indarrean dauden ratioak gaindi daitezkeela, bakarrik, eta salbuespenez, ezarritako a
rrazoien ondotik, a
urretik zentroen berariazko eskaera eginda, eta ratioa ehuneko hamar handitzeko egungo a
urreikuspenak xede duela behin ikasturtea hasita eskolatu behar diren ikasleak eskolatzea.
Hori horrela, a
zpimarratu nahi dugu, gure iritziz, hezkuntza-administrazioak prozesuaren kudeaketa mekanizaturako bidea emango duen aplikazio informatikoaren xehetasunak a
rgitaratu beharko lituzkeela, bereziki, bigarren eta hirugarren a
ukeren esleipenari buruzkoak.
Jakina den moduan, ohiko prozesu horretatik kanpo, ikasleen onarpena eskolatzeko lurralde batzordeen bidez kudeatzen da. Proposamenak a
urkezterakoan, batzorde horiek, familiek a
dierazitako borondateaz gain, euskal hezkuntza-sisteman a
halik eta integraziorik normalizatuena jarraitu behar dute, zehazki honako irizpideen babesean: 1) zentroaren gertutasuna familia etxebizitzari dagokionez eta eskolan dagoeneko a
nai-arrebarik ote dagoen; 2) funts publikoekin mantendutako zentro guztien (publikoak eta itunduak) a
rteko oreka; 3) zentroetan dauden baliabide teknikoen eta giza baliabideen erabilera eraginkorra eta 4) zentroaren egokitasuna ikasleari hezkuntza-erantzuna emateko.
Joan den urtean, a
ipatu genuen izapidetutako kexa batzuen ondotik beldur ginela ea familien nahia behar bezala kontuan hartzen a
ri ote zen, a
dierazi baikenuen hainbat kasutan eskolatzeko proposamenak hizkuntza eredutik eta familiek eskatutako zentro motatik a
ldentzen zirela. Hori horrela, a
urten a
re kezka handiagoaren isla a
gerian jarri behar dugu. Hain zuzen, familia batzuen kexak jaso ditugu eta horiek, egindako eskolatze-proposamenarekin a
dos ez egoteaz gain, eskolatze-gastuak gain hartzea zailtzen duen egoera ekonomiko zailaren egoera a
gerian jartzen saiatu dira. Ildo horretan, kexa horiek eskolatze-gastuen a
rteko desberdintasuna mahaigaineratzen dute, dela ikastetxe publikoa edo pribatu hitzartua, egoera hori a
lde batera utzi ezin dela a
rgudiatzeko, hain zuzen, familien as
motik a
ldentzen diren eskolatze-proposamenak egiteko irizpideak ponderatzerakoan.
Hezkuntza Sailak nabarmendu du ikastetxe pribatu hitzartuen finantzaketa baldintzek eta eskola-garraio, –jantoki eta –materialerako familiei emandako laguntzek a
ukera ematen dietela herritar guztiei eskola-mapa konfiguratzen duten unibertsitateaz kanpoko ikastetxe-sarean (bai titulartasun publikoko bai pribatu hitzartuko ikastetxeek osatutakoa) erabateko sarbide unibertsala izan dezaten.
Halaber, ikastetxe a
ldaketa edo lekualdaketaren a
ukerari lotutako kexa nahikotxo izapidetu ditugu, ikasleak onartzeko ohiko prozesua a
lde batera utzita. Egoera horren ondotik egiaztatu a
hal izan dugu bi a
rrazoi daudela a
urretik eskatutako zentroan ikasturte batez egotetik salbuesten dutenak: ikaslearentzako a
rriskua edo pairamendua dakarten egoerak eta hezkuntza-ikuskapenaren txosten baten bitartez behar bezala egiaztatuta egon daitezela, eta a
din oso goiztiarretan distantzia esanguratsuetara a
ldatzea dakarten bat-batean jazotako helbide a
ldaketak –azken egoera hori eguneratutako erroldaren egiaztagiriarekin froga daiteke–.
Gure ustez, beharrezkoa da zenbait a
dingaberen eskolatzerik ezaren egoerarekin a
maitzen saiatu diren erabaki judizialen gainean jarraitu diren eskolatze a
ginduak jorratu dituzten hainbat kasu a
ipatzea. Halaber, erakunde honetara jo dute deseskolatzea eta eskola-absentismoa errotik kentzeko onartutako programa a
plikatzeko moduaren a
urka dauden hainbat familiak. Gure iritziz, kexa horiek guztiek a
gerian jartzen dute gizarte-izaerako demanda bat dagoela “etxeko hezkuntza” edo “homeschooling“ izenarekin ezagutzen den hezkuntza-aukeraren inguruan.
Beste kontu batzuk a
intzat hartuz, esan behar dugu, oro har, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak emandako datuek optimistak izateko bidea ematen digutela, hain zuzen, hezkuntza-eskaintzaren etengabeko hobekuntzarako ezarritako a
dierazleen betetzeari dagokionez. Hori bai zailtasunik handienek zero eta hiru urteko hasierako tartean egoten jarraitzen dute, batez ere, bi urteko gelen eskaintzan.
Horri dagokionez, urte horretan a
urkeztutako kexa guztien a
rtean Barakaldon dagoen herritarren demanda bideratzeko as
moz a
urkeztutako kexa gailentzen da. Jakin dugun eskaera horrek ekimen garrantzitsuak eragin dituela, horien a
rtean, udalbatzak 2011ko a
benduaren 29an egindako ohiko bilkuran onartutako mozioa. Horren a
rabera, dagozkion a
ginduak eman daitezen eskatu da Barakaldo Haurreskolak Partzuergoan sar dadin. Hain zuzen ere, mozio hori ez betetzeak herritarren demandari funtsa ematen dio, kontuan hartuta une honetan zero eta bi urteko tarte horretarako programatutako hezkuntza-eskaintza zabal dadin eskatuz erakunde honetan kexa moduan a
urkeztu dela. Euskadiko Eskola Kontseiluak a
urkeztutako Txostena 2008-2010 urteetakoak Barakaldon jazotako plaza eskasiaren a
razo partikularrak biltzen ditu.
Hezkuntza-plangintza edo –programazioaren a
lderdiei dagokienez, 2012. urtean hainbat ebazpen eman ditugu Iruarteta HLHIren hezkuntza-komunitateak hala eskatuta izapidetutako kexen ondotik. Lehenengoa (Arartekoaren ebazpena, 2012ko urtarrilaren 31koa) ikastetxe honetara Mujika-Solokoetxe HLHIko ikasleak lekualdatzea hizpide duen hartutako erabakiari buruzkoa, hain zuzen, a
zken ikastetxe hori barne hartzen duen eraikinaren egitura berritzeko obren ondotik eta, jarraian, bigarrena (Arartekoaren ebazpena, 2012ko a
zaroaren 12koa) Iruarteta HLHIren hezkuntza-eskaintza laugarren ildo batera zabaltzeko erabaki a
dministratiboari buruzkoa. Bi ebazpenetan nahitaez a
intzat hartu behar diren bi a
lderdi gailendu behar ditugu hezkuntza-programazioari edo –plangintzari lotutako hainbat kontu jorratzen direnean: a
lde batetik, egoeran sartuta dauden hezkuntza-agenteen parte-hartzea eta, bestetik, hartutako erabakien motibazio betea.
Hain zuzen, Irungo Elatzeta HLHIrako a
urreikusitako hezkuntza-ibilbide berriari buruzko kexa bat izapidetzeak a
ukera eman digu egiaztatzeko hezkuntza-administrazioaren a
ldetik jarrera harkorra egon dela. Ildo horretan, interesdunei a
dierazi diegu oso positibotzat jo dugula Hezkuntza Sailak a
intzat hartu izana familiek 2. zk.ko ibilbide hori prestatu eta indartzeaz a
rduratu den lantaldean (Hirubide BHI, Elatzeta HLHI eta Leka-enea HLHI zentroak barne hartzen ditu) zuzenean parte hartu izana.
Are gehiago, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburuak Hezkuntza Batzordearen a
urrean Arabako eskola-maparen berri emateko egindako Legebiltzarreko a
gerraldi batean gailendu nahi izan du a
ipatu mapa plangintza demokratikoaren ondorioa dela, hezkuntza-komunitatearen ordezkari guztien partaidetzarekin, erakunde honek behin eta berriro errepikatu duen moduan.
Aurreko honi lotuta, onartu behar dugu Gasteiz hirirako mapa berri honetan ezarritako programazioak a
ukera eman duela joan den urteko (2011) txostenean jaso genuen egoera bideratzeko; bertan haur kopuru esanguratsua geratu zen plazarik gabe ikasleen onarpenerako prozesuan.
Sarreran a
dierazi dugu hizkuntzen irakaskuntzari eta lanbide heziketari buruzko kexak ugaritu egin direla. Gure iritziz, krisi ekonomikoaren egungo egoerak gazte as
kori bultzatzen die haien heziketa lan-merkatuan sartzen lagun diezaieketen ikasketa berriekin zabaldu eta osatu dezaten.
Lanbide heziketaren esparruan goi-mailako irakaskuntzen eskaintza handiagoa ez egotearen ondotik haserre dauden herritarren kexak jaso ditugu. Horrez gain, nabarmendu beharrekoak iruditzen zaizkigu zenbait interesdunek egindakoak, kontuan hartuta a
ldez a
urretik euren a
ukeraren barruan dagoen familietako bati lotutako erdi-mailako ziklo bat gainditu ostean, probaren zati zehatza egitetik salbuetsita egongo zirela uste zutela. Haien matrikulak izapidetzerakoan horiek izapidetzeaz a
rduratzen ziren ikastetxeen a
kats baten ondotik, probaren emaitzak a
rgitaratzerakoan, zati zehatzean kalifikatu gabeko hautagaitzat jo ziren. Dena den, a
zkenean, salatutako a
katsak konpondu egin dira.
Hizkuntzen irakaskuntzari dagokionez, a
zpimarratu behar dugu espediente kolektibo bat ireki dugula Hizkuntza Eskola Ofizialetan ikasleak onartzeko irizpideei buruzko hainbat kexaren ondotik. Kexa horiek ez datoz bat a
dinari buruzko a
talean 2012ko a
pirilaren 20ko a
ginduaren bidez sartu eta berrogei urtetik gorako eskatzaileek puntuaziorik jaso ez dezaten beste a
din tarte batzuetakoei ematen zaienean xedatzen duen baremazio berriarekin. Baremazio berri horren ondorioz, haien eskaerek ez zuten emaitzarik eduki haien interesekoak ziren matrikulazioak gauzatzerakoan. A
raubide hori berria da eta 2012-2013 ikasturtean gaineratu dute, hau da, ez dator bat a
urreko urteetan jasotako xedapenekin.
Gaiaren berri izateko Hezkuntza Sailaren lankidetza eskatu ondoren eta dagokion a
zterketa eginda, ondorioztatu genuen egindako a
ldaketak oinarria zuela eta a
rbitrariotzat jotzeko a
rrazoirik ez genuela. Horri dagokionez, hezkuntza-administrazioak haren zifra zehatzekin berretsi zuen irakaskuntza horien demanda nabarmen handitu dela eta, eskola-lanpostu gehiago sortzeko egindako a
haleginak bideratu a
rren, ezinezkoa dela eskaera guztiei erantzuna ematea. Horregatik, eskatzaile bakoitzaren eskubide onena a
ntolatzeko baremoa a
rtikulatzerakoan a
din txikiagoko interesdunei lehentasuna ematea erabaki dute, ikasketa horiek gaindituta izateak lan-merkatuan sartzen lagun baitezake.
Kexa horien harira, apirilaren 3ko 47/2012 Dekretuaren onarpenaren berri eman nahi dugu. Horren bidez euskaraz egindako ikasketa ofizialak a
intzat hartzen dira eta euskara-maila hizkuntza-tituluen eta ziurtagirien bidez egiaztatzetik salbuesten da (EHAA, 74. zk., a
pirilaren 16koa).
Halaber, berriz ere ikastetxe a
tzerritarretan euskara eta euskal literaturaren irakaskuntza ezartzearen ondotik sortutako a
razoak mahaigaineratu behar ditugu. Tamalez, a
ipatu a
razoek oraindik ere dihardute hainbat zentrotan, zehazki, San Bonifacio ikastetxe a
lemanean, eta a
razook bideratzeko hezkuntza-administrazioaren jarrera erabakigarriagoaren falta sumatzen dugu.
Horrez gain, 2012. urtean Hezkuntza Marko Hirueleduna (HMH) (Arartekoaren ebazpena, 2012ko a
zaroaren 22koa) esperimentatzeko hautatutako ikastetxe batean erabilitako ikasleen banaketarako irizpideen gaineko iritzia a
zaldu behar izan dugu.
Egia da HMHren jardun esperimentalaren ezaugarri diren orientabide ireki eta malguek ikasleak taldekatzeko hainbat irizpide barne hartzen dituztela, ikastetxeei a
itortu zaien a
ntolakuntza-, pedagogia- eta kudeaketa-autonomia gauzatuz. Kexa eragin duen kasuan, a
ukeratutako sailkapena justifikatzeko a
rgudiatu da baliabide gehiago esleitu dituztela taldeen a
rtean zeuden desberdintasunak orekatzeko. Izan ere, ematen du taldeen ebaluazioaren emaitzek erabilitako estrategia bermatzen dutela. Edonola ere, emaitza horiek a
lde batera utzita, noiz nolakoak baitira, erakunde honen ustez, komenigarria litzateke Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak a
zterketa sakonagoa egingo balu. Horrela, ondorioztatu a
halko da HMH esperientzian parte hartzeko baldintzak egokiak diren haien prestakuntza a
kademikoa hezkuntza hirueleduneko proiektu horrekin bat eginez jarraitu nahi duten ikasleen a
ukera berdintasuna bermatze a
ldera.
Ikastetxeei dagokienez, a
dieraziko dugu Txingudi-Irungo ikastola HLHIko eta Txingudi BHIko gurasoen elkarteak erakunde honen esku-hartzea eskatu dutela, zenbait helbururen a
rtean, ikastetxe horien ohiko mantentzean tartean dauden hainbat a
dministraziok eduki behar duten a
rdura-maila zehazteko. Jakin badakigu ikastetxe horiek –ikastolak eta eskola publikoa batzeko prozesuaren ondorioz irakaskuntzako sare publikoaren zati direnak– egoera berezia a
ri direla pairatzen. Izan ere, hezkuntza-egitasmoaren eta –plangintzaren ondorioetarako Irungo udalerrian bizi diren ikasleei erantzuna ematea a
urreikusi bada ere, zentro horiek dituzten ondare ondasunak eta 2011ra a
rte eman ez zen titulartasuna Hondarribiko Udalari dagozkio. Bideratutako izapideetan Hondarribiko a
lkatetzaren jarrerak harritu gaitu, kategorikoa izan baita Txingudi ikastolako instalazioak barne hartzen dituen eraikinen sarbideak eta instalazioak mantentzeko baliabide ekonomiko gehiago ez emateko erabakiari dagokionez.
Garraio eta jantoki zerbitzu osagarriei dagokienez, joan den urtean a
dierazi genuen garraio eta jantoki zerbitzu osagarriak konfiguratzeko moduak gure esku-hartzea baztertzea eragin zuela, hain zuzen, eztabaidatik salbuetsi gabeko hainbat kasutan, kontuan hartuta kudeaketa zuzenaren jantoki zerbitzuaren baimenak berekin dakarrela eguerdiko eskola-garraioaren zerbitzua ukatzea. Halaxe jazo zen Duranako Ikasbidea Ikastola IPIren inguruan a
urkeztutako kexarekin.
Horri dagokionez, 2012. urtean a
gerian jarri behar da Ikasbidea ikastolako a
utobusaren erabiltzaileen guraso elkarteak (TTIPI-TTAPA Ikasbidea elkartea) hilabeteak daramatzala haren eskaeretan a
intzat hartzeko bide formal bat gaitzeko helburuaren inguruan lanean. Ildo horretan, erakunde honen bitartez, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburuaren a
urrean mahaigaineratutako eskaera bat berariaz ebazten a
halegindu gara baina, saiakerak behin eta berriro egin a
rren, oraindik ez dugu a
ldeko emaitzarik lortu.
Halaber, eztabaida eragin du hezkuntza-administrazioak hartutako erabakiak, a
legia, A
metzaga, Sarria eta Bitoriano herrietan bizi diren ikasleei ematen zitzaien eskola-garraioaren zerbitzua eteteari buruzkoak. Eskola-kontseiluetako hainbat ordezkarik, baita A
rabako Zuia udalerriko ikastetxeetako gurasoen elkarteetakoek ere, gure bitartekaritza eskatu dute.
Jantoki zerbitzuari dagokionez, jankideek garraiorako eskubidea izan edo ez izatearen a
rabera ordaindu behar dituzten zenbait prezio zalantzan jartzen dituzten kexak gailendu behar ditugu.
Zerbitzu horren gaineko irizpideek xedatzen dute garraiorako eskubidea duen ikaslearen jantokiko kuota eskubide hori ez duenarena baino baxuagoa izan dadin. A
zken horiek tratu desberdintasun horretaz kexu ziren eta, gure iritziz, ez dakar oinarririk gabeko bereizkeria, eskola-jantoki zerbitzua ezartzeko lehentasuna lotuta baitago eskola-garraiorako eskubidea duten ikasleak egoteari.
Hala, iruditzen zaigu kexa horiek a
gian a
gerian jartzen dituztela krisi ekonomikoaren ondorioak, beste ekitaldi batzuetan ez baitira mahaigaineratu, kontuan hartuta duela gutxi a
rte jantokirako eskubidea lortzeaz baino a
rduratzen ez ziren familiek orain prezio sistema zalantzan jarri dutela.
Horrez gain, a
zken urteotan familia batzuek behin eta berriro egindako bi eskaera jorratzen a
ri gara. Horietako bat, dieta begetarianorako a
ukera a
itortzea, a
zkenean onartu egin dena. Hain zuzen, Administrazioen eta Zerbitzuen sailburuordearen zirkularra. Horren bidez, kudeaketa zuzeneko erregimenean, 2012/2013 ikasturtetik a
urrera, eskola- jantokien funtzionamendurako jarraibideak ematen dira, menu basal orokorraz eta egon daitezkeen ikasleen intolerantziek, a
lergiek edo gaixotasunek eragin ditzaketen espezialez gain –menu begetarianoa eta txerririk gabeko menua barne hartzen ditu–.
Azken hori, ordea, txerririk gabeko menua, hezkuntza-administrazioaren ustez a
rrazoi erlijiosoengatik dieta desberdina nahi duten familia horiei erantzuna eman nahi izatea, ez da nahikoa eta, horregatik, halal dieta izenekoa onar dadin eskatzen dute.
Eskaera hori, besteak beste, Euskadiko Kontseilu Islamikoak sinatu du eta haren eskaerak beste esparru batzuetara zabaltzen ditu, a
dibidez, a
rabiera eta Marokoko kultura irakastera bideratutako Espainia eta Maroko a
rteko programaren esparruan irakasleak kontratatzera.
Hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleei dagokienez, 2012. urtean osasun-arloko premia jakinei buruzko kexak (1 motako diabetes mellitus) izapidetzen jarraitu dugu eta eskola-orduetan eskaini beharreko osasun a
rreta bereziari buruzko zirkularra, 2005eko a
zaroan onartutakoa, gure jardueraren oinarritzat hartu dugu.
Halaber, 2012ko a
zaroaren 29ko A
rartekoaren ebazpenean a
dierazitakoa gailendu behar dugu, hain zuzen, hezkuntza-premia bereziak dituen a
dingabe baten kasua (haren familia-etxebizitzatik gertu dagoen hitzartutako zentro batean matrikulatzea baimendu zaio eta hezkuntza-laguntzarako espezialista bat behar du).
Horrez gain, familia baten kexa ebazteko a
ukera izan dugu. Familia horrek haren semearen txosten psikopedagogikoak eskuratu nahi zituen, baita a
dingabeak, La Ola eskola itxi eta Berango-Merana HLHIko gela egonkor batean eskolatuta egon ostean, Getxoko Julio Caro Baroja BHIn egon eta gero, gelako a
rduradunaren, laguntzarako langileen eta garraio-arduradunen laguntzarekin lekualdatu zituzten egiaztatu ere.
Beste urtebetez, eragindako familia batzuek a
zpimarratu dute gaindohatzeko baldintza pertsonalei loturiko hezkuntza-premia bereziak dituzten eta a
rreta faltaren nahasmenduak dituzten ikasleei erantzun hobea ematen a
halegintzeko premia. Horri dagokionez, Eskola inklusiboaren esparruan a
niztasunari erantzuteko plan estrategikoa a
bian jartzeak xede hori lortzeko beharrezko estrategiak indartzeko a
ukera emango duelakoan gaude.
Halaber, Euskal Gorrak - Pertsona Gorren Elkarteen Euskal Federazioak berriro ere entzumen ezgaitasunen bat duten ikasleen premien inguruko hainbat kexa helarazi dizkigu, bereziki, hizkuntzak eta lanbide heziketako ikasketa jakinak ikasten a
ri direnen a
ldetik.
Hain zuzen, eskaera mota horiek unibertsitateko a
ldia ere jorratu dute. Urte honetan a
halegindu gara Ezgaitasunen bat duten pertsonei a
rreta emateko zerbitzuak berriro a
intzat har dezan bat-batean entzumen ezgaitasunak eragin dion Medikuntza Fakultateko ikasle bati laguntza emateko a
ukera. Hala, saiatu gara unibertsitateak estenotipia teknikak sartzeko a
ukera edo dauden laguntzarako langileei esleitu ohi zaizkien egitekoak zabaltzeko a
ukera baloratu ditzan. Unibertsitateak planteatutako proposamenak ukatu ditu gehiegizkotzat jo baititu. Tamalez, laguntza falta horren ondotik ikasleak, a
zkenean, medikuntzako ikasketekin jarraitzeko grina a
lde batera utzi du.
Azkenik, eskola-bizikidetzari dagokionez, gure jarduerak ikastetxe batean berdinen a
rtean jazotako tratu txarren kasu bati lotutako jarduera a
maitzen duen 2012ko martxoaren 27ko A
rartekoaren ebazpena a
ipatuz laburtuko ditugu. Derrigorrezko bigarren hezkuntzako 2. mailan ikasten zegoen bitartean berdinen a
rteko tratu txarren kasu batean egon zen gazte baten familiak erakunde honen esku-hartzea eskatu du, hezkuntzako a
genteek egoera horren a
urrean jardun zuten moduagatik. Erakunde honek positiboki baloratzen du Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ikastetxeetan berdinen a
rtean gertatzen diren tratu txarrekin lotutako episodio posible guztiak a
halik eta a
rintasun, eraginkortasun eta segurtasun handienaz jorratzeko egiten duen a
halegina. Horretarako neurria izan da, esate baterako, Ikastetxeetan berdinen a
rteko tratu txarrak gertatzen direnean jarduteko gida eta Eskolan ciberbullying-aren a
urrean jarduteko protokoloa gida berriak onartu izana. Hala ere, kexa honetan a
ztertutako kasuaren errealitatearen ondorioz, berriz ere a
zpimarratu behar dugu jarduera burokratizatuak ekidin behar direla eta tratu txarren errealitatearen diagnostiko ona egiteko, biktimei laguntza, babesa eta segurtasuna emateko eta ukitutako familiekin konfiantzazko harremana eta komunikazio ona izateko helburu saihestezinak era a
rrakastatsuan bete eta as
eko dituzten gida berri hauen a
plikazio sistematiko eta eraginkorra sakondu behar dela.
3. Jarduera-planaren esparruko bestelako esku-hartzeak
2012. urtean Gasteiz hirian bi urteko geletan hezkuntza-plangintzan ezarritako a
dierazleen betetzearen jarraipena egiteko hasitako ofiziozko jarduera a
maitu dugu. Ikastetxeen zuzendariak emandako erantzuna eta, bereziki, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburuak 2012ko martxoaren 19ko saioan Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean izandako esku-hartzeak a
ukera eman du plaza eskaintza familien demandara egoki dadin hezkuntza-administrazioak egindako plangintzaren a
halegina berresteko. Hala, a
dierazi behar dugu 2012-2013 ikasturterako ikasleak onartzeko prozesua itxi egin dela eta ez dela a
parteko kexarik erregistratu Gasteizen zabalkuntza eremu berrietan bi urteko plazen eskaintzaren inguruan.
Horrez gain, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak haur hezkuntzako lehenengo zikloaren gainean egindako diagnosiaren lehenengo a
urrerapenaren berri izan dugu.
Jakin badakigu, diagnosi horren esparruan, hezkuntza-ikuskapenak txosten bat egin duela hezkuntza-administrazioaren mendeko ikastetxeetako bi urteko geletarako langile laguntzaileei buruzkoa, eta honako a
lderdi hauek jorratzen dituela: (1) Bi urteko geletan Hezkuntza Sailekoak ez diren zenbat langile dauden; (2) eskaintzen dituzten zerbitzuaren modalitateak, kontratuen tipologia eta kontratatzen dituzten eragileak; (3) geletan langile horiek eman beharreko denbora –ordutegiak– eta esku-hartze motak; eta (4) familiek ordaindu beharreko kuotak.
Txosten hori egiterakoan sailak beharrezko esku-hartze ildoak zehazteko eta horretarako jarduera egutegi bat ezartzeko proposamenaren berri baino ez dugu izan. Hortaz, jarduera horrek eman ditzaken erantzunak ezagutzeko zain geratzen gara.
4. Herritarren eskubideen egoeraren balorazioa
Urte honetan izapidetutako kexa kopurua a
intzat hartuta a
dieraz dezakegu hezkuntzaren a
rloa, a
urreko ekitaldietako joerarekin jarraituz, erakunde honen jarduera guztien a
rtean zamarik handiena duen eremua dela.
Ikasleak onartzeko prozesuari buruzko kexak behin eta berriro egoteak eragiten du beste urtebetez indarrean egon dadila, gure ustez, erakunde honek hezkuntza-administrazioari mahaigaineratzen dion gomendioa, a
legia, hezkuntza-administrazioak kontu handia izan behar du ikasleak onartzeko prozesuak kudeatzean, plaza nahikorik ez dagoen kasuetarako ezarritako lehentasunezko irizpideak erabat a
plikatzen direla egiaztatuz eta beharrezkoak diren helburuetan –familiaren eta laneko beharrak bateratzea, a
dibidez– lagundu ezin duten beste horien a
plikazioa berraztertuz edo berriz hausnartuz.
Hori horrela, a
zpimarratu nahi dugu lurralde batzordeak direnean eskolatze-proposamenak egiten dituztenak, hezkuntza-administrazioak bermatu beharko duela zentroetan finantzaketa baldintzek, baita eskola-garraio, –jantoki eta –materialerako familiei emandako laguntzek ere, bidea ematen dutela herritar guztiek unibertsitateaz kanpoko irakaskuntza-ikastetxe guztietarako sarbidea izan dezaten, a
dierazi den moduan, eta a
re gehiago une hauetan, hain zuzen, hainbat proposamenek dakartzaten eskolatze-gastuak gain hartzeko zenbait familiek zailtasun ekonomikoak dituztela esan dutenean.
Halaber, hezkuntza etxean ematea (homeschooling) erabaki duten familia batzuetan a
ntzemandako ondorioak a
ipatu behar ditugu. Horri dagokionez, kezkatzen gaitu halako egoeren ondotik bideratutako eskolatze-aginduen behin-behineko ez betetzea tartean dauden a
dingabeen zaintza galdu edo kentzeko a
ukerarekin lotzeak.
Oro har, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak eman dizkigun datuek a
ukera eman digute positibotzat jotzeko hezkuntza-eskaintzaren etengabeko hobekuntzarako ezarritako a
dierazleen betetzea. Dena den, zailtasunik handienek zero eta hiru urteko hasierako tartean egoten jarraitzen dute, batez ere, bi urteko gelen eskaintzan.
Lehenengo a
ldi horri dagokionez, Hezkuntza Sailak horren inguruan egindako diagnosiaren ziozko ondorioek, egungo eskaintza egokitzen laguntzeaz gain, estrategiak ezartzeko a
ukera emango dutelakoan gaude, hain zuzen, a
zken horiei jarraiki hezkuntza-aldi horretako hainbat kontu eztabaidagarri jorratzeko (adibidez, hezkuntza-administrazioaren mendeko ikastetxeetako bi urteko geletarako langile laguntzaileak egotea).
Edozelan ere, uste dugu beharrezkoa dela hezkuntza-arduradunek gain hartutako ildoa onartzea plangintza demokratikoa hezkuntza-komunitatearen ordezkari guztien partaidetzarekin a
halbidetu eta errazteko, nabarmendutako kexa batzuek a
gerian jartzen duten moduan. A
rduradun berriek ildo horretatik jardungo dutelakoan gaude.
Krisi ekonomikoaren egungo egoeraren ondorioa da hizkuntzen eta lanbide heziketako ikasketen demanda handitu izana. Horregatik, Hezkuntza Saila a
nimatu nahi dugu egungo eskaintza handitzeko bidea eman dezaketen a
ukera guztiak a
gortzen saia dadin eta, hala, goi-mailako ikasketetarako eta hizkuntzen prestakuntzarako sarbidea bidera dezan, gure gazteak lan-merkatuan sar daitezen errazteko.
Horrez gain, zerbitzu osagarrien konfigurazioan –adibidez, jantokia–, a
hal den neurrian, familia erabiltzaileen a
rtean geroz eta gehiago zabaldutako eskaera berriak a
intzat har daitezen a
nimatu nahi dugu –adibidez, halal dieta eskatzen duten horien kasua–.
2012. urtean Eskola inklusiboaren esparruan a
niztasunari erantzuteko plan estrategiakoa a
bian jarri dela ikusi dugu. Plan horretan, a
zken batean, ikasle guztien hezkuntzarako eskubidea bermatzeko zenbait helburu, xede eta ekintza estrategiko ezartzen dira.
Plan horren ebaluazio eta jarraipenaren bitartez kexa batzuk eragin dituzten egoerak pairatzen dituzten ikasleei ematen zaien hezkuntza-erantzuna hobetzen lagunduko duelakoan dago erakunde hau –adibidez gaitasun benetan handiak dituzten ikasleen kasua, baita a
rreta faltaren nahasmenduak dituzten ikasleenak ere-.
Hori horrela, berriz ere, eskola-ordutegian zehar osasun-premia bereziei emandako erantzuna bizkortzeko premia a
zpimarratzen dugu.
Azkenik, eskola-bizikidetzari dagokionez, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila berdinen a
rtean gertatzen diren tratu txarrekin lotutako episodio posible guztiak a
halik eta a
rintasun, eraginkortasun eta segurtasun handienaz jorratzeko egiten a
ri den a
halegina positibotzat jotzen badugu ere, nabarmendu nahi dugu jarduera burokratizatuak saihestu behar direla eta tratu txarren errealitatearen diagnosi ona lortu, biktimei laguntza, babesa eta segurtasuna eman eta eragindako familiekin konfiantzazko komunikazio egokia izatea xede duten helburu saihestezinei behar bezala erantzuteko bidea emango duten gida berrien a
plikazio sistematikoa eta eraginkorra sakondu behar dela.